رابطه ی اضطراب امتحان با عملكرد تحصیلی و انگیزه ی پیشرفت تحصیلی دانشجویان در مراكز علمی ... |
 |
مفهوم اضطراب…………………………………………………………………………………………………………………..14
انواع اضطراب …………………………………………………………………………………………………………………..15
دلایل بروز اضطراب……………………………………………………………………………………………………………18
اضطراب امتحان………………………………………………………………………………………………………………….19
نقش اضطراب در كاهش توانایی فرد……………………………………………………………………………………..21
مطالعات اضطراب آزمون……………………………………………………………………………………………………..21
رویکردهای مقابله با اضطراب امتحان…………………………………………………………………………………….23
عملکرد تحصیلی………………………………………………………………………………………………………………..23
عوامل مؤثر در عملکرد تحصیلی…………………………………………………………………………………………..24
پیشرفت تحصیلی: ……………………………………………………………………………………………………………..27
عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………….27
انگیزه پیشرفت…………………………………………………………………………………………………………………..33
تعریف انگیزش و انگیزه……………………………………………………………………………………………………..33
انگیزه پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………………………34
رویکردهای مختلف انگیزشی……………………………………………………………………………………………….35
رویکرد اجتماعی – فرهنگی………………………………………………………………………………………………..36
رویکرد انتظار ضرب در ارزش…………………………………………………………………………………………….36
انگیزش و نیاز……………………………………………………………………………………………………………………36
نظریه انگیزش پیشرفت……………………………………………………………………………………………………..37
نتایج پژوهش های مربوط به رابطه بین انگیزش و یادگیری……………………………………………………..37
فنون ایجاد انگیزش در یادگیرندگان………………………………………………………………………………………38
طراحی انگیزه ای آموزش……………………………………………………………………………………………………38
منشا انگیزه پیشرفت ……………………………………………………………………….. ………………………………..39
الگوی اتكینسون……………………………………………………………………………………. ………………………….41
نظریه مك كلند…………………………………………………………………………………….. ………………………….42
انگیزه پیشرفت و ویژگی های افراد با انگیزه پیشرفت بالا………………………….. …………………………..43
آموزش انگیزش پیشرفت……………………………………………………………………………………………………46
پیشینه تحقیقات………………………………………………………………………………………………………………….48
پیشینه داخلی تحقیقات………………………………………………………………………………………………………..48
پیشینه خارجی تحقیقات………………………………………………………………………………………………………50
جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………51
فصل سوم:روش اجرای تحقیق
روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………. 54
جامعه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….54
نمونه تحقیق و روش نمونه‌گیری………………………………………………………………………………………….54
اطلاعات جمعیت شناختی نمونه: …………………………………………………………………………………………54
ابزار گرد آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………..56
پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون……………………………………………………………………………………..56
– پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس……………………………………………………………………………………57
پرسشنامه عملکرد تحصیلی فام و تیلور………………………………………………………………………………….59
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………………………….61
ملاحظات اخلاقی……………………………………………………………………………………………………………… 61
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها
داده های توصیفی متغیر ها…………………………………………………………………………………………………..64
بررسی استنباطی و آزمودن فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………..65
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری
خلاصه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………73
بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………….74
فرضیه اصلی………………………………………………………………………………………………………………………74
فرضیه فرعی اول………………………………………………………………………………………………………………..76
فرضیه فرعی دوم………………………………………………………………………………………………………………..78
فرضیه فرعی سوم……………………………………………………………………………………………………………….80
فرضیه فرعی چهارم…………………………………………………………………………………………………………….82
محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………..84
پیشنهاد های کاربردی………………………………………………………………………………………………………….84
پیشنهادهای پژوهشی…………………………………………………………………………………………………………..84
فهرست منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………..86
فهرست منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………90
ضمائم و پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………….92
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………102
فهرست جداول
جدول3-1: شاخص های توصیفی جنسیت شرکت کنندگان:……………………………………………………54
جدول3-2شاخص های توصیفی متغیر سال ورود شرکت کنندگان:…………………………………………..55
جدول3-3 شاخص های توصیفی متغیر پایه تحصیلی شرکت کنندگان: …………………………………….55
جدول3-4- پایایی پرسشنامه اضطراب امتحان……………………………………………………………………….59
جدول3-5- پایایی پرسشنامه انگیزش پیشرفت………………………………………………………………………59
جدول 3-6- مولفه ها و سوالات مربوط به هر مولفه در پرسشنامه عملكرد تحصیلی…………………..60
جدول 3-7- پایایی پرسشنامه عملکرد تحصیلی……………………………………………………………………..61
جدول 3-8- پایایی مولفه های پرسشنامه عملکرد تحصیلی……………………………………………………..61
جدول 4-1- آمار توصیفی شاخص های پرسشنامه ها……………………………………………………………..64
جدول 4-2- آمار توصیفی شاخص های پرسشنامه عملكرد تحصیلی………………………………………64
جدول 4-3- آمار توصیفی شاخص های پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس………………………….. 64
جدول 4-4- همبستگی بین اضطراب امتحان با انگیزش پیشرفت و عملکرد تحصیلی…………………65
جدول 4-5 : همبستگی بین اضطراب امتحان با ابعاد عملکرد تحصیلی…………………………………….66
جدول 4-6 : همبستگی بین اضطراب امتحان با ابعاد انگیزش پیشرفت دانشجویان…………………….67
جدول 4-7- پیش بینی ابعاد عملکرد تحصیلی از طریق اضطراب امتحان…………………………………..68
جدول 4-8- پیش بینی ابعاد انگیزش پیشرفت از طریق اضطراب امتحان…………………………………..70
چکیده
هدف پژوهش حاضر توصیف رابطه اضطراب امتحان با انگیزش پیشرفت و عملكرد تحصیلی دانشجویان مركز جامع علمی و كاربردی بهزیستی بود. روش مطالعه حاضر توصیفی از نوع تحقیقات همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانشجویان مركز علمی و كاربردی بهزیستی شیراز در سال 1393 تشکیل می دادند. از این بین 304 نفر به عنوان نمونه آماری به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. برای گرد آوری داده ها در این پژوهش از پرسشنامه های اضطراب امتحان ساراسون، عملکرد تحصیلی فام و تیلور و انگیزش پیشرفت هرمنس، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده گردید. همچنین داده ها توسط شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی و ضریب رگرسیون خطی تحلیل شدند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد، بین اضطراب امتحان با انگیزش پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان مركز علمی و كاربردی بهزیستی شیراز رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون خطی بیانگر آن بود که اضطراب امتحان قدرت تبیین مولفه های انگیزش پیشرفت و عملكرد تحصیلی دانشجویان را دارد.
کلید واژه ها: اظطراب امتحان، انگیزش پیشرفت، عملكرد تحصیلی
یک مطلب دیگر :
یک مطلب دیگر :
فصــل اوّل
كلّیات تحقیق
مقدمه
اضطراب امتحان، نوع خاصی از اضطراب است كه با نشانه های جسمی، شناختی و رفتاری در شرایط آماده شدن برای امتحان و انجام تست ها و آزمو نها مشخص می شود. اضطراب امتحان زمانی تبدیل به یك مشكل می شود كه به حدی زیاد گردد كه با آماده شدن برای امتحان و انجام آزمون، تداخل پیدا كند. بسیاری از دانشجویان دانشگاهها از اضطراب امتحان رنج می برند. این اضطراب به قدری شدید است كه موجب اختلال در عملكرد اجرای امتحان می شود، با این حال، زمانی كه اضطراب بر عملكرد امتحان تأثیر می گذارد، مشكلاتی را برای بسیاری از دانشجویان ایجاد می كند و می تواند دارای اثرات منفی بر توانایی های تحصیلی كسانی باشد كه از آن رنج می برند (یزدانی، سلیمانی، 1390)
مطالعات نشان داده است كه اضطراب رابطه مهمی با یادگیری دارد. اضطراب و فشارهای عصبی، ریشه بسیاری از مشكلات جسمی و ناكامی ها می باشد كه نمی توان آن را از بین برد. اضطراب امتحان، عامل اصلی كمك به تنوع نتایج منفی از جمله ناراحتی روانی، عدم موفقیت در اتمام تحصیلات دانشگاهی و ناامنی است (هامبری[1]، 1988).
دانشجویانی كه اضطراب امتحان ایشان در حد بالایی است، مهارت های مطالعه و یادگیری خود را چه در زمان مطالعه و چه در زمان شركت در آزمون پایین تر از حد توان و دانش خود مورد استفاده قرار می دهند.(جینگ هی[2]،2007)
اضطراب امتحان، اصطلاحی است كلی كه به نوعی از اضطراب یا هراس اجتماعی خاص اشاره دارد كه فرد را درباره توانایی هایش دچار تردید می كند و پیامد آن كاهش توان مقابله با موقعیت هایی مانند امتحان است، موقعی تهایی كه فرد را در معرض ارزیابی قرار می دهند و مستلزم حل مسأله اى هستند. بنابراین می توان دانشجویی كه دچار اضطراب امتحان است را به منزله ی فردی توصیف كرد كه مواد درسی را می داند اما شدت اضطراب وی مانع از آن می شود كه دانسته های خود را هنگام امتحان به ظهور برساند (سرگلزاری و همکاران، 1382) .
همچنین انگیزش و هیجان از جمله سازه های مهم در تمامی عرصه های زندگی هستند که تا اندازه زیادی مستقیما ریشه در شخصیت دارند و تا حدودی نیز متاثر از محیط می باشند. چنانچه انگیزش و هیجانات جنبی منفی و مخرب داشته باشند، آسیب روانشناختی و افکار و پیامدهای نامطلوبی به همراه خواهند داشت و بر عملکرد افراد اثر سوء می گذارند. هنگامی که عملکرد ما مورد ارزیابی قرار می گیرید احتمال بروز واکنش هیجانی از جانب ما وجود دارد.(موسوی و همکاران،1387، به نقل از درتاج و همکاران 1392)
اضطراب امتحان به عنوان یك مشكل مهم آموزشى، سالانه میلیونها دانش آموز و دانشجو را در سراسر جهان تحت تأثیر خود قرار مى دهد و باعث كاهش عملكرد تحصیلى آنان مى شود؛ لذا با توجه به جنبه های تاثیر گذار اضطراب بر توانمندی افراد که گاه باعث ایجاد اشکال در روند تحصیلی به شکلی بسیار ناتوان کننده می گردد؛ در این تحقیق بر آن هستیم تا ارتباط اضطراب را با عاملکرد تحصیلی و انگیزش یادگیری دانشجویان مورد بررسی قرار دهیم.
بیان مسئله
در جریان رشد كودكان و نوجوانان طیف وسیعی از اضطراب ها را تجربه می كنند. گاه این اضطراب ها از چنان شدتی برخوردار است كه زندگی روزمره و تحصیلی آنها را مشكل می سازد. یكی از این اضطراب ها اضطراب امتحان است. نتایج مطالعات انجام شده در مورداثراضطراب امتحان بر عملكرد تحصیلی یكسان نبوده است. بعضی ارتباط قوی بین كاهش عملكرد تحصیلی و اضطراب امتحان گزارش كرده اند و بعضی ارتباط كم و یك مطالعه هم هیچ ارتباطی مشاهده نكرده است. (لشگری پور و همكاران، 1385)
اضطراب امتحان، نوع خاصی از اضطراب است كه با نشانه های جسمی، شناختی و رفتاری در شرایط آماده شدن برای امتحان و انجام تست ها و آزمو نها مشخص می شود. اضطراب امتحان زمانی تبدیل به یك مشكل می شود كه به حدی زیاد گردد كه با آماده شدن برای امتحان و انجام آزمون، تداخل پیدا كند.( لاتاس و همكاران، 2010)[3]
با توجه به تأثیر زیاد اضطراب و پیامدهای منفی آن باید منابع اضطراب و اثرات آن تعیین و مشخص شود. (بالدوین و همکاران[4] ، 2003)
چندین مطالعه به بیان تأثیر اضطراب امتحان بر عملكرد تحصیلی پرداخته است و راهكارهایی را برای موفقیت، تسهیل عملكرد یادگیرنده و كاهش اضطراب امتحان ارایه نموده است، اما ارتباط بین اضطراب زیاد در امتحان و موفقیت تحصیلی كمتر بررسی شده است(چامبرلین[5]، 1997).
مطالعات نشان داده است كه اضطراب رابطه مهمی با یادگیری دارد. اضطراب و فشارهای عصبی، ریشه بسیاری از مشكلات جسمی و ناكامی ها می باشد كه نمی توان آن را از بین برد. اضطراب امتحان، عامل اصلی كمك به تنوع نتایج منفی از جمله ناراحتی روانی، عدم موفقیت در اتمام تحصیلات دانشگاهی و نا امنی است (هامبری، 1988).
در شرایط تهدید كننده، واكنشهای اضطراب عمومیت دارند. با این حال، اضطراب بیش از حد ممكن است یك فرد را ناتوان كند و با عملكرد مؤثر تداخل نماید (ادلمان[6]، 2005).
اضطراب یكی از احساسات عاطفی انسان است. اما هنگامی كه این احساس شدت می یابد، ممكن است به نتایج نامطلوبی منجرگردد. یكی از بیشترین وقایع تهدید كننده كه امروزه موجب اضطراب در دانشجویان می گردد، امتحانات است ( یزدانی و سلیمانی، 1390).
بسیاری از دانشجویان دانشگاه ها از اضطراب امتحان رنج می برند. این اضطراب به قدری شدید است كه موجب اختلال در عملكرد اجرای امتحان می شود(بروان[7] و همکاران، 2011) با این حال، زمانی كه اضطراب بر عملكرد امتحان تأثیر می گذارد، مشكلاتی را برای بسیاری از دانشجویان ایجاد می كند و می تواند دارای اثرات منفی بر توانایی های تحصیلی كسانی باشد كه از آن رنج می برند(پلس، 2010).
هر چند اضطراب امتحان در طول دوره دانش آموزی نیز وجود دارد، اما در آموزش عالی به اوج خود می رسد. این موضوع نه تنها می تواند مانع اجرای آزمون شود و بر كلیت یك برنامه مطالعاتی تأثیر گذارد؛ بلكه توسعه فردی را نیز محدود می كند(مارک من و همکاران، 2011).
بررسی عو امل پیش آیند و پس آیند موفقیت تحصیلی همواره از دغدغه های پژوهشگران نظام تعلیم و تربیت بوده است و در مطالعات متعدد این عوامل به تناسب اهمیت و تأثیر خود شناسایی و یا طبقه بندی شده اند. اما متاسفانه كار بر روی تعدیل این عوامل و تلاش های تجربی جهت كاهش دادن عو امل منفی تأثیر گذار بر پیشرفت تحصیلی، خلایی برجسته در نظام آموزشی بوده است. علی رغم همه ی پژوهش هایی كه در مورد موفقیت و انگیزه تحصیلی انجام می شود، این مساله هنوز به عنوان یكی از چالش ها و دغدغه های نظام آموزشی ما مطرح است (خجسته مهر وهمکاران، 1391).
تعلیم وتربیت آدمی از دیر باز مورد توجه بوده است، اما اهمیت آن در سالهای اخیر به طور فزاینده ای افزایش یافته ودر این زمینه هزینه های فراوانی از طرف خانواده ها ودولت مصرف می شود. ولی باوجود این مشاهده می شود كه تعداد قابل توجهی از دانش آموزان هر ساله در یادگیری آموزشگاهی شكست می خورند. بدیهی است، عوامل متعددی(محیطی ،آموزشی، خانوادگی) در عملكرد تحصیلی دانش آموزان تأثیر گذار هستند.( یوسفی و همکاران، 1388).
بحث انگیزه ی پیشرفت برای اولین بار و به صورت علمی تحت عنوان نیاز توسط موری مطرح شد (بهرامی، 1383). او برای انسان چندین نیاز را مطرح کرد که برخی زیستی و برخی روانی هستند. انگیزش پیشرفت یک نیاز اجتماعی است و عبارت است از غلبه کردن بر موانع، رسیدن به استانداردهای عالی، رقابت با دیگران و پیشی گرفتن از آن ها (دارابی،1380).
پنیت ریچ و شرابن[8] (1992) عقیده دارند میزان انگیزه تأثیر زیادی در رسیدن به هدف و میزان تلاش دارد. هنری موری، انگیزه رفتار آدمی از نیازهای وی تأثیر می پذیرد و نیاز به پیشرفت از جمله نیازهای اساسی رفتار آدمی است (ریان و دسی[9]،2000).
مک کامبز و مرزانو (1990) پیشرفت را تابعی از اثر مشترک دو ویژگی «مهارت» و «اراده»، یعنی انگیزش می دانند. گیج و برلاینر[10] (1922) انگیزه ی پیشرفت را به صورت یک میل یا علاقه به موفقیت کلی یا موفقیت در یک زمینه یا فعالیت خاص تعریف کرده اند. (به نقل از پاکدامن ساوجی و همکاران، 1390).
پژوهش های انجام شده در زمینه ی انگیزه ی پیشرفت نشان داده اند که افراد از لحاظ این نیاز تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. بعضی افراد دارای انگیزش سطح بالایی هستند و در رقابت با دیگران در کارهای خود برای کسب موفقیت به سختی می کوشند. بعضی دیگر انگیزش چندانی به پیشرفت و موفقیت ندارند و به دلیل ترس از شکست آماده خطرکردن برای موفقیت نیستند (سیف، 1386).
به نظر آرموند (2003) انگیزش در آموزش، دارای تأثیراتی بر روی شیوه ی یادگیری موضوعات توسط دانش آموزان می باشد. این تأثیرات عبارتند از: 1- هدایت رفتار به سمت اهداف خاص، 2- افزایش تلاش و انرژی، 3- افزایش فعالیت و پافشاری در انجام آن، 4- تقویت فرایندهای شناختی، 5- تعیین پیامدهای تقویت کننده، و6- بهبود عملکرد.
مک کللند و همکاران (1961) بیش از سایرین مفهوم انگیزه ی پیشرفت را مورد بررسی قرار داده اند. از نظر آن ها، انگیزش پیشرفت زمانی مطرح می شود که شخص در فعالیت خود معیار ممتازی را الگو قرار دهد و در پی موفقیت باشد. تحقیقات نشان می دهد که هر چه شدت انگیزش پیشرفت بیش تر باشد به همان اندازه موفقیت فرد افزایش خواهد یافت (به نقل از امیرافشاری،1380).
فرم در حال بارگذاری ...
|
[چهارشنبه 1399-08-14] [ 04:14:00 ب.ظ ]
|
