دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشكده تحصیلات تكمیلی

سمینار برای دریافت درجه كارشناسی ارشد
“M.Sc”
مهندسی كامپیوتر – نرم افزار

عنوان :
تدابیر ایمنی و امنیتی پدافند غیر عامل در محیطهای IT

برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چكیده
فضای سایبر شامل اینترنت و دیگر شبكه های مبتنی بر كامپیوتر در حال تبدیل شدن به یكی از
مهمترین تاسیسات زیربنایی است كه اجتماعات مدرن را توصیف می نماید. در میان این شبكه ها،
سیستم هایی وجود دارد كه كنترل و مدیریت سایر تاسیسات زیربنایی مانند بانكها، سرویسهای حیاتی و
اورژانس، انتقال انرژی و خیلی از سیستم های نظامی را بر عهده دارند و خیلی از مراكز اقتصادی و ثبات
سیاسی و اجتماعی نیز ممكن است به این شبكه ها وابسته باشند. از طرفی اینترنت به عنوان دنیایی كه
نسخه دیجیتال شده دنیای واقعی است، محیطی را ایجاد كرده است كه در آن می توان انواع و اقسام
جرایم را شاهد بود. البته محصور بودن دنیای واقعی سبب می شود فرآیند كنترل در آن امكان پذیر باشد
ولی از آنجایی كه محیط مجازی هیچ مرزی ندارد، مشكلات فراوانی پیش روی قانون گذار وجود خواهد
داشت. بنابراین ما نیاز داریم علاوه بر برقرار كردن حفاظتهای تكنیكی در شبكه ، هوشیاری و آگاهی
كامل ی نسبت به همه كاربران و خطرات همراه آنها در استفاده از سیستم های متصل به شبكه داشته
باشیم. نكته حیاتی در استراتژی های دفاعی نظارت مداوم بر شبكه و همچنین نوآوری در ایجاد
تكنیكهای جدید نظارتی بمنظور به حداقل رساندن عوامل ایجاد خطرات می باشد. در هر صورت در هر

یک مطلب دیگر :

استراتژی دفاعی كه فی نفسه یك سیستم پیچیده می باشد، باید مراحلی وجود داشته باشد كه كه باعث
پیشگیری یا كاهش اثرات حملات گردد. این مراحل می تواند شامل مدیریت وقایع موجود در سازمان،
بازسازی مجدد پس از وقوع حمله و بهبود بخشیدن كارایی دفاعی ، بوسیله تحلیل و طراحی مجدد
المانهایی كه مورد سوء استفاده جهت ایجاد نفوذ قرار گرفته اند باشد و قبل از وقوع حملات باید پیش
بینی گردند .
مقدمه
در عصر كنونی با گسترش تكنولوژی اطلاعات یا IT، گردش امور كشور ها از جمله امور اداری، اقتصادی،
آموزشی و سیاست به شبكه های كامپیوتری محول گردیده و البته در برخی از كشورها از جمله ایران
حركتی برای اجرایی نمودن آن صورت گرفته است. بدلیل ساختار شكننده كنونی اینترنت، كه در مقابل

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

تهدیدات امنیتی به تلنگری فرو می پاشد، لزوم تامین امنیت این شبكه و حفاظت از اطلاعات مبادلاتی بر
روی این بستر آشفته، امروزه بیش از پیش احساس می شود و عدم توجه به آن خسارات غیر قابل جبرانی
به پیكره آن كشور، سازمانهای فعال و تمام افراد درگیر با این شبكه ارتباطی وارد می كند. در ایران علاوه
بر مخاطرات فوق ، عدم وجود ستون فقرات انتقال اطلاعات باعث شده جریان اطلاعاتی كشورمان از
شاهراههای اطلاعاتی مغرب زمین عبور كند! و این موضوع نیز به نوبه خود ابتدای ناامنی محسوب می
شود و از طرفی توسعه دهندگان اینترنت در ایران كه بیشتر از صنف تجارند تا متخصصین، به امنیت
اطلاعات كمتر توجه نموده و برای كاهش هزینه ها از كنار آن به سادگی می گذرند ! بحث امنیت در
اینترنت بحث گسترده ای است و امروزه لازم است یك مجموعه از پارامترهای امنیتی در كنار هم قرار
گیرند تا بتوانند امنیت را در حد مطلوب برای یك شبكه و سیستمهای منفرد فعال در این شبكه حفظ
نمایند. امنیت در اینترنت، رهیافتی است برای حفاظت از اطلاعات مبادلاتی و سیستم های مرتبط با آن
در بستر شبكه گسترده ای همچون اینترنت كه تهدیدات بسیاری بعلت وجود آسیب پذیریهای شناخته
شده و همچنین ناشناخته در پروتكلهای ارتباطی، پیكربندی نادرست سیستم های امنیتی و سیستم های
درگیر با امنیت و برنامه های مرتبط با آن، سهل انگاری كاربران و …. مطرح می باشد .
نكته ای كه همواره باید به آن توجه نمود این است كه بحث امنیت یك فراورده نیست، بلكه یك فرایند
است و با استفاده از مجموعه ای از ابزارها و پروتكل های امنیتی و همچنین تكنیك های مرتبط برای
پیكربندی صحیح آنها قابل تامین می باشد. امنیت در شبكه و سیستم های مرتبط با آن همچون فرایندی
است كه هرگز نمی توان گفت راهی برای نفوذگران جهت دسترسی غیر مجاز به شبكه و سیستم های
كاربران وجود ندارد، زیرا همیشه شكافی بین امنیت ایدهآل و امنیت واقعی وجود دارد.تنها با به روز نگه
داشتن دانش خود و كاربران خود می توان سطح امنیتی شبكه و سیستم های موجود را درحد مطلوب
نگاه داشت و حفظ نمود .
بنابراین در دنیای دیجیتالی امروز، با توجه بـه ازدیـاد حمـلات اطلاعـاتی، لـزوم بررسـی و تحقیقـات در
روشهای مقابله ، بیش از پیش ضروری است. بهترین راه مقابله با این حملات اطلاعاتی در محـیط سـایبر،
تقویت اقدامات امنیتی در شبكه های رایانه ای و اینترنتی و اجرای دستورالعمل های مبتنـی بـر پدافنـد
غیرعامل است. راهكار مناسب برای مقابله این است كه نقشه و روش درستی برای این كار داشته باشیم و
در اولین گام ، اهداف ، روش های عملیاتی و منابع حمله كننده را بشناسیم. بنابراین باید با داشتن روش و
نقشه درست و اجرای قدم به قدم آن، در صورت وقوع بحران ، از گسترش آن جلوگیری شود و تمام نیروها
برای كاهش بحران و كنترل اوضاع آماده و بسیج شوند تا شرایط به وضعیت مطلوب اولیه بازگردد .
هدف
از آنجا كه اهمیت امنیت تبادل اطلاعات و ایجاد محیطهای امن ارتباطی، اصلی مهم در مدیریت شبكه
های كامپیوتری و مخابراتی می باشد، لذا كنترل سطح امنیت شبكه و اطمینان از سطح امنیت تبادل
اطلاعات، نیاز به واحد پدافند غیر عامل را، به عنوان بخشی از واحد كنترل شبكه ضروری می نماید.
همچنین بدلیل تقسیم محیطهای IT به سه بخش فیزیكی ( شامل تجهیزات و امكانات)، منطقی( شامل
اطلاعات، برنامه ها، نرم افزارها و) دستورالعملها (شامل شیوه ها و دستورالعملهای پیشگیری و كاهش
نفوذ ، ) تدابیر امنیتی پدافند غیر عامل نیز متناسب با هر قسمت پیش بینی گردد. پدافند غیر عامل در
محیط فیزیكی شامل نحوه چیدمان پیشگیرانه و معماری امن محیط می باشد كه با پرداختن و بررسی
یك معماری امن مطابق استانداردهای Cisco این بخش بررسی خواهد گردید . پدافند غیر عامل در
محیط منطقی شامل نحوه پیكربندی سیستم عاملها و پرداختن به نحوه تهیه نرم افزارها می باشد و نهایتا
پدافند غیر عامل در قسمت دستورالعملها شامل تدابیر پیشگیرانه و كاهنده در مقابل نفوذ و حملات می
گردد. همچنین سعی میگردد به معرفی آسیب پذیری های موجود در مراكز داده و سایتهای اطلاع رسانی
پرداخته شود و سپس راهكارهای مقابله با این آسیب پذیریها عنوان گردد.همچنین انواع حملات موجود
در یك محیط و IT روشهای مقابله با آنها و همچنین روشهایی كه موجب كاهش آسیب پذیری و ایمن

 دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
سمینار برای دریافت درجه کارشناسی ارشد“M.Sc”
تکنولوژی- مهندسی نساجی
عنوان :
خصوصیات نخ دوخت مورد مصرف در پوشاك

برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده :
مهمترین عامل برای اینکه درزهای لباس بـه گونـه ای رضـایت بخـش بـه چـشم بیاینـد و عملکـرد
مناسبی داشته باشند، نخ دوخت مصرف شده است.انتخاب صحیح نخ دوخت مستلزم در نظر گـرفتن
عملکرد آن در حین دوخت،به همراه کارایی آن در حین پوشیدن و شستشو می باشد.ویژگیهای نـخ
دوخت ممکن است با یکنواختی در ریسیدن و تابیدن تعریف شود.
به منظور ایجاد مقاومت در برابر فشارهای وارده حین عبور از سوراخ سوزن و از میـان مخلـوط مـواد
در درز و حین عملیات دوزندگی با یک مرحله تکمیل خاص عمل شـود. زیبایی،ثبـات و سـودمندی
کلی بر روی لباس از دیگر موارد مهم نخ دوخت برای ایجا دوختی با کیفیت است.نخ دوخت یکـی از
اجزای بسیار مهم مورد نیاز برای ایجاد دوخت زیبا ، مرتب ،محکم و با دوام اسـت کـه زیبـایی مـورد
نیاز را به لباس می دهد و نشان دهنده یک محصول با کیفیت است.

یک مطلب دیگر :

برای نخهای دوخت ، رسیدن به یک سطح مطمئن از کیفیت برای طی مرحله دوزنـدگی وهمچنـین
در زمان کاربرد نهایی از اهمیت نسبتا زیادی برخوردار است و نخها کمی بـیش از ا% از وزن لبـاس را
تشکیل می دهند .
برای تولید یک گستره گوناگون از دوخت ها ودرزها رنج وسیعی از نخهای دوخت ایجاد شده است .
علی رغم پیشرفتهای اخیردر جهت اتوماسیون صنعت پوشاك هنوز جایگزینی برای نخهـای دوخـت
وجود ندارد .
تحقیقات انجام گرفته در این خصوص به سمت تولید نخهایی با تنوع و استحکام بیشتر برای لبـاس
های مختلف ورفع عیوب نخ و خطر شکستگی سوزن ناشی از نخ دوخت است.
مقدمه :

همانند دیگر کالاهای نساجی ، نخ های دوخت متشکل از یک یا چند نوع لیـف و دارای سـاختمان و
تکمیل خاص می باشند که هر کدام ممکن است بر روی ظاهر و عملکرد آن تاثیر بگذارند. نـخ هـای
دوخت در نمرات بسیار متنوع در دسترس است که انتخاب نمره به کاربرد نهایی کالاهـا و همچنـین
به اندازه سوزن استفاده شده در ماشـین دوزنـدگی بـستگی دارد. تنـوع وسـیعی از نخهـای دوخـت
موجود است که در نوع الیاف ، ساختمان، نمره ، رنگ ، نحوه تکمیل تفـاوت دارنـد . انتخـاب نـخ بـه
عملکرد نخ دوخت و پارچه درطی دوزندگی بستگی دارد.
نخهای دوخت دارای تنوع زیادی بوده ، در زمینه های مختلف نساجی حتی در کیف وکفـش مـورد
استفاده قرار می گیرند.
اکثریت نخهای دوخت که در صنایع پوشاك کاربرد دارند ازالیاف پنبه و پلی استر تولید شده اند .
نخهای دوخت از الیاف طبیعی مانند کتان و ابریشم و الیـاف بـشرساخت ماننـد الیـاف پلـی آمیـد ،
الیاف اکریلیک، الیاف پلی پروپیلن و ویسکوز نیز در صنایع پوشـاك اسـتفاده مـی شـوند.بـا برطـرف
کردن برخی محدودیت ها، این الیاف به صورت گسترده ای می تواننـد جانـشین الیـاف پلـی اسـتر
شوند به عنوان مثال نـخ فیلامنـت ویـسکوز اسـتحکام و دوام نـخ الیـاف مـصنوعی را نـدارد و دارای
خاصیت الاستیک پایین و استحکام کم در حالت خیس است اما مزیـت مهـم آن درخـشندگی زیـاد
است که برای کاربرد در گلدوزی مناسب اسـت. نخهـای دوخـت ممکـن اسـت از ریـسیده شـدن ،
فیلامنتهای بلند یا نخهای ریسیده شده مغزی دار تولید شوند..
نخهای دوخت حاصل از الیاف پنبـه پلـی اسـتر در صـنایع تولیـد پوشـاك دارای کـاربرد عمـومی و
گسترده ای هستند درحالیکه نخهای حاصل از الیاف پلی آمید معمولا در دوخت چرم اسـتفاده مـی
شوند.
نیازمندیها و ویژگیهای عمومی :
خصوصیات و ویژگیهای نخ دوخـت ممکـن اسـت بـا یکنـواختی( نرمـی) و ریـسیده و تابیـده شـدن
یکنواخت تعریف شود. به منظور ایجاد مقاومت در برابر فشارهای وارده حین عبور از سوراخ سـوزن و
از میان مخلوط مواد در درز و حین عملیات دوزندگی با یک مرحله تکمیل ویژه (خاص) عمل شـود.
نخ دوخت ترکیبات مختلف پارچه را به شکل یک درز پیوند می دهد و فـشار ثابـت ضـمن انتقـال از
یک بخش به سمت دیگر پارچه را ایجاد(فراهم ) می کند. زیبایی،ثبـات و سـودمندی کلـی بـر روی
لباس از دیگر موارد مهم در عملکرد یک نخ دوخت بـرای ایجـاد یـک بخیـه یـا دوخـت بـا کیفیـت
موردنظر است.
رسیدن به یک رفتار رضایت بخش محصول در شرایط ویـژه، بـستگی بـه ماشـین دوزنـدگی و مـواد
مصرفی دارد. از زمانهای دور تکنیک های مختلف تهیه و تولید لباس ایجاد شده است ولی هیچ یـک
در دوزندگی (دوخت) کاملا موفق نبوده اند. بخیه (دوخت) به وسیله سوزن ونـخ دوخـت بـه صـورت
دستی و ماشینی انجام میشود. نخ دوخت یکی از اجزای بسیار مهم مورد نیاز برای ایجـاد بخیـه زیبـا
،مرتب ،محکم و با دوام است که زیبایی مورد نیاز را به لباس می دهد و نشان دهنـده یـک محـصول

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران جنوب

دانشکده تحصیلی تکمیلی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد  “M.Sc”
مهندسی كامپیوتر- نرم افزار
عنوان  :
طراحی اینترفیسی برای سرویس ذخیره سازی در شبکه های توری
كوچک

برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

یک مطلب دیگر :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

دیتا گرید نوعی از معماری گرید است که به تهیه سرویس های خاص برای اداره و کنترل انباری از

داده های ناهمگون و پراکنده اقدام می کند . سیستم های دیتا گرید بسیار بزرگ ، هم قدرت محاسباتی

فوق العاده عظیمی را ایجاد می کنند و هم حجم بی نظیری فضای ذخیره سازی توزیع شده بوجود می آورند .

تکثیر بعنوان یک راه حل معمول برای بهبود بخشیدن زمان دسترسی به فایل و  دسترسی پذیری داده
در دیتا گرید مورد استفاده قرار می گیرد . البته رفتار پویای کاربران گرید و هم چنین حجم بزرگ مجموعه های
داده ، تصمیم گیری در مورد تکثیر داده برای بهبود دسترس پذیری سیستم را پیچیده می سازد .
در این پایان نامه ، یک استراتژی کپی برداری برای حل مساله دسترس پذیری داده در سیستم های گسترده ،

با فرض محدود بودن فضای ذخیره سازی کپی ارائه شده است .
الگوریتم پیشنهادی با هدف افزایش قابلیت دسترس پذیری سیستم ارائه شده است .از دو معیار جدید برای
ارزیابی قابلیت اطمینان سیستم استفاده شده است . شبیه سازی انجام شده و نتایج آن بهبود عملکرد
سیستم را نشان می دهد .
هدف :
تقریبا در همه سازمان ها و شرکت های بزرگ تعدادی کامپیوتر بدون استفاده وجود دارد  مثلا سرور های
یونیکس از تقریبا ده تا بیست درصد از طرفیت حقیقی خود استفاده می کنند و کامپیوتر های شخصی
حدودا از 95 درصد از شرفیت خود اصلا استفاده نمی کنند .
با استفاده از رایانش مشبک در یک سازمان یا شرکت یزرگ می توان از منابع بلا استفاده کامپیوتر های
سازمان کمال استفاده را برد و سرعت پردازش اطلاعات در سیستم هایی که با کمبود حافظه مواجهند
را جبران نمود . از طرف دیگر سرعت نرم افزار هایی که از این منبع بزرگ سخت افزاری استفاده می کنند
بسایر بالاتر خواهد بود و در نتیجه می توانیم به فکر درست کردن نرم افزار هایی با قابلیت های بالاتر
باشیم و منابع بیشتری را در اختیار استفاده کنندگان قرار دهیم .رایانش مشبک می تواند مزایای زیادی
برای مدیران و برنامه نویسان داشته باشد . مثلا با آن می توان برنامه هایی که نیاز به حافظه زیادی دارند

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشكده تحصیلات تكمیلی
“M.Sc”سمینار برای دریافت درجه كارشناسی ارشد
استخراج- مهندسی معدن
عنوان :
علل و علائم فوران چاه های نفت در حال حفاری و توسعه در میدان های نفتی

برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
مقدمه
یكی از مهمترین مسائل حفاری چاه نفت و گاز، بروز فوران آن می باشد كه می تواند
موجب تلفات جانی، صدمه به سازند، از بین رفتن دكل، آسیب رسیدن به مخزن نفت و
زیان های مالی هنگفت دیگر گردد.
در طول تاریخ حفاری در سراسر دنیا، فوران چاههای نفت و گاز به كرات اتفاق افتاده
در اسپیندل تاپ، نزدیك بیومونت

یک مطلب دیگر :

است به طور مثال می توان به فوران چاه” لوكاس”
تگزاس كه در 10 ژانویه 1901 رخ داد اشاره كرد كه از مشهورترین فوران چاههای در
زمان خود بوده است.
این چاه تا عمق 1020 فوتی حفر شده بود، وكارگران مشغول تعویض لوله ها
پیمایش چاه برای عوض كردن مته بودند.700 فوت از لوله های حفاری در درون چاه بود
كه چاه شروع به خالی شدن كرد و بعد از مدت كوتاهی لوله های حفاری از چاه به بیرون
پرتاب شدند و یك جریان به قطر 6 اینچی نفت و گاز، با ارتفاع بیش از 100 فوت در هوا
فوران كرد. این فوران به مدت 9 روز ادامه داشت تا اینكه توانستند یك شیر را بر سر چاه
سوار كرده و چاه را ببندند. علیرغم پیشرفتی كه تا كنون در مدرنیزه كردن تجهیزات به

عمل آمده، باز هم گهگاه در نقطه ای از دنیا فوران به وقوع می پیوندد.
اصولاً فوران یك چاه ناشی از خوب عمل نكردن تجهیزات و یا اشتباه مسؤلان كنترل
چاه و یا تركیبی از هر دو عامل می باشد.
دقت در آزمایش عملكرد تجهیزات و حصول اطمینان از سالم بودن آنها، تا درصد
زیادی از احتمال فوران می كاهد ولی آموزش و تجربه در حفظ و كنترل چاه و آمادگی و
سرعت عمل در مواقع بروز سیلان چاه از ارزش ویژه ای برخوردار است.
با توجه به اهمیت موضوع ضروری است كلیه افرادی كه به هر نحوی در امر حفاری
چاههای نفت دخالت دارند با نشانه ها و علامت های احتمالی وقوع فوران و در صورت
سیلان چاه با روش های مختلف كنترل آن آشنا شوند.
– اطلاعات عمومی
كنترل چاه تابع سه عامل اصلی زیر می باشد كه عبارتند از:
كنترل اولیه، كنترل ثانویه، كنترل ثالثیه كه به صورت كامل شرح داده می شود
كنترل اولیه چاه Primary well control
كنترل اولیه چاه توسط چگالی سیال حفاری همراه با فشار كافی كه از نفوذ سیال سازند به درون
چاه جلوگیری می كند.
اگر فشار هیدروستاتیك سیال حفاری كمتر از فشار سازند باشد در نتیجه سیال سازند به درون
چاه نفوذ می كند. اگر فشار هیدروستاتیك سیال حفاری بیشتر از فشار سازند باشد در نتیجه سیال
حفاری از طریق شكاف سازند به درون سازند نفوذ می كند كه از عوامل هرزروی گل می باشد.
كنترل ثانویه چاه Secondary well control
اگر فشار سیال در درون چاه (گل حفاری) كمتر از فشار سازند باشد باعث فوران چاه می
كه از فرار سیال درون چاه جلوگیری می كند متوقف 1 گردد. این فرآیند می تواند توسط فورانگیر
گردد.
كنترل ثالثیه چاه Tertiary well control

 دانشگاه آزاد اسلامی
واحد علوم تحقیقات
دانشکده تحصیلات تکمیلی
سمینار برای دریافت درجه کارشناسی ارشد“M.Sc”
مهندسی معدن – استخراج
عنوان:
مدیریت ریسک در استخراج پایه های زغالی
آفریقای جنوبی

برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
احداث تونل و دیگر فضاهای زیرزمینی به دلیل مواجهه با عدم قطعیتهای بی شمار همواره با ریسکهـایی
روبرو میباشد. دلیل این امر آن است که ساخت سازههای زیرزمینی و به طور اخـص تونـل بـا زمـین و مسـائل
مربوط به آن در ارتباط میباشد. لذا به دلیل پیچیدگی مسائل مربوط بـه زمـین نظیـر ژئوتکنیـک، مورفولـوژی،
تکتونیک، مسائل مربوط به آب، سنگ شناسی و غیره شناسایی ، ارزیابی و کنترل ریسکها با مشکل مواجه می-
باشد. همچنین با توجه به اینکه عدم شناسایی ریسکهای موجود و مدیریت مناسب آنها باعث خسارتهای مالی
و جانی فراوان خواهد شد، آماده سازی یک سیستم مدیریت ریسک جهت پاسخگویی به همـه نیازهـای موجـود
بسیار ضروری میباشد.گذشته از تقاضای عمومی برای حفاظت از فضای سبز، وضع و اخذ حقوق و عوارض بسیار
زیاد برای ایجاد فضا و تأسیسات سـطحی در منـاطق شـهری دارای تـراکم، باعـث افـزایش و تـرویج اسـتفاده از
فضاهای زیرزمینی شده است.کارها و پیشگوییهای انجـام شـده در مـورد مناسـب و مطلـوب بـودن فضـاهای
زیرزمینی، همراه با پیشرفتهای فنی صنعت تونلسازی در امر حفر سریع فضـاها، ایـن گزینـه زیرزمینـی را بـه
صورتی بسیار جذاب درآورده است. از طرف دیگرفضاهای زیرزمینی به علت اینکه درمحیطی با عدم قطعیت بـالا
هستند، ریسکهای بالایی را نیز به دنبال دارند.هر فعالیت زیرزمینی احتیـاج بـه سـرمایه گـذاری بـالا و برنامـه
زمانبندی صحیح دارد، که نادیده گرفتن ریسکهای رودرروی پروژه منجر به افـزایش بـی رویـه هزینـه و زمـان
میشود، و ادامه پروژه را با مشکل مواجه میکند. یک پروژه در هر مرحلـه از طراحـی، سـاخت و اجـرا بـا انـواع

یک مطلب دیگر :

مختلف ریسکها روبرو است، که باید به موقع شناساییشده و کنترل شود. مدیریت ریسک یکی از ابزاری اسـت
که درست به موقع برای نجات زندگی کارکنان و موفقیت پروژه، ممکن و در دسترس است.
پیشینه مدیریت ریسک به دهه 1960 بازمیگردد که اولین بار در صنعت بیمه به کار گرفته شد. در دهه 1980
مدیریت کیفیت جهت بهبود کیفیت فرآیندهای تجاری پذیرفته شد. در سال 1990 یک سیستم مدیریت ریسک
جامع در کانادا تدوین شد و متعاقب آن در سال 1995 در اسـترالیا و نیوزیلنـد نیـز سیسـتم مـدیریت ریسـک
استاندارد تدوین شد. امروزه تقریباً در تمام سازمانهای متوسط تـا بـزرگ اسـتفاده ا ز سیسـتم جـامع مـدیریت
ریسک متداول شده است. قبل از شروع مدیریت ریسک در پروژه ریسکهای مختلفی که پروژه بـا آنهـا درگیـر
است، معرفی شده و با توجه به شدت و میزان تأثیر آنها بر روی پیشروی پروژه و پایداری سازه مورد نظر، حـوزه
مدیریت آنها مشخص میشود.از جمله مهمتـرین فضـاهای زیرزمینـی تونـل هـا هسـتند، در ایـن سـمینار انـواع

طبقهبندیهای ریسکها در سازههای زیرزمینی با تأکید بر تونلها، مورد بررسی قـرار گرفتـه و در نهایـت یـک
طبقهبندی کلی که در برگیرنده همه موارد بررسی شده باشد، ارائه شده است.
کلیدواژهها : مدیریت ریسک، فضاهای زیرزمینی، تونل، ارزیابی ریسک، شناسایی ریسک
مقدمه
کارها و پیشگوییهای انجام شده در مورد مناسب و مطلوب بودن فضاهای زیرزمینی، همراه با پیشرفتهای فنی
صنعت تونلسازی در امر حفر سریع فضاها، این گزینه زیرزمینی را به صورتی بسیار جذاب درآورده است. از طرف
دیگرفضاهای زیرزمینی به علت اینکه درمحیطی با عدم قطعیت بالا هستند، ریسکهای بالایی را نیز به دنبال دارند، از
جمله دلایل ریسکهای بالا در سازههای زیرزمینی می توان به ناشناخته بودن زمین، وجود آبهای زیرزمینی، محدود
بودن فضای در دسترس، سنگینوزن بودن فعالیتهای حمل ونقل، تاریک بودن فضای کاری، محدود بودن هوای تازه
وغیره اشارهکرد.
بیشترین حوادث و رخدادها، اغلب با عدم قطعیت همراه است، بنابراین پیشرفت سیستمهای آنالیز ریسک و
جلوگیری از وقوع حوادث امری ضروری است. توجه بسیار زیادی برای به حداقل رساندن توزیع خسارات درگیر و
عوامل ایجادکننده آنها در سازههای زیرزمینی وجود دارد. در نتیجه تعداد گزارشات درخصوص حوادث در تونلها و
دیگر سازههای زیرزمینی نسبتاً کاهش یافته است. مرور جنبههای ایمنی کلی در سازههای زیرزمینی، بویژه انواع
مختلف حوادث و نتایج آنها، در این سمینار مورد بررسی قرار گرفتهاست. عوامل اصلی حوادث و خرابیها شرح داده
شده و دستهبندی شدهاند. این عوامل شامل مطالعات ژئوتکنیکی ناکافی، خطا در مراحل طراحی و محاسبات با
استفاده از روشهای عددی، خطا در طول ساخت و در طول بهرهبرداری سازههای زیرزمینی، حوادث و رویدادها در
پروژههای زیرزمینی در تونلهای ترابری و در سیستمهای زیرزمینی شهری ذکر شدهاست.
مطالعه حوادث و خسارات در سازههای زیرزمینی ابزاری بسیار مهم برای درك پدیدههای ناپایدار و
مکانیسمهایی است که در ساخت سازهها با آنها روبرو میشویم. در نتیجه این مطالعات امکان انتخاب مناسبترین
روش ساخت را برای پروژههای بعدی فراهم میآورد.
تعداد حوادث و رویدادها در چندسال پیش بنا به دلایلی بطور قابلملاحظهای افزایش یافتهاست، که اساساً
مرتبط با رشد ساخت تونلها و این واقعیت که ریسکهای وابسته از ابتدا شناخته نشده و کنترل نشدهاند و بعضی
مواقع با اطمینان بیش از حد روی روشهای ساخت همراه هستند، میباشد. از آنجائیکه بسیاری ازحوادث یا
رویدادها گزارش نمیشوند، تعیین آمار کافی درباره عوامل اصلی وقوع این اتفاقات ممکن نیست. بنابراین فقط امکان
ارائه یک توصیف از وقایع رخداده و خلاصهای از عوامل اصلی حوادث یا رویدادهای اتفاقافتاده در کارهای زیرزمینی
ممکن است.
ساخت تونلها در فضاهای شهری، منجر به حرکت زمین در اطراف آنها میشود که ممکن است فشارهای
محیطی قابل توجهی به علت وقوع احتمالی حوادث یا خسارات مهم روی زیربناهای سطحی یا زیر سطحی، به اندازه
اختلالات و ارتعاشات، بهویژه در طول فرآیند ساخت، داشته باشد. بنابراین از نقطه نظر طراحی و برنامه ریزی،
پیشروی با هدف کمینهکردن مخاطرات وابسته یا خسارات، ضروری است.
از جمله دلایل ریسکهای بالا در سازههای زیرزمینی میتوان به موارد زیر اشاره کرد: