2-2 تاریخچه  ادیان و مذاهب… 12

2-3 اصول آثار نگرش مذهبی بر باورها 13

2-3-1 اصل توحید. 13

2-3-2 اصل نبوت… 13

2-3-3 اصل معاد. 14

2-4 دیدگاه های روانشناسان غربی در مورد مذهب… 15

2-5  مذهب و نوجوانی.. 21

2-6 مذهب به عنوان عامل پیشگیری.. 23

2-7 ضرورت نگرش مذهبی.. 24

2-8 مزایای نگرش مذهبی.. 25

2-8-1 خوش بینی.. 25

2-8-2 توکل.. 25

2-8-3 تسلیم در برابر اراده الهی.. 27

2-8-4 شادکامی.. 27

2-9 دین و سلامت روان. 28

2-10 سلامت روان. 29

2-11 مفهوم سلامت روان. 29

2-12 تاریخچه سلامت روان. 31

2-13 اهمیت سلامت روان. 32

2-14 جنبه های مختلف سلامت روان. 32

2-14-1 بهزیستی روانی.. 32

2-14-2 فقدان یک اختلال روانی.. 34

2-14-3 ملاحظات فرهنگی و مذهبی.. 34

2-15 مولفه های مثبت در سلامت روانی.. 35

2-16 سلامت روان از دیدگاه روان شناسان. 35

2-17  دین و دین‌داری.. 47

 

2-18 تعریف دین.. 47

2-19 تعهد دینی.. 50

2-20 بعد اعتقادی.. 50

2-21 بعد اخلاقی.. 50

2-22 پیشینه های پژوهشی.. 51

3-1طرح پژوهش… 57

3-2معرفی متغیر ها 57

3-3 جامعه ی آماری.. 57

3-4 نمونه و روش نمونه گیری.. 57

3-5 ابزار پژوهش… 57

3-5-1 پرسشنامه سلامت روانی (GHQ-28 ) گلدبرگ : 57

3-6 اعتبار و پایایی پرسش نامه. 58

3-7 اعتبار و پایی ابزار ها : 59

3-7-1 شواهد مربوط به اعتبار GHQ.. 59

3-8 پرسشنامه نگرش مذهبی براهنی (گلریز و براهنی، 1353): 59

3-9  شیوه اجرا 60

فصل چهارم. 61

تجزیه و تحلیل داده‫ها 61

4-1  روش تجزیه‫ و تحلیل داده ها 62

4-2 یافته های توصیفی.. 62

4-3  یافته های استنباطی.. 63

فصل پنجم. 67

بحث و نتیجه‫گیری.. 67

5-1 بحث و تفسیر نتایج.. 68

5-2 محدودیت های پژوهش… 72

5-3 پیشنهادات پژوهشی.. 73

منابع. 74

ضمائم. 78

 

یک مطلب دیگر :

 

 

فهرست جداول

جدول 4-1 میانگین و انحراف معیار متغیرهای سلامت روان و مولفه های آن ( اختلال افسردگی، عملکرد اجتماعی، اضطراب و نشان های جسمانی) ……………………………………….62

 

جدول 4-2  میانگین و انحراف معیار متغیر نگرش مذهبی………………………………63

جدول 4-3  ضریب همبستگی بین نگرش مذهبی و سلامت روان دانش آموزان……………….63

جدول 4-4 ضریب همبستگی بین نگرش مذهبی و  نشانه های جسمانی دانش آموزان…….64

جدول 4-5 ضریب همبستگی بین نگرش مذهبی و  اختلال در عملکرد اجتماعی دانش‫آموزان…………………………………………………………………………………………………………..64

جدول 4-6 ضریب همبستگی بین نگرش مذهبی و  اختلال در عملکرد اجتماعی دانش‫آموزان……………………………………………………………………………………………………………65

جدول 4-7 ضریب همبستگی بین نگرش مذهبی و  اختلال در عملکرد افسردگی دانش‫آموزان…………………………………………………………………………………………………………..66

 

 

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی دینداری با سلامت روان بود. مشارکت کنندگان در پژوهش   360نوجـوان دختر که به روش تصادفی چند مرحله ای از میان دانـش آمـوزان 16 تـا 18  سـاله ی شـهر کرمانشاه انتخاب شدند و به پرسشنامه های مقیاس سنجش دینداری و سلامت عمومی پاسخ دادند. داده ها به کمک ضـریب همبستگی پیرسون گام به گام تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که بین دینـداری و سلامت عمومی روابط منفی و معناداری وجود دارد. نتایج نشان داد که بـین مؤلفـه هـای نگرش مذهبی با ، نشانه های جسمانی ، کارکرد اجتماعی ،علائم اضطرابی و علائم افسردگی با مؤلفه های سلامت عمومی  رابطـه ی منفی و معناداری وجود دارد. همبستگی پیرسون گام به گام نشان داد که مؤلفه های نگرش مذهبی ، به ترتیب پیش بینی کننده ی سلامت عمومی می باشند. ارتباط بین مؤلفه های دینداری با مؤلفه های سلامت عمـومی نشانگر تأثیرگذاری دینداری بر جنبه های مختلف سلامت عمومی نوجوانان دارد و دینداری می تواند یک عامـل مهم درشکل گیری سلامت عمومی باشد.

کلید واژه: دینداری، نگرش مذهبی ، سلامت روان، نوجوانان

 

 

 

 

 

 

فصل یکم

مقدمه‫پژوهش

 

 

 

 

1-1 مقدمه

مذهب تجلی خواست روحی بشر است و‫نگرش مذهبی نیزشکل دادن وقالب ساختن برای آن حقیقت وتجلی خاطری است که درعمق خاطرات انسان وجود دارد. انسان ممکن نیست که خودرانیازمندخداونداحساس نکند.امروزدردهه دوم قرن بیستم توجه وگرایش به معنویت مهمترین پدیده زمان ماست ودیگرمانندگذشته جدال بامعنویت وخداوندجدال ترقی خواهانه به نظــر نمی رسد.نقش دین دررابطه باسلامت روان ازقرون بسیاردورشناخته شده است.درطول هزاران سال دین وپزشکی درمداوا وکاهش رنج های انسان شریک یکدیگر بوده اند‫(ساچمن وماتیوز، 1998)پس متخصصان بهداشت روانی نیاز دارندکه از اثرات مثبت دین آگاه شوند. امروزه، جدیدترین علم یعنی روانشناسی همان چیزهایی را آموزش می‌دهد که پیامبران تعلیم می‌دادند. پزشکان نیز دریافته‌اند که دعا و نماز و ایمان محکم و توکل به خدا، نگرانی، تشویش، هیجان و ترس را که موجب بسیاری از ناخوشی‌هاست برطرف می‌سازد. مطالعات تاریخی گواه آن است که نیایش و دعا به عنوان یک واقعیت موجود در جهان هستی، از بدو خلقت انسان مطرح بوده و مردم برای نیل به کمال از آن استفاده می‌کرده‌اند. هنگامی که انسان دردمند و تنها، ناامید از دیگران در کاهش دردهای جسمی، یا روانی خود راهی به جایی نمی‌یابد. هنگامی که امید بهبودی از بیمار مبتلا به اختلال روانی یا جسمانی با مسیری مزمن و پیشرونده سلب می‌شود و درمان‌های کلاسیک کمکی به او نمی‌کند تنها راهی که برای نجات از اضطراب، افسردگی و دردهای جانکاه او باقی می‌ماند، یاری جستن از ایمان و باور دینی است(کلابراس،1987).‫ پیرامون اهمیت مذهب بر سلامت روانی می‌توان به سخن بنیامین راش به عنوان پدرعلم روانپزشکی اشاره کرد. او اظهار می‌دارد که نقش مذهب در سلامت روانی انسان همانند اکسیژن برای تنفس است(کرمی، روغنچی، عطاری، شیده و شکری، 1385).