2-1-مقدمه…………………………………………………….. ………………………………………………………………………..15
-2- مبانی نظری مربوط به اختلالات رفتاری کودکان………………………………………………………………………15
2-2-1- تعریف اختلال رفتاری…………………………………………………………………………………………………….15
2-2-2- همه گیر شناسی یا شیوع اختلالات رفتاری کودکان…………………………………………………………….17
2-2-3-طبقه بندی اختلالات رفتاری کودکان………………………………. ……………………………………………….18
2-2-4-ملاکهای تشخیص اختلال سلوکی بر اساس ICD 10 …………………………………………………………19
2-2-5-طبقات فرعی اختلال سلوکی در ICD 10………………………………………………………………………….19
2-2-6- ملاکهای تشخیص اختلال سلوکی بر اساس IV DSM………………………………………………………20
2-2-7-اختلالات رفتاری رایج در محیط مدرسه…………………………………………………………………………….25
2-2-8-نظریه های سبب شناسی اختلالات رفتاری…………………………………………………………………………30
2-2-8-1-نظریه بیولوژیکی- فیزیولوژیکی…………………………………………………………………………………..30
2-2-8-2-نظریه های روان تحلیلی(روانکاوی)……………………………………………………………………………..31
2-2-8-3-نظریه رفتار گرایی……………………………………………………………………………………………………….31
2-2-8-4-نظریه شناختی…………………………………………………………………………………………………………….32
2-2-8-5-نظریه خانواده درمانگران………………………………………………………………………………………………32
2-2-9- عوامل موثر در بروز اختلالات رفتاری……………………………………………………………………………..33
2-2-9-1-عوامل ژنتیکی وزیستی………………………………………………………………………………………………..33
2-2-9-2-عوامل خانوادگی…………………………………………………………………………………………………………34
2-2-9-3-عوامل اجتماعی – فرهنگی………………………………………………………………………………………….38
2-3-1-مبانی نظری مربوط به شخصیت والدین……………………………………………………………………………..40
2-3-2-طبقه بندی تعاریف شخصیت…………………………………………………………………………………………..40
2-3-3-ﺷﺨﺼﯿﺖ……………………………………………………………………………………………………………………40
2-3-4-دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎﯾﯽ درﺑﺎره ﺷﺨﺼﯿﺖ………………………………………………………………………………………. 41
2-3-4-1-دﯾﺪﮔﺎه رواﻧﮑﺎوی ……………………………………………………………………………………………………….42
2-3-4-2- دﯾﺪﮔﺎه ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﯾﺎ روﯾﮑﺮد رﻓﺘﺎری ………………………………………………………………………………43
2-3-4-3-دﯾﺪﮔﺎه ﮔﺮاﯾﺸﯽ ………………………………………………………………………………………………………..43
2-3-4-4- دﯾﺪﮔﺎه ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت …………………………………………………………………………………………..44
2-3-4-5-دﯾﺪﮔﺎه ﺻﻔﺎت ……………………………………………………………………………………………………………44
2-3-5-ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺨﺼﯿﺖ ………………………………………………………………………………………………………44
2-3-5-1-ﺑﻘﺮاط و ﺟﺎﻟﯿﻨﻮس……………………………………………………………………………………………………….45
2-3-5-2-ﮐﺮﭼﻤﺮ …………………………………………………………………………………………………………………….45
2-3-5-3-وﯾﻠﯿﺎم ﺷﻠﺪون ……………………………………………………………………………………………………………46
2-3-5-4-زﯾﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﯾﺪ …………………………………………………………………………………………………………47
2-3-5-5-آﯾﺰﻧﮏ ………………………………………………………………………………………………………………………47
2-3-6-ﻣﺪل ﭘﻨﺞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ………………………………………………………………………………………………..48
2-4- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….52
2-4-1-تحقیقات داخلی…………………………………………………………………………………………………………….52
2-4-2- تحقیقات خارجی …………………………………………………………………………………………………………54
فصل سوم: روش تحقیق
1-3-مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….59
2-3- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………59
3-3-جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………59
3-4- نمونه مورد مطالعه، حجم نمونه، روش نمونه گیری………………………………………………………………..59
3-5- ابزار جمع آوری داده ها و روایی پایایی ………………………………………………………………………………60
3-6-روش اجرای پژوهش………………………………………………………………………………………………………….63
3-7-روش تجزیه و تحلیل آماری داده ها ……………………………………………………………………………………62
3-8-ملاحظات اخلاقی……………………………………………………………………………………………………………….62
فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 توصیف داده‌ها…………………………………………………………………………………………………………………….65
4-1-1 توصیف شاخصهای دموگرافیک ……………………………………………………………………………………..65
4-1-2 توصیف کمی متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………….68
4-2 تحلیل داده‌ها ……………………………………………………………………………………………………………………..69
4-3 مدل های نهایی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………88
4-4 خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………………………………83
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………..85
5-2-نتایج پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………..85
5-3- بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………89
5-4-محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………..91
5-5- پیشنهادات کاربردی……………………………………………………………………………………………………………92
5-6- پیشنهادات پژوهشی……………………………………………………………………………………………………………92
منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………….93
منابع غیر فارسی……………………………………………………………………………………………………………………….98
ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………………………….102
پیوست ها………………………………………………………………………………………………………………………………..107
چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..111
فهرست جدول ها
عنوان صفحه
جدول 1-2 ﺗﻮﺻﯿﻒ اﺑﻌﺎد ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ………………………………………………………………………………….
جدول 4-1 توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس جنسیت …………………………………………………67
جدول 4-2 توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس سن ………………………………………………………..68
یک مطلب دیگر :
جدول 4-3 توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس تحصیلات………………………………………………..69
جدول 4-4 مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص متغیرهای تحقیق ……………………………………….70
جدول 4-5 مقادیر شاخصهای توصیفی ویژگی های شخصیتی در دو گروه پدر و مادر………………….70
جدول 4-7 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان پسر………76
جدول 4-8 خلاصه مدل ضریب همبستگی ویژگی های شخصیتی پدر و اختلال رفتاری کودکان پسر………………76.
جدول 4-9 تحلیل واریانس ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان پسر……77
جدول 4-10 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان پسر……………………..77
جدول 4-11 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان دختر…..78
جدول 4-12 خلاصه مدل همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان دختر…………………..78
جدول 4-13 تحلیل واریانس بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان دختر……….78
جدول 4-14 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان دختر… 78
جدول 4-15 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر….. 80
جدول 4-16 خلاصه مدل همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر……………………..80
جدول 4-17 تحلیل واریانس همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر…………………81
جدول 4-18 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر………………………81
جدول 4-19 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر….81
جدول 4-20 خلاصه مدل همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر………………….. 82
جدول 4-21 تحلیل واریانس همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر…………..82
جدول 4-22 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر……………..82
جدول 4-23 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان……….83
جدول 4-24 خلاصه مدل همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان…………………..84
جدول 4-25 تحلیل واریانس همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان………………..84
جدول 4-26 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان………………………………85
جدول 4-27 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان……………………..85
جدول 4-28 نتایج آزمون میانگین اختلالات رفتاری کودکان با توجه به سطح تحصیلات والدین ……….. 86
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نگاره 4-1 نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس جنسیت…………………………………………..67
نگاره 4-2 نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس سن…………………………………………………68
نگاره 4-3 نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس تحصیلات………………………………………69
ضمائم:
نگاره 4-4 بافت نگار روان رنجور خویی………………………………………………………………………………..102
نگاره 4-5 بافت نگار برون گرایی…………………………………………………………………………………………..102
نگاره 4-6 بافت نگار تجربه پذیری……………………………………………………………………………………….103
نگاره 4-7 بافت نگار توافق…………………………………………………………………………………………………..103
نگاره 4-8 بافت نگار با وجدان بودن………………………………………………………………………………………104
نگاره 4-9 بافت نگار پرخاشگری…………………………………………………………………………………………..104
نگاره 4-10 بافت نگار بی توجهی و رفتارهای بچه گانه……………………………………………………………105
نگاره 4-11 بافت نگار گوشه گیری و اضطراب……………………………………………………………………….105
نگاره 4-12 بافت نگار اختلالات رفتاری کودکان………………………………………………………………………….106
چکیده:
هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین شخصیت والدین و اختلالات رفتاری کودکان بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی والدین و فرزندان آنان در مدارس ابتدایی شهر رودخانه در سال تحصیلی 92-93 که تعدادشان برابر است با 1800نفر (دختر وپسر)می باشد که حجم نمونه 320 نفر به روش تصادفی خوشه ای با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردیدند. این بررسی به روش توصیفی از نوع همبستگی صورت گرفت و جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت فرم کوتاه( کاستا و مک کری 1992) با60 سؤال و پرسشنامه مشکلات رفتاری کودکان (CBCL) با 27 سوال بهره گرفته شد وبرای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون چند متغیره به روش همزمان استفاده شد. نتایج نشان داد که بین اختلال رفتاری کودکان( هم دختر و هم پسر) و روان رنجورخویی والدین (پدر و مادر) رابطه مستقیم و معنا دار وجود دارد بین ویژگی شخصیت تجربه پذیری ، توافق پدر و اختلال رفتاری کودکان پسر رابطه معنی دار و معکوس مشاهده گردید و.همچنین بین ابعاد شخصیتی برونگرایی ، توافق ، با وجدان بودن مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر و همچنین بعد شخصیتی تجربه پذیری ، توافق ، با وجدان بودن مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر رابطه معنی دار و معکوس مشاهده گردید.از طرف دیگر نتایج نشان داد که بین دو متغیر سواد والدین و اختلالات رفتاری کودکان رابطه معنی داری وجود ندارد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که اختلالات رفتاری دوران کودکی با نوع شخصیت والدین ارتباط دارد.
واژه های کلیدی:آسیب شناسی روانی، اختلال رفتاری ، صفت شخصیتی ، کودک ، والدین
فصل اول:
کلیات
1-1 -مقدمه
خانواده یکی از مهمترین واساسی ترین سازمانهایی است که به رشد کودک یاری می دهد ، در خانواده است که کودک نخستین چشم انداز را از جهان پیرامون خود به دست می آورد واحساس وجود می کند همچنین در خانواده است که به آداب ورسوم ملی ، مراسم دینی ، وظایف فردی وحدود اختیارات ومسئولیتها پی می برد ، در واقع روابط صمیمانه ی اعضای خانواده است که در تکوین رشد شخصیت کودک ونوجوان تاثیر می کند (لطفی و وزیری، 1386: 64)
ویژگی های شخصیتی والدین و روش های تربیت کودک، تعیین کننده ی اولیه شخصیت در نوجوانی و بزرگسالی او تلقی می شوند. البته این یک رویکرد یکسویه می باشد که از اثر خصوصیات منحصربه فرد کودک بر دیگران غافل مانده است، لذا امروزه بیشتر روابط دوسویه مطرح می باشد. در یک رویکرد دوسویه ، الگوهای منحصر به فرد رفتاری شخص با تمرکز بر روابط متقابل بین دو فرد تبیین می گردد. تاثیرهای دوسویه به این معنی است که الگوهای مشترک منحصر به فرد از تعامل، عاطفه و ادراک بین دو شخص بیش از اعمال، عواطف و افکار هر یک به تنهایی، بیان می دارند که چه چیزی احتمال دارد بر رشد کودک یا نوجوان اثر بگذارد ( شهریاری،2005: 256)
شخصیت، یک سازه ی کلی است که از مجموعه ویژگی های فردی تشکیل می گردد و به سه عامل تفکر، عواطف و رفتارهای بیرونی قابل مشاهده که در تعامل با عناصر محیط ایفای نقش می نماید، اشاره دارد (پروین[1]، 2005: 250)
یکی از مهمترین عوامل محیطی، خانواده است که بعد کارکردی آن در مطالعه های مختلف مورد تامل قرار گرفته است. والدین با رفتارهای خود، آفریننده ی موقعیت هایی هستند که رفتارهای خاص را در فرزندان برمی انگیزند و یا سرمشق هایی را برای الگوسازی در اختیار آن ها قرار داده و یا به تشویق دسته ی خاصی از رفتارها می پردازند (همان،273). در سالهای اخیر توجه خاصی نسبت به دو نظریه ی ابعادی اساسی در ساختار شخصیت طبیعی معطوف شده است:
