<p>فصل دوم:مبانی نظری و پیشینه تحقیق 8</p>

<p>بخش اول:عادت 9</p>

<p>بخش دوم:عمل………………………………………………………………………………………………………………….56</p>

<p>بخش سوم:پیشینه پژوهش 61</p>

<p>جمع بندی و چهارچوب نظری و مفهومی 68</p>

<p>فصل سوم:روش شناسی تحقیق 70</p>

<p>جامعه تحقیق 71</p>

<p>نمونه تحقیق 71</p>

<p>ابزارهای تحقیق 71</p>

<p>شیوه انجام تحقیق 72</p>

<p>شیوه تحلیل داده ها 72</p>

<p>فصل چهارم:یافته های تحقیق 73</p>

<p>سوال اول: مفهوم عادت در تعلیم و تربیت بر اساس نظرات موافق و مخالف آن در تربیت چیست؟74</p>

<p>سوال دوم: جایگاه عادت بر اساس نظریه انسان به منزله عامل در تعلیم و تربیت چیست؟ 82</p>

<p>فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری 96</p>

<p>بررسی نتایج سوال اول 97</p>

<p>بررسی نتایج سوال دوم 100</p>

<p>بحث و نتیجه گیری 101</p>

<p>پیشنهادات 104</p>

<p>محدودیت های تحقیق 105</p>

<p>فهرست منابع 106</p>

 

<p>چکیده انگلیسی 110</p>

<p>فصل اول</p>

<p>کلّیات تحقیق</p>

<p>  مقدمه:</p>

<p>انسان اشرف موجودات هستی و والاترین نشانۀ حکمت و قدرت خداوند متعال است که توانایی دست یابی به مقامات عالی را داراست، زیرا دارای حقیقتی روحانی و ملکوتی است. آدمی به دلیل صفت مختار بودنش می تواند به درجات مختلفی از مقامات برسد؛ امّا باید توجّه داشت که دست یابی انسان به مقامات عالیه ای که هدفِ آفرینشِ وی نیز بوده است، تنها با تربیت صحیح است که می تواند به دست آید. تعلیم و تربیت در هر جامعه ای از ضروری ترین امور است. به همین دلیل است که در طول تاریخ، پادشاهان و حکومت های مختلف، اهمیت ویژه ای به آن می دادند و بودجۀ عظیمی را برای بخش آموزشی اعم از نظامی و علمی اختصاص می دادند. با گذشت زمان اهمیت تعلیم و تربیت، بیش از پیش برای افراد جامعه و مسئولان امر مشخص گردید، زیرا آنان به اهمیت تربیت نسل جوان و نوجوان بر طبق سیاست های کشور، حزب حاکم و دین رایج پی بردند. آموزشی که در طول قرن ها به تحصیلات آکادمیک و مدرسه ای تبدیل شده است. اما هر تعلیم و تربیتی آدمی را به سرمنزل مقصود نمی رساند. تعلیم و تربیت و آموزشی باید به کار گرفته شود که آدمی با استفاده از آن بتواند حقیقت وجود خویش را به درستی  و به شکل یقینی و شهودی بیابد، و در راستای شناخت حقیقی ای که به دست می آورد، به شناخت خداوند متعال، به عنوان قادر مطلق دست یابد. در این میان با بررسی و پزوهش در میان جنبه های مختلف در بحث تربیت می توان به نگاهی ژرف تر و عمیق تر پیرامون مباحث تربیتی دست یافت.</p>

<p>مسئله ی عادت در تعلیم و تربیت از دیرباز مورد توجه صاحبنظران تربیت بوده است و بررسی نسبت این مسئله ی تربیتی با نظریه ی عاملیت انسان می تواند راهگشای امر خطیر تعلیم و تربیت باشد.</p>

<p>بیان مسئله:</p>

<p>با توجه به آرای فلاسفه و مربیان تربیتی پیرامون روش تربیتی عادت در تعلیم و تربیت می توان به اهمیت  و جایگاه این روش در تربیت و تفاوت دیدگاه های صاحبنظران تربیت پی برد ،آرای اخوان الصفا این است که : عادت به معنای رفتاری است که در اثر تکرار برای انسان ملکه می شود و از او به سادگی جدا نمی گردد(فقیهی،1377 :215)</p>

 

<p>ارسطو تربیت را ” ایجاد فضائل” محسوب می دارد ( ارسطو،1356) و غزالی می گوید: پس هر کاری که نیکوست عادت کند، خلق نیکو اندر وی پدید آید، و سر اینکه شریعت به کار نیکو فرموده است این است،مقصود از این،گرویدن دل است از زشت به صورت نیکو ،هرچه آدمی به تکلف عادت کند طبع وی شود(غزالی،1368) در مقابل نظرات فوق گروهی که در صدر آنها می توان از روسو و کانت نام برد معتقدند که تربیت فن بر هم زدن عادت است.همچنین یکی از اولین کسانی که مفهوم عادت در تربیت را محکوم کرده است افلاطون بوده، او اساسا ریشه ی تربیت را در آگاهی و هوشمندی و اراده و اختیار می داند (یوسفی،1389) در اینجا می توان دریافت که مسئله ی عادت از دید دانشمندان حوزه ی تربیت دارای جایگاه متفاوتی می باشد از این رو تامل و بررسی در این زمینه می تواند راهگشای تحقق  امر خطیر تعلیم و تربیت باشد.</p>

<p>طرحواره ی انسان به منزله ی عامل، بیانگر آن است که در اندیشه ی اسلامی ، انسان چون عاملی در نظر گرفته شده است که می توان ” عمل” های صادر شده از وی را به خود او منتسب ساخت و او را منشا عملش در نظر گرفت ( باقری،1388) از بررسی متون اسلامی به ویژه قرآن می توان نتیجه گرفت که مبانی عمل ، دست کم در سه نوع مبنای اساسی خلاصه می شود که می توان آن ها را مبانی شناختی، گرایشی و ارادی-اختیاری نامید.بر اساس این نظریه می توان روزنه هایی برای یافتن جایگاه  عادت در تعلیم و تربیت یافت.</p>

<p>در رابطه با این موضوع پژوهش هایی انجام شده است که از جمله ی انها می توان به موارد زیر اشاره کرد:</p>

<p>“کوکبی اصل”(1386) در پژوهش خود با عنوان مقایسه ی دو رویکرد عا دتی و عقلانی در تربیت دینی و ارزیابی راهنمای برنامه درسی دینی دوره ی متوسطه و پیش دانشگاهی بر اساس این رویکرد نتیجه گرفته است که رویکرد کتاب مذکور عقلانی بوده و با توجه به شرایط سنی  انتخاب این رویکرد به جا بوده است.”باقری” (1388)در پزوهشی با عنوان بررسی تطبیقی طرحواره ی اسلامی عمل با انسان شناسی پسا ساختار گرا ، دیدگاه انسان به منزله ی عامل را دربردارنده ی  دلالتهای مهمی در عرصه ی تعلیم و تربیت معرفی می کند .”علی رضا بیگی” (1392) در پژوهشی به تحلیل عاملیت انسانی در مواجهه با فضای مجازی بر اساس نظریه انسان عامل و پیامدهای تربیتی پرداخته است و به آثار این مواجهه در بحث تربیت اشاره کرده است.</p>

<p>با توجه به انچه در بالا بیان شد به نظر می رسد نیاز به پژوهشی  با این عنوان احساس می شودکه ابتدا جایگاه عادت را به اختصار از دید فیلسوفان و مربیان تربیتی بیان کند و سپس به بررسی نظرات موافق و مخالف پیرامون آن بپردازد،و در ادامه با در نظر گرفتن مبادی سه گانه ی عمل و همچنین با توجه به رابطه ی انجام عمل و ویژگی های پیش نیاز آن در پایان به بیان دیدگاه خود از منظر نظریه ی فوق پیرامون عادت اقدام کند، زیرا نیاز به بررسی مسائل تربیتی و تبیین جایگاه انها بر اساس یک نظریه ی مشخص منجر به روشن تر شدن مبحث و همچنین نزدیک تر شدن ان به سوی عملیاتی شدن می باشدو به این پرسش پاسخ داده ایم که جایگاه عادت در تعلیم و تربیت بر اساس نظریه ی انسان به منزله ی عامل چیست؟</p>

<p>اهمیت و ضرورت تحقیق:</p>

<p>اهمیت و ضرورت نظری:</p>

<p>افزایش دانش نظری پیرامون مفهوم عادت در تعلیم و تربیت بر اساس نظریه انسان به منزله ی عامل<br />اهمیت و ضرورت کاربردی:</p>

<p>کمک به سیاست گذاران تربیتی در جهت تدوین و اصلاح خط مشی ها و راهبرهای اصولی پیرامون آموزش مبتنی بر عادت<br />کمک به مربیان و والدین در جهت تربیت صحیح مبتنی بر عادت<br />اهداف تحقیق:</p>

<p>هدف کلی:</p>

<p>تبیین مسئله عادت در تعلیم و تربیت بر اساس نظریه انسان عامل<br /> </p>

<p>اهداف جزئی:</p>

<p>ـ مشخص کردن جایگاه عادت در تعلیم و تربیت بر اساس آرای موافق و مخالف پیرامون آن در تربیت</p>

<p>ـ مشخص کردن  جایگاه عادت در تعلیم و تربیت بر اساس نظریه انسان به منزله ی عامل</p>

 

<p>الگوهای بهزیستی روانشناختی:. 31</p>

<p>عوامل موثر بر بهزیستی روانشناختی. 36</p>

<p>ازدواج و دگرگونی آن. 39</p>

<p>تعریف دلزدگی زناشویی. 40</p>

<p>علائم دلزدگی زناشویی. 43</p>

<p>خستگی جسمی. 44</p>

<p>خستگی عاطفی. 44</p>

<p>خستگی روانی:. 45</p>

<p>متغیر هایی که سبب تشدید فرسودگی می شوند. 46</p>

<p>بار مسئولیت اضافی. 46</p>

<p>مطالبات متناقض. 46</p>

<p>سایر علل دلزدگی. 47</p>

<p>راههای پیش گیری از دلزدگی زناشویی. 47</p>

<p>تنوع. 47</p>

<p>قدر دانی. 48</p>

<p>موقعیت هایی برای خود شکوفایی. 48</p>

<p>سایر عواملی که از دلزدگی پیشگیری می کند:. 48</p>

<p>تفاوت های جنسیتی در دلزدگی زناشویی. 50</p>

<p>دلزدگی زناشویی از دیدگاه روان تحلیلی. 52</p>

<p>دلزدگی زناشویی از دیدگاه وجودی. 53</p>

<p>پیشینه پژوهش در ایران. 54</p>

<p>پیشینه پژوهش در خارج از ایران. 56</p>

<p>فصل سوم</p>

<p>مقدمه. 61</p>

<p>روش انجام تحقیق. 61</p>

<p>جامعه آماری. 61</p>

<p>حجم نمونه و روش نمونه گیری( در صورت لزوم). 61</p>

<p>روش و ابزار جمع آوری اطللاعات. 62</p>

<p>روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 65</p>

<p>فصل چهارم</p>

<p>آمار توصیفی. 69</p>

 

<p>آمار استنباطی؛. 75</p>

<p>فرضیه 1:. 75</p>

<p>فرضیه 2:. 78</p>

<p>فرضیه 3:. 80</p>

<p>فرضیه 4:. 81</p>

<p>فرضیه 5:. 82</p>

<p>فرضیه 6:. 83</p>

<p>فصل پنجم</p>

<p>مقدمه:. 85</p>

<p>خلاصه تحقیق:. 85</p>

<p>بررسی فرضیه های پژوهش و مقایسه آنها با تحقیقات گذشته:. 86</p>

<p>فرضیه 1. 86</p>

<p>فرضیه 2. 88</p>

<p>فرضیه 3. 91</p>

<p>فرضیه 4. 93</p>

<p>فرضیه 5. 94</p>

<p>فرضیه 6. 96</p>

<p>نتیجه گیری کلی:. 98</p>

<p>محدودیتها:. 100</p>

<p>پیشنهادات پژوهش:. 101</p>

<p>پیش نهاد های کاربردی پژوهش…………………………………………………………….102</p>

<p>منابع. 103</p>

<p>مقدمه</p>

<p>تعالی و پیشرفت هر جامعه‌ای مستلزم داشتن افراد سالم و بانشاط است، روابط سالم با دیگران می‌تواند تکامل و رشد شخصیت را موجب شود(بخشی سورشجانی،1379 ؛ نقل از بخشایش و انتظاری،1390).</p>

<p>پدیده اشتغال و کار از ابتدای زندگی بشر موردتوجه بوده است. با صنعتی شدن جوامع، زن نیز مانند مرد بیرون از خانه به کار و فعالیت‌های مختلف می‌پردازد و به زندگی اقتصادی خانواده کمک می‌کند زنان بسیاری در خارج از خانه مشغول هستند. توسعه تکنولوژِی،  بالا رفتن سطح تحصیلات زنان، دستیابی به تخصص‌های مختلف و بهبود وضع کار از یک‌سو و علاقه زنان به استقلال اقتصادی و افزایش عزت‌نفس از سوی دیگر منجر به افزایش فعالیت زنان شده است (بنی اسدی شهربابک، رشیدی، حسینی فرد، 1391).</p>

 

<p>تولستوی در نامه 1856 به والریا آرسنیو نوشته است کسی می‌تواند در این جهان عالی زندگی کند که بداند چطور کار کند و چطور عشق بورزد (ترویات[1]،1990؛ نقل از پاینز[2] و نانز[3]،2003). به قول فروید توانایی عشق ورزیدن و کار کردن شاهدی برای بهزیستی روانشناختی است. انتخاب افراد از شغل و شریکشان می گوید یک رابطه بزرگی درباره اینکه چطور آنها تاثیر عمده بر زندگیشان داشته و دارند. تاثیر کار و عشق هردو بر عملکرد سالم اثبات تجربی شده است (بارنت[4]،1993، بارنت و هاید[5]،2001؛نقل از پاینز و نونز،2003).</p>

<p>در طول دهه ی گذشته افزایش سریع مشارکت زنان متاهل در نیروی کار وجود داشته است. همراه با افزایش نسبت زنان در نیروی کار، نشانه های تغییر در الگوهای تغییر در زندگی زنان نیز رخ داده است.به طور سنتی ورود و خروج زنان در نیروی کار همراه با مراحل همتایی در زندگی خانواده است(گوزمن[6]،2000).</p>

<p>امروزه درزمینه جامعه‌شناسی پزشکی به مبحث بررسی اختلاف در میزان سلامت و بیماری زنان توجه زیادی شده است. در بررسی تفاوت‌های موجود در میزان سلامت زنان، عده‌ای از جامعه شناسان در چهارچوب تحلیل نقش‌های اجتماعی زنان به امر اشتغال زنان توجه نموده‌اند. نقش شغلی زنان به‌عنوان نقشی جدید در کنار  نقش‌های سنتی آنان که شامل نقش مادری و همسری می‌شود، موردتوجه قرارگرفته و در ارتباط با پیامدهای این تلفیق نقش‌ها، با توجه به تأثیرات سوء یا مثبتی که اشتغال می‌تواند بر سلامت جسم و روان زنان داشته باشد، نظریه‌هایی عنوان‌شده است یک دسته کسانیکه موافق نقش شغلی خانم‌ها هستند و معتقدند اشتغال اثرات مثبتی را در جهت ارتقاء شرایط سلامت روانی زنان در پی دارد و دسته دوم مخالفین نقش شغلی زنان است که اثرات سوئی را به دنبال کارکردن زنان بر آن‌ها متصور می‌شوند (احمد نیا،2002 ؛نقل از دل آرام، صفدری، فروزنده، کبری، 1384).</p>

<p>و همچنین تغییرات در جوامع کنونی و افزایش تعداد زنان شاغل، نقش‌هایی متفاوت را برای زوج‌ها به وجود آورده است. ورود زنان به بازار کار در دهه‌های 1970 و 1980 بیشتر شد چراکه تحولات اقتصادی کفایت تک درآمدی بودن خانواده را زیر سؤال برد (لانگ و یانگ، 1997 به نقل از بوستانی پور،1386).</p>

<p>پیامدهای این تغییرات در زندگی خانوادگی هم گسترده و هم چشمگیر است. وقتی همسر به بازار کار وارد می‌شود مرد و زن هردو باید نقش‌هایشان در ازدواج خود را بازتعریف کنند. اکثریت بزرگی بااین‌حال، نقش جدید خود را با برخی از تردیدها مشاهده می‌کنند. درحالی‌که برخی از آن‌ها، سهم خود را در بهزیستی اقتصادی خانواده‌شان تشخیص می‌دهند و از کار لذت می‌برند. گروهی دیگر بر مشارکت اقتصادی و فعالیت کاری به‌عنوان نقش ثانویه نسبت به شوهران نگاه می‌کنند.</p>

<p>همان‌طوری که زنان به‌ سوی نیروی کار می‌روند مردان بیشتر مسئولیت‌های خانه‌داری و نگهداری کودک  را به عهده می‌گیرند. اگرچه ذکر این نکته مهم است زنان اکثریت مسئولیت نگهداری کودک و وظایف خانه‌داری را همچنان بر عهده می‌گیرند. علاوه بر این افزایش مشارکت نیروی کار زنان با افزایش مقدار زمان صرف شده توسط همسرانشان در خانه  هماهنگ نشده است. زنان کاملاً زمانی را که در وظایف خانه‌داری صرف می‌کنند کاهش نداده‌اند و در مقابل نیروی کار را افزایش داده‌اند. بنابراین بسیاری از زنان متأهل با فعالیت کردن در دو شیفت کار در خانه و بیرون خانه مقدار بیشتری کار می‌کنند. استرس و تقاضاهای شغل اغلب تأثیر منفی بر ارتباطات خانواده، بهزیستی روان‌شناختی و رضایت زناشویی دارد (گوزمن،2000).</p>

<p>دلزدگی از عشق یک‌روند تدریجی است، به‌ندرت و به‌طور ناگهانی بروز می‌کند. صمیمیت و عشق به زندگی رنگ‌باخته و خستگی عمومی عارض می‌شود.، در شدیدترین نوع فرسودگی با فروپاشی رابطه همراه است (برنشتاین، ترجمه توزنده جانی، 1380).</p>

<p> </p>

<p>تعریف مساله و بیان سوالهای اصلی تحقیق:</p>

<p>سال‌هاست روان شناسان درصدد هستند به این سؤالات پاسخ دهند که چرا برخی از مردم نسبت به بعضی دیگر از بهداشت روانی بهتری برخوردارند؟ این سؤال، سؤال دیگری را به همراه می‌آورد که چرا بر خی نسبت به برخی دیگر در زندگی موفق‌ترند؟ چه عواملی این تفاوت‌ها ر ا رقم می‌زند؟(گلزاری و یزدی،1384). ازدواج به‌عنوان یک‌نهاد اجتماعی است که پایه و اساس ارتباط انسانی را تشکیل می‌دهد و در آن زن و مرد از طریق یک نیروی رمزی ناشی از غرایز و آیین و شعائر و عشق به هم جذب می‌روند و به‌طور آزادانه و کامل تسلیم یکدیگر شده تا واحد پویایی را به‌عنوان خانواده ایجاد کنند (برنو[7]،2009، به نقل باقریان و بهشتی،1390).</p>

<p>یکی از جنبه‌های اثرگذار اجتماعی حاضر بر سلامت افراد، حرفه و شغل هست که پرداختن به آن حائز اهمیت بوده و جای بحث دارد (حدادی، کلدی، سجادی و یوسفی،1390). حدود نیمی از نیروی کار جامعه را زنان تشکیل می‌دهند و گذشته از نقش فعال و چشمگیری که در عرصه خانواده ایفا می‌کنند، اشتغال اجتماعی آن‌ها امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. در حال حاضر زنان در عرصه کار و فعالیت اعم از بخش صنعت، کشاورزی، بهداشت و درمان، تعلیم و تربیت و غیره حضوری قابل‌توجه دارند و با توجه به نقش‌های متعدد و چشمگیر آن‌ها در عرصه خانواده و اجتماع، سلامت و ارتقاء سطح سلامتی آن‌ها اهمیتی خاص می‌یابد (شاهرخی،1380). زنان یکی از گروه‌های حساس بهداشتی بوده که نسبت به مردان درخطر بالاتری برای اکثر اختلالات روانی هستند. سلامت روان زنان، سلامت خانواده و متعاقب جامعه را تضمین می‌کند (سپهرمنش،1387).</p>

<p>در سالیان اخیر رویکرد آسیب‌شناختی به مطالعه سلامتی انسان موردانتقاد قرارگرفته است. برخلاف این دیدگاه که سلامتی را به‌عنوان نداشتن بیماری تعریف می‌کند، رویکردهای جدید بر “خوب بودن[8]” به‌جای “بد یا بیمار بودن[9]” تأکید می‌کنند. از این منظر، عدم وجود نشانه‌های بیماری‌های روانی، شاخص سلامتی نیست. بلکه سازگاری، شادمانی، اعتمادبه‌نفس و ویژگی‌های مثبتی ازاین‌دست نشان‌دهنده‌ی سلامت بوده و هدف اصلی فرد در زندگی، شکوفاسازی قابلیت‌های خود است. گروهی از روانشناسان به‌جای اصطلاح سلامت روانی[10] از بهزیستی روان‌شناختی[11] استفاده کرده‌اند. زیرا معتقدند این واژه ابعاد مثبت را به ذهن متبادر می­کند.(میکائیلی منیع،1389).</p>

<p>معنی لغوی بهزیستی یک حالت رضایت از شاد بودن، سلامتی و موفقیت است که به تجربه و عملکرد روان‌شناختی مطلوب اشاره می‌کند (دسی و ریان[12] به نقل از عایشه گورل[13]، 2009).</p>

<p>اصطلاح بهزیستی اصطلاحاً به‌عنوان احساسی مثبت و احساس رضایتمندی عمومی از زندگی که شامل خود و دیگران در حوزه‌های مربوط به خانواده و شغل و … می‌باشد، تعریف‌شده است (چاو،2007، به نقل چالمه،1390). مفهوم بهزیستی روان‌شناختی یک ساختار چندبعدی نگرش به زندگی است. ریف (1989) اشاره می‌کند که برای توصیف بهزیستی روان‌شناختی رویکرد نظری خاصی وجود ندارد. او مطالعاتش را بر پایه روانشناسان رشد و شخصیت یعنی توضیحات نظری روانشناسان مثبت نگر[14] بنا می‌کند و نیز مدل چندجانبه بهزیستی روان‌شناختی را ایجاد می‌کند (رجب اوزپولات[15]، یوجل اسکور[16]، سزر[17]،2012). طبق گفته ریف (1995) بهزیستی چندبعدی است و شامل ابعادی می‌شود مانند خویشتن پذیری[18]، رشد فردی[19]، هدف زندگی[20]، روابط مثبت با دیگران[21]، تسلط محیطی[22] (توانایی مدیریت مؤثر زندگی شخص و جهان پیرامون) و حس خودمختاری[23]. همچنین برحسب دو مؤلفه تعریف‌شده است؛ یک مؤلفه عاطفی که شامل هیجانات مثبت و منفی می‌شود و یک مؤلفه شناختی، برای مثال رضایت از زندگی که به قضاوت کلی زندگی شخصی اشاره می‌کند درحالی‌که حوزه‌های خاصی (شامل سلامتی، دارایی و روابط) همه قضاوت‌ها را تعیین می‌کند. همه‌ی حیطه‌ها اهمیت یکسانی برای افراد ندارد (تارین[24]،2010).</p>

<p>درحالی‌که بعضی ازدواج‌ها موجب رشد و شکوفایی زوجین است، بسیاری از زن و شوهرها نیز می‌توانند به مصیبت‌هایی در مقابل همدیگر بدل شوند، ایجاد و حفظ روابط صمیمانه و ارضای نیازهای عاطفی و روانی در جریان ازدواج، هنر و مهارتی است که علاوه بر سلامت روان و تجارب سالم اولیه، نیازمند داشتن و کسب نگرش‌های منطقی، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های زندگی و انجام وظایف خاص خویش است.(اعتمادی، نوابی نژاد، احمدی و فرزاد، 1385؛ به نقل عطاری، حسین پور، راهنورد، 1388).</p>

<p>ازجمله مخاطرات ازدواج و روابط بین زن و شوهر دل‌زدگی زناشویی است. دل‌زدگی زناشویی وضعیت دردناک فرسودگی جسمی، عاطفی و روانی است که کسانی که توقع دارند عشق رویایی و ازدواج به زندگی‌شان معنا بخشد را متزلزل می‌کند. دل‌زدگی زمانی اتفاق می‌افتد که زوجین متوجه می‌شوند علی‌رغم تلاش‌هایشان رابطه‌شان به زندگی معنا نداده و نخواهد داد (پاینز[25]، به نقل شاداب 1381).</p>

<p>فرسودگی یک‌روند تدریجی است و به‌ندرت به‌طور ناگهانی بروز می‌کند. درواقع صمیمیت عشق به‌تدریج رنگ می‌بازد و به همراه آن احساس خستگی عمومی عارض می‌شود. کایزر[26] (2003) معتقد است باوجوداینکه برخی ازدواج‌ها به‌نوعی سرخوردگی را تجربه می‌کنند اما بسیاری از آن‌ها باکیفیتی پایین ادامه یافته وزندگی متأهلی بی‌ثباتی را تشکیل می‌دهند که متمایل به فروپاشی است و مسلماً با فراوانی افکار و تصورات درباره جدایی همراه خواهد بود (شریفی، کارسولی، بشلیده،1390). فرسودگی جسمی با نشانگانی مانند احساس خستگی، کسالت و بی‌حالی بروز می‌کند که با خواب رفع نمی­شود. فرسودگی عاطفی بااحساس آزردگی، ناامیدی، غمگینی، تنهایی و بیهودگی مشخص می­شود. فرسودگی روانی معمول به‌صورت کاهش خودباوری و منفی نگری نسبت به روابط به‌خصوص رابطه با همسر و احساس یاس و سرخوردگی نسبت به همسر بروز می­کند (ادیب راد،1384).</p>

<p> </p>

<p>ضرورت انجام تحقیق</p>

<p> </p>

 

<p>2-2-2 ویژگی های دانش اخلاق حرفه ای…………….. 26</p>

<p>3-2-2 نظام های عمده اخلاق حرفه ای……………… 29</p>

<p>4-2-2 اصول اخلاق حرفه ای……………………… 31</p>

<p>5-2-2 کدهای اخلاق تا منشور اخلاق حرفه ای………… 36</p>

<p>6-2-2 منشور اخلاق حرفه ای…………………….. 38</p>

<p>پ) اخلاق حرفه ای معلمان………………………. 41</p>

<p>عنوان                                             صفحه</p>

<p>1-3-2 اخلاق در حرفه معلمی…………………….. 41</p>

<p>2-3-2 اهمیت و جایگاه دوره متوسطه……………… 46</p>

<p>3-3-2 اخلاق معلم در دوره متوسطه……………….. 50</p>

<p>ت) پیشینه تحقیق…………………………….. 52</p>

<p>1-4-2 پژوهش های داخلی……………………….. 52</p>

<p>2-4-2 پژوهش های خارجی……………………….. 62</p>

<p>ث) چارچوب مفهومی……………………………. 66</p>

<p>فصل سوم: روش شناسی تحقیق…………………….. 69</p>

<p>الف) روش تحقیق……………………………… 70</p>

<p>ب) جامعه آماری تحقیق………………………… 70</p>

<p>پ) نمونه تحقیق……………………………… 71</p>

<p>ت) ابزار تحقیق……………………………… 71</p>

<p>1-3-3 روایی………………………………… 72</p>

<p>2-3-3 پایایی……………………………….. 72</p>

<p>ث) شیوه تحلیل داده ها……………………….. 72</p>

<p>فصل چهارم: یافته های پژوهش…………………… 75</p>

<p>مقدمه……………………………………… 76</p>

<p>الف) اطلاعات جمعیت شناختی نمونه پژوهش………….. 76</p>

<p>ب) بررسی سؤال های پژوهش……………………… 82</p>

<p>1-2-4 بررسی سوال شماره یک پژوهش………………. 82</p>

<p>2-2-4 بررسی سوال شماره دو پژوهش………………. 83</p>

<p>عنوان                                             صفحه</p>

 

<p>3-2-4 بررسی سوال شماره سه پژوهش………………. 89</p>

<p>4-2-4 بررسی سوال شماره چهار پژوهش…………….. 93</p>

<p>5-2-4 بررسی سوال شماره پنج پژوهش……………… 96</p>

<p>6-2-4 بررسی سوال شماره شش پژوهش………………. 101</p>

<p>7-2-4 بررسی سوال شماره هفت پژوهش……………… 104</p>

<p>8-2-4 بررسی سؤال شماره هشت پژوهش……………… 107</p>

<p>پ) یافته های جانبی پژوهش…………………….. 114</p>

<p>1-3-4 مقایسه دیدگاه معلمان زن و مرد در خصوص اهمیت مؤلفه ها   114</p>

<p>2-3-4 مقایسه دیدگاه معلمان با سطوح مختلف تحصیلات در خصوص اهمیت مؤلفه ها………………………………………… 116</p>

<p>3-3-4 مقایسه دیدگاه معلمان با سوابق مختلف تدریس در خصوص اهمیت مؤلفه ها………………………………………… 119</p>

<p>4-3-4 مقایسه دیدگاه معلمان شهرهای مختلف در خصوص اهمیت مؤلفه ها ………………………………………….. 123</p>

<p>فصل پنجم: نتیجه گیری………………………… 126</p>

<p>مقدمه……………………………………… 127</p>

<p>الف) نتایج بررسی سؤال های پژوهش………………. 127</p>

<p>ب) نتایج حاصل از بررسی یافته های جانبی پژوهش…… 137</p>

<p>پ) پیشنهادات پژوهش………………………….. 139</p>

<p>ت) محدودیت های پژوهش………………………… 140</p>

<p>منابع……………………………………… 141</p>

<p>پیوست……………………………………… 146</p>

<p>مقدمه</p>

<p>امروزه در موارد بسیاری از علوم بین رشته ای صحبت می شود. یکی از این علوم دانش اخلاق حرفه ای است. این دانش از یکسو به اخلاق و تربیت اخلاقی افراد و از سوی دیگر به اقتصاد و تربیت حرفه ای آن ها وابسته است. علی رغم تأثیرات فراوانی که این دانش می تواند در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها داشته باشد اما چنان که باید و شاید بدان پرداخته نشده است. مقایسه‌‌ی وضعیت اخلاق حرفه‌ای در جهان صنعتی در دو حوزه‌ی معرفتی و اجتماعی، منزلت اخلاق حرفه‌ای در ایران باستان و جایگاه راهبردی اخلاق حرفه‌ای در آموزه‌های اسلامی  و منزلت اخلاق حرفه‌ای در تمدن اسلامی با وضعیت موجود بیانگر این واقعیت تلخ است که از وضعیتی مناسب شأن تاریخی خود در توسعه ی اخلاق حرفه ای برخوردار نیستم و این در حالی است که تاریخ فرهنگی و دینی این سرزمین حامل گنج های گرانباری از میراث غنی خود در این مورد است. عدم رشد اخلاق حرفه‌ای در مشاغل و سازمان‌ها و توسعه نیافتگی آن به عنوان یک دانش عوامل فراوانی دارد، که یکی از آن ها کم کاری در حوزه اخلاق پژوهی به طور عام و اخلاق حرفه‌ای به طور خاص است (قراملکی،1386: 23-22).</p>

<p>اخلاق حرفه‌ای یکی از مسائل اساسی همه جوامع بشری است. در حال حاضر، متأسفانه در جامعه ما در محیط کار کمتر به اخلاق حرفه‌ای توجه می‌شود. در حالی که در غرب سکولار، شاخه‌ای با عنوان اخلاق حرفه‌ای وجود دارد، ولی در جامعه دینی ما به اخلاق توجه کافی نشده است. جامعه ما نیازمند آن است تا ویژگی‌های اخلاق حرفه‌ای

یک مطلب دیگر :

 آشنا شده و برای تحقق آن فرهنگ‌سازی شود(امیری و همکاران،1389). به نظر می رسد در چارچوب فرهنگ ما، عملی کردن مسأله اخلاقی به بزرگان و علمای دینی، مربیان و مدیران در سطح فردی، سازمانی و اجتماعی وابسته است. شاید بتوان گفت چاره کار برای توسعه اخلاق، ترویج آن و نوعی فایده باوری یا قاعده نگری است. فایده باوری که مقید به مجموعه ای از ارزش ها، هنجارها و قواعد مقبولیت یافته است(خاکی به نقل از غلامی،66:1388). اما بین پیروی صرف از ضوابط اخلاقی و داشتن تعهد عملی نسبت به ضوابط اخلاقی سطح بالا نیز تفاوت زیادی وجود دارد. تعهدات اخلاقی مستلزم عملکرد اخلاقی است و ارتقاء معیارهای اخلاقی مستلزم دستیابی به استانداردهای مطلوب رفتاری است(کیانی و همکاران،81:1387).</p>

<p>هر حرفه ای دارای مجموعه پیچیده ای از دانش، معیارها و اخلاقیات مربوط به رسالت حرفه بوده و به اعتماد عمومی نیاز دارد. در این خصوص، مجموعه معیارهای اخلاقی و رفتاری به وسیله جامعه حرفه ای توسعه می یابد و اهمیت آن درک می شود. هر چند به نظر می رسد مفهوم اخلاق حرفه ای محدود به حرفه مندانی چون پژشکان، وکلا، حسابداران و مانند آنان باشد، اما به لحاظ تاریخی، همه حرفه هایی که از پایداری و اقبال برخوردار بوده اند داراری مجموعه ای از اصول کاری و اخلاق حرفه ای می باشند(اسفندیاری مقدم، حسنلو،48:1389). یکی از حرفه ای که در طول تاریخ مطرح بوده است، حرفه ی معلمی است. در طول تاریخ  انبیاء و الیاء الهی نه تنها به رعایت اخلاقیات سفارش نموده اند بلکه به عنوان معلم همه بشریت خود را ملزم به رعایت اخلاقیات می کرده اند. معلمان نیز در جامعه برای انجام رسالت خود مسئولیت های اخلاقی خاصی دارند که در حوزه اخلاق حرفه ای جای می گیرد.</p>

<p>الف) بیان مسأله :</p>

<p>اخلاق درفرهنگ لغت به معنی عادت، رویه، سجیه و… است. و در اصطلاح به آن دسته از صفات مثبت گفته می شود که با هنجار های جامعه همخوانی دارند. اخلاق به طور ساده شامل شناخت صحیح از ناصحیح و آن گاه انجام صحیح و ترک ناصحیح است. به تعبیری دیگر، اخلاق معرفتی است که از افعال اختیاری انسان بر اساس یک سیر عقلایی شکل می گیرد. برخی نیز اخلاق را تدبیر انسان برای نفس خود تعریف کرده اند(قاسمی،1390:87). علامه مجلسی در تعریف اخلاق می گوید: «اخلاق ملکه ای نفسانی است که کار به آسانی از آن صادر می شود. برخی از این ملکات فطری و ذاتی اند و پاره ای از آن ها نیز با تفکر و تلاش و تمرین عادت دادن نفس به آن ها به دست می آیند.»(انجمن کتابداری قم،14:1386).</p>

<p>دانش ناظر به اخلاق از دو سطح معرفتی برخوردار است: علم اخلاق و فلسفه ی اخلاق. علم اخلاق دو رهیافت متمایز دارد: اخلاق حرفه ای و اخلاق کاربردی. اخلاق حرفه ای شاخه ای از اخلاق کاربردی است که به مباحث اخلاقی در حرفه می پردازد(قراملکی،1386: 11-10). برای فهم بهتر اخلاق حرفه ای ابتدا لازم است بدانیم که حرفه چیست؟ در تعریف حرفه چادویک[1] می گوید: « واژه حرفه به معانی گوناگونی به کار می رود. حرفه در معنای وسیع کلمه صرفاَ به معنای شغل یک شخص است اما در معنایی محدودتر به نوع خاصی از فعالیت اشاره می کند که: اولاَ شخص، همراه با آن دارای موقعیتی خاص می شود و ثانیاَ با اصول اخلاقی خاصی گره خورده است.» (چادویک،1381). به عقیده ی قراملکی اخلاق حرفه ای، حوزه ای تخصصی در دانش اخلاق است که به بیان مسئولیت های اخلاقی بنگاه ها و مشاغل و نیز تحلیل مسائل اخلاقی در کسب و کار می پردازد، نقش عملیاتی در حل معضلات اخلاقی در کسب وکار دارد(قراملکی،137:1382).</p>

<p>از قرن هفدهم میلادی و با وقوع نوزایش علمی و انقلاب صنعتی، زندگی بشر به شدت با تکنولوژی، صنعت، حرف و مشاغل گوناگون و جدید گره خورده و پیچیدگی این تحولات و درهم تنیده بودن بسیاری از حرف و مشاغل با سازمان موجب پدید آمدن شخصیت های حقیقی در جامعه امروزی شده است. همان گونه که افراد و شخصیت های حقیقی در قبال محیط، مسئولیت اخلاقی دارند، یک شخصیت حقوقی هم در روابط جاری خود با دیگر اشخاص حقیقی یا حقوقی و جامعه ای که به آن تعلق دارد، وظایف و تکالیفی اخلاقی بر دوش دارد(غفوری نژاد،1387:58). اخلاق حرفه ای نیز بر حسب تنوع حرف دامنه ی بسیار وسیعی دارد: اخلاق پزشکی، اخلاق آموزش و پرورش، اخلاق پژوهش و … . یکی از حرفه های مهم و تأثیر گذار در جامعه حرفه ی معلمی است. معلم کسی است که به منظور آموزش معین به یک عده دانش آموز یا دانشجو در یک مؤسسه تربیتی استخدام می شود(شعاری نژاد،1375:411). معلمان کلیدی ترین عنصر یک نظام تعلیم و تربیت هستند. اهمیت جایگاه و نقش معلم در تعلیم و تربیت تا آنجاست که برخی معتقدند معلم، کفایت و کارایی او آیینه تمام نمای کفایت و کارایی هر نظام آموزش و پرورش است.</p>

<p>مرور سوابق تحقیقات انجام شده نشان داد که ابراهیم نیا (1374) در پژوهشی تحت عنوان اثر تشکل های صنفی در شکل‌گیری اخلاق حرفه‌ای رانندگان برون شهری ایران، جوزفسون (1379) درپژوهشی تحت عنوان اصول اخلاق حرفه ای، عاملی (1381) در پژوهشی عنوان بررسی مبانی نظری اخلاق حرفه ای در اسلام، چادویک (1381) در پژوهشی تحت عنوان اخلاق حرفه ای، قراملکی و سیاری (1386) در پژوهشی تحت عنوان تحویلی نگری مانع ترویج اخلاق حرفه ای، فریور (1386) در پژوهشی تحت عنوان اخلاق حرفه مندی و پیشه وری در ایران باستان، قراملکی (1386) در پژوهشی تحت عنوان بر سر گنج، نخود ساز (1387) در پژوهشی تحت عنوان بررسی میزان کاربست مؤلفه های اخلاق حرفه ای در مراکز تربیت معلم شهرهای یزد و اصفهان، بهنام جام (1389) در پژوهشی تحت عنوان بررسی  وضعیت اخلاق حرفه ای آموزش اعضای هیأت علمی دانشگاه شاهد، یعقوبی(1389) در پژوهشی تحت عنوان مسئولیت اخلاق حرفه ای در آموزش مهندسی، قاسمی (1390) با پژوهشی تحت عنوان اخلاق حرفه ای، ضرورت یا انتخاب، ماریو (2002) با پژوهشی تحت عنوان «بازنگری کدهای اخلاق حرفه ای پزشکی قانونی آمریکایی- انگلیسی با ملاحظاتی برای طراحی کد و سقدین (2011) در پژوهشی تحت عنوان قابلیت انعکاسی- هدف خاص درس اخلاق حرفه ای معلمان در این حوزه تحقیقاتی را انجام داده اند.</p>

<p>معلم در  یک جامعه نقش بسیار مهمی دارد و آن تربیت نسل هاست. لذا نحوه ی عمل او در موقعیت های گوناگون می تواند تعیین کننده و اثر گذار باشد. این حرفه مهم در جامعه نیز همانند بسیاری از حرف نیاز به آن دارد که با اخلاقیات مربوط به حرفه خویش آشنا شود تا بداند که در موقعیت های  مختلف و چه بسا متعارض چگونه عمل کند و بتواند با استفاده از آن به حل مسائل مربوط به حرفه ی خویش بپردازد. با عنایت به مرور سوابق نظری و پیشینه تحقیق و با توجه به اهمیت فراوان نقش معلم در جامعه وهمچنین عدم وجود کدهای اخلاقی مصوب برای معلمان مسئله پژوهش حاضر «بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه ای معلمان دوره ی متوسطه» است و به دنبال پاسخ گویی به این سؤال است که مؤلفه های اخلاق حرفه ای معلمان دوره متوسطه چیست؟</p>

<p>ب) اهمیت و ضرورت تحقیق:</p>

<p>رفتار اخلاقی، لازمه ی کارکرد بسامان یک جامعه است. می توان حجت آورد که اصول اخلاقی همانند چسب افراد جامعه را در کنار هم و با هم نگه می دارد. اهمیت مباحث اخلاقی در آن است که تنها راه صلاح و فلاح جامعه در اخلاقمند کردن انسان هاست. در اینجا به برخی از فواید اخلاق حرفه ای معلمان اشاره می شود:</p>

<p>فواید نظری:</p>

<p>ایجاد زمینه ای جهت آگاهی و توجه مسئولان و برنامه ریزان در حوزه ی اخلاق حرفه ای معلمان<br />آگاهی معلمان نسبت به مؤلفه های اخلاق حرفه ای<br />ایجاد دانشی نو در حوزه ی معرفتی اخلاق حرفه ای معلمان<br />فواید عملی:</p>

<p>کمک به حل دوگانگی های اخلاقی در حرفه معلمی با ایجاد معیارهای اخلاقی که بتواند راهنمای آن ها را در موقعیت های متعارض باشد.<br />ایجاد معیاری برای وحدت بخشی به کار معلمان در حوزه اخلاق حرفه ای<br />ایجاد معیاری در جهت کمک به حل مسائل و مشکلات اخلاقی در حرفه ی معلمی<br />فراهم کردن زمینه جهت تدوین منشور اخلاق حرفه ای معلمان<br />پ) هدف های تحقیق :</p>

<p>هدف اصلی:</p>

<p>بررسی مؤلفه های منشور اخلاق حرفه‌ای معلمان دوره متوسطه استان سمنان</p>

<p>اهداف فرعی:</p>

<p>بررسی ماهیت اخلاق حرفه‌ای معلمان دوره متوسطه استان سمنان<br />بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه‌ای معلمان دررابطه با دانش‌آموزان در دوره متوسطه استان سمنان<br />بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه‌ای معلمان در رابطه با اولیاء مدرسه در دوره متوسطه استان سمنان<br />بررسی مؤلفه‌های اخلاق‌ حرفه‌ای معلمان در رابطه با والدین‌ دانش‌آموزان در دوره متوسطه استان سمنان</p>

 

<p>1-6-1 اخلاق………………………….…..………………………………………………………………………………………… 7</p>

<p>1-6-2 اخلاق حرفه ای………………………….…..…………………………………………………………………………. 7</p>

<p>1 -6-3  بیانیه های اخلاقی……………..………………………………………………………………………………………………………. 8</p>

<p>1-6-4  ویژگی های حرفه کتابداری……………………………………………………………………………………………………………9</p>

<p>1-7- متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….. 9</p>

<p>فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش</p>

<p>2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 12                                      </p>

<p>2-2- اخلاق……………………………………………………………………….. …………………………………………………. 12</p>

<p>2-3- علم اخلاق………………………………………………………………………………………………………………………. 14</p>

<p>2-4- فلسفه اخلاق……………………………………………………………………………………………………………………. 15</p>

<p>2-5- اخلاق: رمز موفقیت شغلی…………..……………………………………………………………………………………. 16</p>

<p>                                                                  ادامه فهرست مطالب</p>

<p>       عنوان                                                                                          شماره صفحه</p>

<p>2-6- معیارهای ارزیابی نظریه های اخلاقی….………………………………………………………………………………. 16</p>

<p>2-7- اخلاق فردی……………………………………………………………………………………………………………………. 17</p>

<p>2-8- اخلاق شغلی……………………………………………………………………………………………………………………. 18</p>

<p>2-9- اخلاق حرفه ای……………………………………………………………………………………………………………….. 18</p>

<p>2-10- پنج نظام عمده اخلاق حرفه ای………………………………………………………………………………………… 21</p>

<p>2-11- منابع اخلاق حرفه ای………………………………………….………………………………………………………. 22</p>

<p>2-12- اخلاق حرفه ای کتابداری و اطلاع رسانی…………………………………………………………………………..22</p>

<p>2-13- قوانین اخلاق حرفه ای……………………………………………………………………………………………………. 24</p>

<p>2-14- اصول و قوانین اخلاقی در کتابداری و اطلاع رسانی……………………………………………………………. 26</p>

<p>2-15- اخلاق حرفه ای از دید کتابداران و متخصصان……………………………………………………………………. 28</p>

<p>2-16- اخلاق حرفه ای دو معنا دارد…………………………………………………………………………………………… 28</p>

<p>2-17- آثار فرا سازمانی اخلاق حرفه ای………………………………………………………………………………………. 28</p>

<p>2-18- مزیت وجود اخلاق حرفه ای…………………………………………………………………………………………… 29</p>

<p>2-19- حرفه چیست؟……………………………………………………………………………………………………………….. 29</p>

<p>2-19-1 ویژگی های حرفه……………………………………………………………………………………………………. 31</p>

<p>ادامه فهرست مطالب</p>

<p>عنوان                                                                                              شماره صفحه</p>

<p>2-19-2 ویژگی های حرفه کتابداری………..…………………………………………………………………………….. 32                                                       </p>

<p>2-20- کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی به منزله سازمان……………………………………………………………………. 33</p>

<p>2-20-1 سازمان……………………………………………………………………………………………………………………..33</p>

<p>2-21- کتابخانه چیست؟…………………………………………………………………………………………………………….34</p>

<p>2-21-1 اقسام کتابخانه ها………………………………………………………………………………………………………. 34</p>

<p>2-22- کتابداری چیست؟…………….…………………………………………………………………………………………… 35</p>

<p>2-23- کتابدار کیست؟………………………………………………………………………………………………………………. 35</p>

 

<p>2-24- کارکردهای حرفه کتابداری………………………………………………………………………………………………. 35</p>

<p>2-25- مدیریت و اداره کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی..…………………………………………………………………. 36                                                                                 </p>

<p>2-26- برخی از ویژگی های اخلاقی کتابدار…………………….…………………………….………………………….. 37</p>

<p>2-27- اخلاق کتابداری……………………………………………………………………………………………………………… 39</p>

<p>2-28- اصول اخلاقی کتابداران آمریکا………………………………………………………………………………………… 39</p>

<p>2-29- مسئولیت ها و خط مشیهای اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی…………………………………… 40</p>

<p>2-29-1 خط مشی های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال جامعه………………………….. 40</p>

<p>2-29-2 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال کاربران………………………….. 41</p>

<p> </p>

<p>ادامه فهرست مطالب</p>

<p>عنوان                                                                                              شماره صفحه</p>

<p>2-29-3 ارزشهای اخلاقی در مواجههه با کاربران………………………………………………………………………. 41</p>

<p>2-29-4 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال کتابداران و کارکنان……….. 42                                                    </p>

<p>2-29-5 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال پدید آورندگان اثر…………… 42</p>

<p>2-29-6 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال حرفه……………………………. 43</p>

<p>2-29-7 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال کتابداران و کارکنان…………. 44</p>

<p>2-30- اصول اخلاقی کتابداران و اطلاع رسانان ایران…………………………………………………………………….. 44                                               </p>

<p>2-30-1 مسئولیت در قبال خود………………………………………………………………………………………………. 45                                                         </p>

<p>2-30-2 مسئولیت در قبال همکاران…………………………………………………………………………………………. 45</p>

<p>2-30-3 مسئولیت در قبال استفاده کنندکان……………………………………………………………………………….. 46</p>

<p>2-30-4 مسئولیت در قبال سازمان…………………………… …………………………………………………………….. 47</p>

<p>2-30-5 مسئولیت در قبال حرفه……………………………………………………………………………………………… 47</p>

<p>2-30-6 مسئولیت در قبال متخصصان سایر رشته ها…………………………………………………………………… 48</p>

<p>2-30-7 مسئولیت در قبال جامعه…………………………………………………………………………………………….. 49</p>

<p>2-31- مدیریت اخلاق در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی…………………………………………………………… 49</p>

<p>2-32- مفهوم منشور اخلاقی………………………………………………………………………………………………………. 50</p>

<p>2-33- تدوین بیانیه های اخلاقی………………………………………………………………………………………………… 52</p>

<p> </p>

<p>ادامه فهرست مطالب</p>

 

<p>عنوان                                                                                              شماره صفحه</p>

<p>2-35- نمونه هایی از عهدنامه اخلاقی…………………………………………………………………………………………. 53</p>

<p>2-35-1 عهدنامه اخلاقی انجمن کتابداری امریکا……………………………………………………………………….. 53</p>

<p>2-35-2 عهدنامه اخلاقی انجمن کتابداری ایتالیا……………………………………………………………………………55</p>

<p>2-36- پیشینه پ‍‍‍ژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 57</p>

<p>2-36-1 پیشینه پ‍‍‍ژوهش در ایران……………………………………………………………………………………………… 57                                                                  </p>

<p>2-36-2 پیشینه پژوهش در خارج کشور……………… ………………………………………………………………….. 58</p>

<p>فصل سوم: روش شناسی پژوهش</p>

<p>3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 62</p>

<p>3-2- روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….. 63</p>

<p>3-3- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………. 64</p>

<p>3-4- روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه……………..……………………………………………………………….. 68</p>

<p>3-4- ابزار و روش گردآوری اطلاعات…………………..……………………………………………………………………69</p>

<p>3-4-1 تعیین روایی  پرسشنامه……………..………..………………………………………………………………………..71</p>

<p>‌   3-4-2 تعیین پایایی  پرسشنامه………………………………………………………………………………………………… 71</p>

<p>3-5- روش تجزیه و تحلیل داده ها………………….…………………………………………………………………………. 72</p>

<p> </p>

<p>ادامه فهرست مطالب</p>

<p>عنوان                                                                                              شماره صفحه</p>

<p>فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش</p>

<p>4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 74</p>

<p>4-2- تحلیل توصیفی دادها(ویژگی‌های جمعیت شناختی نمونه آماری)……………………………………………. 74                                                           </p>

<p>4-2-1 توزیع فراونی جنسیت……………………………………………………………………………………………………74</p>

<p>4-2-2 توزیع فراوانی سن………………………………………………………………………………………………………. 75</p>

<p>4-2-3 توزیع فراوانی وضعیت تاهل………………………………………………………………………………………… 76</p>

<p>4-2-4 توزیع فراوانی تحصیلات……………………………………………………………………………………………… 77</p>

<p>4-2-5 توزیع فراوانی سابقه کار………………………………………………………………………………………………. 78</p>

<p>4-2-6 توزیع فراوانی نوع استخدامی……………………………………………………………………………………….. 79</p>

<p>4-2-7 توزیع فراوانی تخصص شغلی………………………………………. …………………………………………….  80</p>

<p>4-3- آزمون نرمال بودن داده ها………………………………………………………………………………………………….. 81</p>

<p>4-4- آزمون فرضیات و سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………82</p>

<p>4-5- آزمون ضریب تاثیر (رگرسیون) میان متغیرهای پژوهش…………………………………………………………. 95</p>

<p> </p>

<p>فصل پنجم: خلاصه یافته‌ها، بحث و نتیجه‌گیری و پیشنهادها</p>

<p>5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 98</p>

<p>5-2- بررسی و تفسیر یافته های پژوهش و آزمون فرضیه ها……..……………………………………………….. 98</p>

<p>5-3- بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………….102</p>

<p>5-4- محدودیتهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 105</p>

<p> </p>

<p>ادامه فهرست مطالب</p>

<p>عنوان                                                                                              شماره صفحه</p>

<p>5-5- پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………………. 105</p>

<p>5-6- پیشنهادهای برای پژوهشهای آتی………………………………………………………………………………………..106</p>

<p>منابع و مأخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………107</p>

<p>فهرست منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………….108</p>

<p>فهرست منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………….111</p>

<p>پیوست …………………………………………………………………………………………………………………………………..113</p>

<p>چکیده انگلیسی</p>

<p>فهرست جداول</p>

<p>عنوان                                                                                                   شماره  صفحه</p>

<p>جدول4-1- وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر جنسیت………………………………………………………………74</p>

<p>جدول4-2- وضعیت سن افراد……………………………………………………………………………………………….75</p>

<p>جدول4-3- وضعیت تاهل افراد………………………………………………………………………………………………76</p>

<p>جدول4-4- وضعیت تحصیل افراد………………………………………………………………………………………….77</p>

<p>جدول4-5- وضعیت سابقه کار……………………………………………………………………………………………….78</p>

<p>جدول4-6- نوع استخدامی……………………………………………………………………………………………………79</p>

<p>جدول4-7- تخصص شغلی…………………………………………………………………………………………………..80</p>

<p>جدول4-8- همبستگی دیدگاه کتابداران با سن………………………………………………………………………….82</p>

<p>جدول4-9- همبستگیدیدگاه کتابداران و تجربه کاری…………………………………………………………………83</p>

<p>جدول4-10- همبستگی دیدگاه کتابداران وسطح تحصیلات………………………………………………………..83</p>

<p>جدول4-11- همبستگی دیدگاه کتابداران وتخصص شغلی…………………………………………………………84</p>

<p>جدول4-12- همبستگی دیدگاه کتابداران وجنسیت……………………………………………………………………85</p>

<p>جدول4-13- همبستگی دیدگاه کتابداران وسمت……………………………………………………………………..85</p>

<p>جدول4-14- همبستگی دیدگاه کتابداران وشرایط استخدامی………………………………………………………86</p>

<p>جدول4-15- شناخت شاخص های مرکزی و پراکندگی آشنایی کتابداران…………………………………….87</p>

<p>جدول4-16- داده های توصیفی کتابداران در زمینه ضرورت آشنایی هر کتابدار با اخلاق حرفه‌ای……………………….88</p>

<p>جدول شماره 4-17- داده های توصیفی کتابداران در زمینه ضرورت وجود منشور اخلاقی در هر کتابخانه‌ای…………89</p>

 

<p>1-5-2-سئوالات جزئی تحقیق    ……………………………………………………………                                   10</p>

<p>1-6-تعریف مفاهیم مطرح شده در تحقیق    ……………………………………………………….    12</p>

<p>1-6-1-تعاریف نظری    ………………………………………………………………………                       12</p>

<p>1-6-2-تعاریف عملیاتی    …………………………………………………………………..                           14</p>

<p>فصل دوم : بررسی ادبیات و بیشینه تحقیق    ………………………………………………………    16</p>

<p>2-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………. 17</p>

<p>2-2- مبانی نظری پژوهش ……………………………………………………………………………..                   17</p>

<p>2-2-1-مفهوم و ماهیت نیاز   ………………………………………………………………….                            17</p>

<p>2-2-1-1-اهمیت نیازها در زندگی انسان   ………………………………………… 19</p>

<p>2-2-1-2- نیازها از دیدگاه روان شناسان   ………………………………………. 19</p>

<p>2-2-1-3– نیازها از منظر اندیشمندان دینی   …………………………………      23</p>

<p>2-2-1-4- جمع بندی دیدگاه ها درباره نیازها   ……………………………………   23</p>

<p>2-2-2-آموزش متوسطه   ……………………………………………………………………..                        24</p>

<p>2-2-2-1-اهمیت آموزش متوسطه   ………………………………………………..  25</p>

<p>2-2-2-2-اهداف آرمانی دوره آموزش متوسطه   ……………………………… 25</p>

<p>2-2-3-کتاب درسی   …………………………………………………………………………                    26</p>

<p>2-2-3-1-تعریف و مفهوم کتاب درسی   ………………………………………..  26</p>

<p>2-2-3-2-نقش و کارکرد کتاب درسی   ………………………………………… 28</p>

<p>2-2-3-3-محتوا و ساختار کتاب درسی   …………………………………………. 28</p>

<p>2-2-3-4-ویژگی های کتاب درسی   …………………………………………….. 29</p>

<p>2-2-3-5-معیارهای کتاب درسی   ………………………………………………… 30</p>

<p>2-2-4-برنامه درسی   …………………………………………………………………………..                  31</p>

<p>2-2-4-1-نگرش های اساسی به برنامه درسی   ………………………………….     31</p>

<p>2-2-4-2-عناصر برنامه درسی   ………………………………………………………   32</p>

<p>2-2-5-محتوا   …………………………………………………………………………………..         35</p>

<p>2-2-5-1-مفهوم محتوا   ……………………………………………………………….                               35</p>

<p>2-2-5-2-ماهیت محتوا   ……………………………………………………………….                               35</p>

<p>2-2-5-3-چگونگی فرایند انتخاب محتوا   ……………………………………… 36</p>

<p>2-2-5-4-معیارهای انتخاب محتوا   ………………………………………………… 37</p>

<p>2-2-5-5-تناسب محتوا با نیازهای اجتماع   ……………………………………… 38</p>

<p>2-2-5-6-تناسب محتوا با نیاز فراگیر   …………………………………………….. 39</p>

<p>2-2-5-7-تناسب محتوا با ساختار دانش   …………………………………………. 40</p>

<p>2-3-مبانی تجربی پژوهش   ………………………………………………………………                                41</p>

<p>2-3-1-تحقیقات داخلی   …………………………………………………………..  41</p>

<p>2-3-2-تحقیقات خارجی   ………………………………………………………… 50</p>

<p>2-4-چهار چوب نظری پژوهش    ………………………………………………………   62</p>

<p>2-5-خلاصه و جمع بندی   ……………………………………………………………….                               63</p>

<p>فصل سوم : روش پژوهش   …………………………………………………………………………….                65</p>

<p>3-1-مقدمه   ……………………………………………………………………………………………….   66</p>

<p>3-2-روش پژوهش   …………………………………………………………………………………….       66</p>

<p>3-3-جامعه آماری   ……………………………………………………………………………………..      66</p>

<p>3-4-روش نمونه گیری   ………………………………………………………………………………..            66</p>

<p>3-5-ابزار گردآوری داده ها   ……………………………………………………………………….                      67</p>

<p>3-6-روایی   …………………………………………………………………………………………….            …   68</p>

<p>3-7-پایایی   ………………………………………………………………………………………………               68</p>

<p>3-8-شیوه جمع آوری داده ها   …………………………………………………………………….                         69</p>

<p>3-9-روش های آماری   …………………………………………………………………………………           69</p>

<p>فصل چهارم : تحلیل داده ها   ………………………………………………………………………….                   71</p>

<p>4-1-مقدمه                                    ………………………………………………………………………………………………..  72</p>

<p>4-2-توصیف شاخص های دموگرافیک پاسخگویان   …………………………………………. 72</p>

<p>4-2-1-توزیع فراوانی و درصدی متغیر جنسیت در دانش آموزان   ………………..                 72</p>

<p>4-2-2-توزیع فراوانی و درصدی متغیر جنسیت در دبیران   …………………………       74</p>

<p>4-2-3-توزیع فراوانی و درصدی متغیر سن در دانش آموزان   ……………………             74</p>

<p>4-2-4-توزیع فراوانی و درصدی متغیر سن در دبیران   …………………………….   75</p>

<p>4-2-5-توزیع فراوانی و درصدی دانش آموزان به تفکیک ناحیه   ………………..                 76</p>

<p>4-2-6- توزیع فراوانی و درصدی متغیر معدل در دانش آموزان   ………………….               77</p>

<p>4-3- توصیف متغیرهای پژوهش   ………………………………………………………………….                            78</p>

<p>4-3-1-آماره های توصیفی نیازهای هشت گانه از دیدگاه دانش آموزان   ……..                             78</p>

<p>4-3-2-آماره های توصیفی نیازهای هشت گانه از دیدگاه دبیران   …………….                     80</p>

<p>4-4-بررسی سئوالات پژوهش   ……………………………………………………………………….                      81</p>

<p>4-4-1- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم     متوسطه تا چه اندازه با نیازهای مادی مطابقت دارد؟   ……………………………………………   81</p>

<p>4-4-2- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم   متوسطه تا چه اندازه با نیازهای معنوی  مطابقت دارد؟   …………………………………………………   82</p>

<p>4-4-3- از دیدگاه دبیران روان شناسی، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای مادی دانش آموزان مطابقت دارد؟ ………………………..     83</p>

 

<p>4-4-4- از دیدگاه دبیران روان شناسی، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای معنوی دانش آموزان مطابقت دارد؟  ……………………….      84</p>

<p>4-4-5- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای اخلاقی دینی مطابقت دارد؟   ………………………………………………   85</p>

<p>4-4-6- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای اجتماعی مطابقت دارد؟   ……………………………………………………  86</p>

<p>4-4-7- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای فرهنگی مطابقت دارد؟   …………………………………………………….. 87</p>

<p>4-4-8- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای روان شناختی مطابقت دارد؟   …………………………………………….  87</p>

<p>4-4-9- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای اقتصادی مطابقت دارد؟   ……………………………………………………. 88</p>

<p>4-4-10- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای مهارت مطابقت دارد؟   …………………………………………………….. 88</p>

<p>4-4-11- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای زیستی مطابقت دارد؟   ………………………………………………………  89</p>

<p>4-4-12- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای آموزشی- تربیتی مطابقت دارد؟   ……………………………………… 89</p>

<p>4-4-13- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اخلاقی – دینی، با یکدیگر متفاوت است؟                  …      90</p>

<p>4-4-14- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اجتماعی، با یکدیگر متفاوت است؟           ………….      91</p>

<p>4-4-15- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای فرهنگی، با یکدیگر متفاوت است؟         ……………      92</p>

<p>4-4-16- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای روان شناختی، با یکدیگر متفاوت است؟               ……      92</p>

<p>4-4-17- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اقتصادی، با یکدیگر متفاوت است؟          …………..      93</p>

<p>4-4-18- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای مهارت، با یکدیگر متفاوت است؟         ……………      93</p>

<p>4-4-19- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای زیستی، با یکدیگر متفاوت است؟        …………….      94</p>

<p>4-4-20- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای آموزشی – تربیتی، با یکدیگر متفاوت است؟           ..      95</p>

<p>4-4-21- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اخلاقی – دینی، با یکدیگر متفاوت است؟                  …      95</p>

<p>4-4-22- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اجتماعی، با یکدیگر متفاوت است؟           ………….      96</p>

<p>4-4-23- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای فرهنگی، با یکدیگر متفاوت است؟          …………..      97</p>

<p>4-4-24- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای روان شناختی، با یکدیگر متفاوت است؟               ……      98</p>

<p>4-4-25- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اقتصادی، با یکدیگر متفاوت است؟           ………….      98</p>

<p>4-4-26- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای مهارت، با یکدیگر متفاوت است؟        …………….      99</p>

<p>4-4-27- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای زیستی، با یکدیگر متفاوت است؟       ……………..

یک مطلب دیگر :

      99</p>

<p>4-4-28- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای آموزشی – تربیتی، با یکدیگر متفاوت است؟            .     100</p>

<p>فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری   …………………………………………………………………                       101</p>

<p>5-1-یافته ها   ……………………………………………………………………………………………..    102</p>

<p>5-2- بحث و نتیجه گیری   …………………………………………………………………………..                 104</p>

<p>5-3-پیشنهادها   ………………………………………………………………………………………….. 107</p>

<p>5-3-1- پیشنهادهای کاربردی   …………………………………………………………………                            107</p>

<p>5-3-2- پیشنهادهای پژوهشی   ……………………………………………………………….                              108</p>

<p>5-4-محدودیت ها   ……………………………………………………………………………………..     108</p>

<p>منابع   ……………………………………………………………………………………………………….       110</p>

<p>پیوست ها</p>

<p>مقدمه<br />در جریان رشد انسان، سال های حساسی وجود داردکه تاثیر خود را درتمام مراحل زندگی بر جای می گذارد. سال های نوجوانی از این دوران های مهم است. نوجوانی دوران گذار از مرحله کودکی به بزرگسالی است و مانند همه دوران های گذار، با مشکلات و تعارض ها و بحران هایی همراه است. به علاوه امروزه تغییرات زیستی، فن آوری، اقتصادی و اجتماعی در زندگی نوجوانان روی داده که منجر به ایجاد نیازهای متفاوت مخصوص این گروه سنی شده است. برآورده شدن مناسب این نیازها به نوبه خود سازگاری سریعتر و بهتر او را با آن ها میسر می سازد. در کنار بحران و تحولی که نوجوان در این دوره سنی تجربه می کند، عدم برآورده شدن این نیازها به شیوه مناسب مشکلات افزون تری را می تواندایجاد نماید. از این لحاظ توجه به شناخت این نیازها قدم اساسی در کمک به نوجوان در گذراندن این دوران است. خانواده و در سطح گسترده تر اجتماع بخصوص نظام آموزش و پرورش باید با شیوه ها و برنامه ریزی های مناسب، بهداشت دوران نوجوانی را برای آنان فراهم آورده و زندگی و شخصیت سالم تری را برای او رقم بزنند.</p>

<p>از طرفی برنامه و محتوای کتاب درسی، یکی از عناصر مهم نظام آموزش و پرورش است و در تحقق اهداف آموزش و پرورش نقش اساسی دارد. از آن جا که نظام آموزش و پرورش ایران متمرکز و برنامه، کتاب و معلم، محورهای اساسی آموزش و یادگیری اند و با توجه به آن که در بسیاری از موارد، کتاب درسی تنها رسانه آموزشی است که در اختیار معلم قرار دارد و فرایند تدریس و یادگیری تنها با اتکا به محتوای برنامه درسی، مفاهیم و ارزش های مطرح شده در آن صورت می پذیرد و از سوی دیگر، انواع ارزشیابی های تحصیلی، امتحانات و گزینش های متعدد بر مبنای محتوای کتاب های درسی صورت می گیرد، نقش کتاب به منزله ی برنامه ی آموزش بسیار مهم تلقی شده، جای تعمق، بررسی و تتبع فراوان دارد. بازنگری، تجدیدنظر و اصلاح برنامه و محتوای کتاب های درسی، زمینه رشد و پیشرفت تحصیلی را فراهم می آورد. محتوای مطلوب کتاب های درسی می تواند دانش آموزان را به چالش فکری وادارد و از جمود فکری و ذهنی رها سازد و پاسخگوی نیازمندی های عصر جدید انسان ها باشد. بنابراین کتاب های درسی باید از محتوای غنی و مناسبی برخوردار باشند تا بتوانند موجب تغییرات مطلوب در فراگیران گردند ( ملکی، 1389 ). لازم است این تغییرات به منظور تامین نیازهای آنان صورت گیرد؛ یعنی در جهت ایجاد نوعی از شناخت ها، عواطف، نگرش ها، ارزش ها، علایق و توانایی ها و عادات مطلوبی باشد که یادگیرنده را در پاسخگویی به نیازها و حل مشکلات فردی و اجتماعی خود یاری بخشد و در مجموع به رشد ابعاد مختلف شخصیت وی بینجامد ( میرزابیگی، 1389 ).</p>

<p>با توجه به آنچه بیان شده است هدف از این پژوهش بررسی میزان انطباق محتوای کتاب روان شناسی سوم متوسطه با نیازهای مادی و معنوی دانش آموزان است.</p>

<p> </p>

<p>بیان مسئله<br />سرمایه گذاری مادی و معنوی برای رشد سالم و تربیت صحیح کودکان و نوجوانان و جوانان، در واقع اساسی ترین و مهم ترین سرمایه گذاری خانوادگی، اجتماعی و مالی می باشد. این سرمایه گذاری از جنبه های مختلف انسانی، فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت می باشد. توجه به نوجوانان مستلزم تامین نیازهای زیستی، روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آنان می باشد. کمک نهادهای اجتماعی شامل ایجاد تسهیلات لازم اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در راستای اهداف فوق برای نوجوانان است ( احمدیان، 1388 ).</p>

<p>آموزش و پرورش در هر جامعه یکی از نهادهای تاثیر گذاری است که انتظار می رود به طور متوازن و متعادل به جنبه های مختلف وجودی انسان توجه داشته و زمینه ها و اسباب لازم را برای رشد همه جانبه ی دانش آموزان فراهم سازد. بنابراین در آموزش و پرورش امروزی نه تنها پیشرفت معلومات بلکه رشد شخصیت و سلامت روان دانش آموزان نیز ضروری به نظر می رسد ( رضایی، 1387 ).</p>

<p>از طرفی نوجوانی، یکی از چالش‌‌انگیزترین، تنش‌زاترین، جذاب‌ترین و در عین حال مشکل‌سازترین دوران زندگی هم برای نوجوانان و هم برای والدین، معلمان و متخصصان سلامت جامعه است.در عین حال، نوجوانی دوره‌ای با بهترین خوشی‌ها، تفریحات، تهییج‌ها، آرمان‌گرایی‌ها و خوش‌بینی‌هایی است که طی آن نوجوان لذت خودپیروی، استقلال، صمیمیت و برنامه‌ریزی برای آینده را می‏چشد و به اوج تحول جسمانی، عاطفی و ذهنی دست می‌یابد ( خدایاری فرد، 1388 ).</p>

<p>در این دوره نیاز به تعادل هیجانی و عاطفی به خصوص تعادل بین عواطف و عقل، درک ارزش وجودی خویش، کسب مهارت های اجتماعی لازم در دوست یابی، حفظ تعادل روانی و عاطفی خویش در مقابل عوامل فشارزای محیطی و شناخت زندگی سالم و موثر و چگونگی برخورد با آن ها، از مهم ترین نیازهای نوجوانان است. گروه سنی مشغول به تحصیل در این دوره بیشتر نوجوانان 19 – 14 سالگی می باشندکه توجه به نیازهای آنان مانند هر دوره دیگری دارای وظایف و تکالیف مشخصی است بدیهی است که اگر دانش آموزان از عهده این تکالیف و وظایف بر آیند به پختگی لازم در رشد و پیشرفت دست خواهند یافت و اگر دانش آموز از عهده تکالیف و وظایف خود در این دوره برنیامد رفتار ناپخته و رشد نکرده ای را از خود نشان می دهد. بنابراین کمک به آنان در رشد و گسترش مهارت های زندگی، افزایش اعتماد به نفس در برخورد با مشکلات، حل مشکلات خود و همچنین کمک به آنان در رشد و تکامل عواطف و مهارت های اجتماعی لازم ( ارتباط بین فردی، حل مسئله، کنترل خشم و ابراز وجود ) جهت سازگاری موفق با محیط اجتماعی و زندگی موثر و سازنده در جامعه امری اساسی است ( اکبری، 1389 ).</p>

<p>تابا[1] نیاز را به صورت کلی فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب تعریف کرده است؛ از نظر وی نیاز در زمینه آموزش و یادگیری، بر حسب ویژگی ها، توانایی ها و یا نگرش هایی تعریف می شود که لازم است یادگیرنده و یا گروهی از یادگیرندگان از آن برخورداری باشد؛ ولی در حال حاضر فاقد آن هستند. براساس این تعریف، از اقدامات اصلی در تعیین نیازها، مشخص ساختن وضعیت فعلی یادگیرنده و یادگیرندگان مورد نظر است زیرا « برنامه های درسی » چنان طراحی می شوند که به یادگیری افراد می انجامد از آن جایی که سابقه یا پیشینه ی یادگیرندگان متفاوت است تشخیص خلا ها، نقایص و تفاوت ها در این زمینه حائز اهمیت است ( میرزابیگی، 1387 ).</p>

<p>یکی از ابزارهای مهمی که در اختیار آموزش و پرورش است کتاب های درسی است که می توان به وسیله آن روحیه پژوهش، نقادی و خلاقیت را در دانش آموزان ایجاد کرد. شواهد و تجربیات نشان می دهد که در کشور ایران، طراحی و تدوین برنامه های درسی از روش سنتی، موضوع مدار و کتاب تبعیت می کند و کمتر به فرایند یاددهی –  یادگیری توجه می کنند و بیشتر به محتوی تالیفی و انتقال معلومات توجه دارند. به بیان دیگر نگاه کارشناسان و مولفان کتاب های درسی به برنامه درسی پیش از آن که نگاهی فرایند مدار و رشد مدار و پویا باشد، نگاهی بدون تحرک، موضوع مدار و پایبند به انتقال معلومات است ( چایچی، 1382 ).</p>

<p>در فرایند برنامه ریزی درسی، عنصر هدف نقش بسیار اساسی و جهت دهنده به همه ی فعالیت های تربیتی و آموزشی دارد و پس از آن، عنصر محتوا به عنوان عنصر اساسی و هسته ی مرکزی برنامه های تعلیم و تربیتی همواره مورد توجه فلاسفه، عالمان و مربیان تعلیم و تربیت بوده است. این توجه ناشی از این حقیقت است که هر اندازه اهداف تعلیم و تریت جامع باشد و همه ی نیازهای فراگیران و جامعه را دربرگیرد، بدون داشتن محتوایی مناسب، امکان تحقق این اهداف وجود نخواهد داشت ( میرلوحی و همکاران، 1386 ).</p>

<p>بنابراین در انتخاب محتوا باید به معیارهای اهمیت، سودمندی، اعتبار، امکان پذیری، قابلیت یادگیری، نیاز به علایق دانش آموزان، انعطاف پذیری، توجه به ساختار دانش، خودکفایی و پایه بودن برای یادگیری مستمر و آموزش های بعدی توجه شود و نیز به ارتباط با زندگی و تجربیات روزمره و مسائل روز، ایجاد فرصت برای فعالیت و مهارت های چندگانه، تناسب با نیازها و موضوعات مهم جامعه، تناسب با پیشرفت های علمی و فن آوری و کمک به رشد همه جانبه فرد به عنوان معیارهای مهم در انتخاب محتوا دقت کافی مبذول داشت ( موریسون[2]، 1993 ).</p>

<p>با عنایت به موارد فوق و با توجه به این که در مورد نیازهای مادی و معنوی دانش آموزان و کتب درسی تحقیقی صورت نگرفته یا تحقیقات بسیار کمی در این زمینه صورت گرفته است. لذا، با توجه به علاقه پژوهشگر و اهمیت کتب درسی به ویژه در دوره متوسطه و اهمیت روز افزون آموزش روان شناسی و تاثیر انکار ناپذیر آن در رشد روانی، جسمی و عاطفی دانش آموزان دراین پژوهش به دنبال آن هستیم که بدانیم آیا محتوی کتاب روان شناسی توانسته است پاسخگوی نیازهای مادی و معنوی دانش آموزان سال سوم متوسطه باشد. که در این راستا به برخی از نیازهای دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان شهرکرد از قبیل نیازهای دینی و اخلاقی، روان شناختی، زیستی،آموزشی و تربیتی، مهارتی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اشاره خواهد شد.</p>

<p> </p>

<p>اهداف تحقیق<br />1-3-1- اهداف کلّی</p>

<p>1-3-1-1- بررسی میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای مادی دانش آموزان شهرستان شهرکرد از دیدگاه دبیران در سال1391.</p>

<p>1-3-1-2- بررسی میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای معنوی دانش آموزان شهرستان شهرکرد از دیدگاه دبیران در سال1391.</p>