سوالهای فرعی. 5

ضرورت انجام تحقیق. 6

تعاریف واژه ها و اصطلاحات.. 6

تعاریف نظری.. 6

تعاریف عملیاتی. 6

فصل دوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

مقدمه. 10

نگاهی به آموزش و پرورش استثنایی در جهان و ایران. 11

نگاهی به تحولات آموزش و پرورش استثنایی در ایران. 13

آموزش و پرورش کودکان استثنایی. 14

دانش آموز استثنایی. 15

درصد شیوع. 15

طبقه بندی.. 15

اهداف آموزش وپرورش استثنایی. 17

انواع مراکز آموزشی. 18

برنامه آموزشی. 18

ملاحظات آموزشی. 18

برنامه توان بخشی. 21

کودکان و دانش آموزان معلول جسمی ـ حرکتی. 21

انواع معلولیت جسمی ـ حرکتی. 22

شیوع. 22

اسبب شناشی. 23

طبقه بندی.. 23

اسپاستیک… 24

آتتوید 24

آتاکسی. 25

مختلط. 25

ویژگی های کودکان معلول جسمی ـ حرکتی. 26

ملاحظات آموزشی. 27

کتاب درسی. 29

گرافیک و کتاب درسی. 31

اصول و مبانی طراحی گرافیک… 34

عناصر طراحی گرافیک… 34

اندازه ی تایپ.. 43

طول سطر. 44

فاصله سطر (لیدینگ) 46

ترازبندی.. 46

چپ چین. 46

راست چین. 47

هم ترازی.. 47

تایپ دورچین: 48

طراحی متن کتاب درسی. 48

اصول طراحی گرافیک… 53

 

توازن. 54

تباین . 54

تاکید 55

وحدت.. 55

هماهنگی. 56

کادر. 56

تصویر در کتاب های درسی. 57

نقش تصویر در کتابهای درسی. 60

نقش توصیفی. 60

نقش اشاره گر. 61

نقش ریاضی ـ منطقی. 61

نقش داده نمایی. 61

نقش الگوریتمی. 61

نقش کارکردی.. 62

نقش ساختارنما 62

طراحی تصویرهای آموزشی مؤثر. 63

مبانی نظری.. 64

رمزگردانی دوگانه. 64

طراحی کتاب های درسی  و نظریه رمزگردانی دوگانه. 65

نظریه ادراک دیداری.. 66

طراحی کتاب های درسی و نظریه ادراک دیداری.. 67

نظریه ادراک دیداری گشتالت.. 70

الف- گروه بندی.. 72

ب – تضاد شکل و زمینه. 76

سابقه ی علمی پیشینه تحقیق در ایران و خارج از کشور. 77

الف- تحقیقات داخلی. 77

ب- تحقیقات خارجی. 80

فصل سوم …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

مقدمه. 83

جامعــه آمــاری.. 83

حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 83

روش انجام تحقیق. 84

روش پژوهش.. 84

ابزار جمع آوری اطـلاعات.. 85

روش تحلیــل داده ها 87

 

 

فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

مقدمه. 89

یافته ها 89

متغیرهای جمعیت شناختی. 89

سوالات پژوهش.. 94

فصل پنجم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

مقدمه. 103

بحث و نتیجه گیری.. 103

محدودیتهای پژوهش.. 107

راهبردهای کاربردی.. 108

یک مطلب دیگر :

 

یک مطلب دیگر :

پیشنهادهای پژوهشی. 109

 

 

به پاس تعبیر عظیم و انسانی شان از کلمه ایثار و از خودگذشتگان

به پاس عاطفه سرشار و گرمای امیدبخش وجودشان که در این سردترین روزگاران بهترین پشتیبان است

به پاس قلب های بزرگشان که فریاد رس است و سرگردانی و ترس در پناهشان به شجاعت می گراید

و به پاس محبت های بی دریغشان که هرگز فروکش نمی کند

این مجموعه را به پدر و مادر عزیزم تقدیم می کنم

 

 

فصل اول

 

کلیات پژوهش

 

مقدمه

در دین مبین اسلام افراد با هر نوع توان و استعداد حق برخورداری از موهبت الهی و حقوق اجتماعی را دارند و استعداد و توان آنها در هر حد و اندازه قابل پرورش و تربیت است.  بنابر این باید امكانات بهره وری از مواهب الهی را برای همه افراد در سایه تعلیم و تربیت صحیح فراهم نمود. مسئله دیگری كه در رابطه با تعلیم و تربیت گروه با نیازهای ویژه مطرح است، این است كه عدم توجه به تعلیم و تربیت آنان موجب زیانهای اجتماعی و اقتصادی برای جامعه و در واقع هدر رفتن تعداد زیادی از افراد خواهد شد. مضافاً باینكه با عنایت به شرایط جسمی و روانی این گروه اگر عدم توجه به آنان باعث انحرافات و اشكالات اجتماعی شود اثر مستقیم آن بر جامعه مترتب خواهد شد كه در نزد خداوند مسئول خواهیم بود.  با كمی دقت و تامل در خلقت انسان‌ها، ‌درمی‌یابیم كه هیچ دو انسانی مانند یكدیگر نیستند. این تفاوت‌ها در ابعاد مختلف جسمی، ذهنی و رفتاری قابل مشاهده و ادراك است که، حكمت و فلسفه خاصی زیربنای این تفاوت‌ها می‌باشد. ما دقیقا نمی‌دانیم اگر این تفاوت‌ها نبود و انسان‌ها از ابعاد مختلف مانند یكدیگر بودند، دنیای انسان‌ها و امور مربوط به آنان چگونه می‌شد؟ آیا انسان‌ها از یكدیگر به لحاظ ظاهری قابل تشخیص بودند؟ آیا نیازهای متنوع‌ انسانی كه استعدادهای مختلف را می‌طلبد، برآورده می‌شد؟

با این حال اگرچه هر یك از انسان‌ها در مفهومی عام و گسترده، استثنایی هستند، اما این تفاوت‌ها در اكثر افراد، چشمگیر نیست و لذا این گروه اکثریت را اصطلاحا “گروه هنجار” یا “متوسط” تلقی می‌كنند. در حالی كه آنچه امروزه به طور عام از مفهوم استثنایی برداشت می‌شود، در واقع وجود تفاوت‌های فاحش پاره‌‌ای از انسان‌ها در زمینه گوناگون با گروه اصطلاحاً بهنجار است.

در هر حال اگر بر این باور باشیم که ستون‌های تمدن هر جامعه بر نظام آموزش و ساختار آموزش و پرورش آن استوار است، بدون تردید سلامت، جامعیت و کارآمدی نظام آموزش و پرورش آن جامعه نیز در گروی وسعت، گستردگی، تنوع و کیفیت برنامه‌های جامع آموزش استثنایی و درصد کودکان و دانش‌آموزانی است که به عنوان استثنایی یا دارای نیاز ویژه مورد تشخیص و شناسایی واقع شده و خدمات آموزشی موثری در مدارس عادی یا کلاس‌های خاص به ایشان ارائه می‌شود. از آنجایی که قسمت اعظم آموزشهای امروزه بر محتوای کتب درسی استوار است لذا بررسی و توجه به نحوه تهیه و تدوین کتب ازاهمیت خاصی برخوردار است. هر چند در سال­های اخیر تلاش­هایی در جهت به­سازی و تغییر فیزیکی و ظاهری آن­ها رخ داده است اما نبود مدلی مدون به عنوان استاندارد، که از صافی­های متخصصین آموزشی، گرافیکی، چاپی و غیره گذشته باشد، سبب گردیده این موضوع مهم، قربانی کم­اهمیتی، اعمال سلیقه­ی شخصی، مطابقت نداشتن با اهداف آموزشی ، عدم توجه به سن مخاطب و مسایلی از این دست گردد. این امر در آموزش و پرورش کودکان استثنایی که دارای نیازهای ویژه هستند از اهمیت بیشتری برخوردار است، به همین دلیل دراین پژوهش به بررسی مولفه های کتاب های درسی این کودکان خواهیم پرداخت.

بیان مسأله

” كتاب درسی معیار باید با یك نگاه چند بعدی به لحاظ محتوا، ساختار، طراحی و سازمان دهی منتشر شود.” كتاب درسی باید به گونه­ای تدوین شود كه بتواند تحقق هدفهای آموزش را ممكن سازد. برای ایفای این رسالت، كتاب درسی علاوه بر كیفیت و نحوة ارایه­­ی مطلوب، بناید بتواند یادگیرنده را برای یادگیری و توسعه­ی آن در یادگیریهای بعدی یاری رساند. رسیدن به این نوع كتاب درسی یكی از مهم­ترین فعالیتهای برنامه­ریزی درسی و تألیف كتاب در آموزش و پرورش و سایر مراكز یادگیری تلقی می­شود” ( ملكی، 1384).

نظام آموزشی هر کشور دارای اهدافی است که کتاب های درسی نقش بسیار تأثیر گذاری در نیل به این اهداف دارند. محتوای کتاب های درسی بر اساس سیاست های کلی نظام تعیین و توسط برنامه ریزان آموزشی تبیین می­گردد. اما مسئله اساسی این است که طراحی ظاهری کتاب به گونه ای صورت گرفته است که دیدگاه (سلیقه بصری) مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد و از سوی دیگر به مقوله های همچون اصل تأکید، اصل خود آموزی، اصل هویت تصویری، اصل توجه به ویژگی های مخاطب و … بپردازد. این مولفه­ها در آموزش کودکان استثنایی “کودکان با نیازهای ویژه” به دلیل نارسایی های مختلف، از اهمیت بیشتری برخوردار است. می­توان کتاب درسی را به دو بعُد محتوایی و ظاهری تقسیم بندی کرد. هر  دو جنبه از  اهمیت و ارزش خاص خود برخوردارند و مکمل  یکدیگر می­باشند. آنچه در زمینه كتابهای درسی همواره توجه متخصصان را به خود جلب كرده است، چاپ كتابهایی بوده كه بتواند از نظر دیداری بیشترین ارتباط را با مخاطب برقرار سازد و او را چنان درگیر كند كه به عمق مفاهیم كتاب دست یابد. یك طراحی خوب و مناسب با موضوع و محتوای كتاب می­تواند رغبت خواننده و مخاطب را بسیار افزایش دهد. در مقابل یك طراحی گرافیكی نامناسب سبب می شود كتابی غنی و دارای چهارچوب محتوایی مناسب به راحتی مورد بی­توجهی قرار گیرد و حتی فراموش شود. لوهمن[1](2005) ضمن تأكید بر نقش تصویر و اهمیت طراحی گرافیك، معتقدند طراحی گرافیك باید تنها یك هدف را دنبال كند و آن عرضه اطلاعات پیچیده به شیوه ای قابل فهم و یادگیری است. موفقی (1370) نیز بر اهمیت طراحی گرافیك كتابهای درسی تأكید می كند و اولین قدم را در تدوین كتاب، انتخاب طراح گرافیك  می­داند.

طراح گرافیك برای القای مطالب با استفاده از تواناییها و مهارتهایش و به كمك ارتباط تصویری، با مخاطبان خود، از هر گروه سنی، رابطه برقرار می كند و با آنان سخن می گوید و علاوه بر زیباییهای دیداری، حركت آموزشی و انتقال فرهنگ و مطالب را انجام می دهد. او می تواند در ارایه مطالب سنگین و پیچیده درسی نقش مهمی داشته باشد و با فراهم سازی طرحهای واقعی، ساده و گویا، جزئیات را به تصویر بكشد و فهم و درك مطلب را آسان كند؛ به گونه­ای نكته های مبهم و سؤال برانگیز را كاهش دهد و به امرآموزش كمك نماید(ملك افضلی، 1378).

از آنجایی که رعایت موارد مذکور در طراحی کتب کودکان با نیازهای ویژه دارای اهمیت بسیاری است. پژوهشگر در  این تحقیق به دنبال این موضوع خواهد بود که کتاب های درسی اول ابتدایی کودکان کم توان جسمی و حرکتی تا چه اندازه توانسته­اند در بعُد گرافیکی و ظاهری موفق عمل کنند و رضایت مخاطبین را جلب کرده و نیازهای آنها را پاسخگو باشند و از طرفی تا چه اندازه با معیارها و استانداردهای برخاسته از  هنر و علم یادگیری مطابقت داشته­اند.

 

اهداف

 

هدف اصلی

ارزیابی طراحی گرافیکی کتب درسی اول ابتدایی کودکان کم توانی جسمی و حرکتی

اهداف فرعی

 

 

 

 

 

• ارزیابی طراحی صفحات در کتب درسی اول ابتدایی کودکان کم توانی جسمی و حرکتی
• ارزیابی طراحی عکس و نقاشی در کتب درسی اول ابتدایی کودکان کم توانی جسمی و حرکتی
• ارزیابی طراحی شکل و جدول در کتب درسی اول ابتدایی کودکان با کم توانی جسمی و حرکتی
• ارزیابی طراحی متن در کتب درسی اول ابتدایی کودکان کم توانی جسمی و حرکتی
• ارزیابی طراحی جلد کتب درسی اول ابتدایی کودکان با کم توانی جسمی و حرکتی

 

عملکرد تحصیلی: 9

تعریف عملیاتی: 10

فصل دوم: ادبیات و پیشینه ی پژوهش

2-1 – مفهوم چندرسانه ای:.. 13

2-1-1 – تعریف چندرسانه ای.. 13

2-1-2- رسانه ها و موقعیتهای یاددهی – یادگیری.. 17

3-1-2- شیوه های استفاده از چندرسانه ای در آموزش:.. 18

2-1-4- روش های طراحی چندرسانه ای های آموزشی:.. 19

2-1-5- عواملی که در انتخاب رسانه ها موثرند:.. 20

2-1-6- تقسیم بندی مواد و وسایل آموزشی:.. 24

2-1-7- روش کلی استفاده از مواد و وسایل آموزشی:.. 27

2-1-8- اصول چندرسانه ای:.. 28

2-1-9-  اهمیت و دلایل استفاده از چندرسانه ای:.. 29

2-1-10 –  مزایای چندرسانه ای: 31

2-1 -11- محدودیت های چندرسانه ای:.. 33

2-2- نگرش به درس: 34

2-2-2-  ویژگی ها و ابعاد نگرش: 38

2-2-3- انواع نگرش ها:.. 39

2-2-4-  عوامل تکوین نگرشها:.. 40

2-2-6-  رهنمودهایی برای تغییر نگرش:.. 42

2-2-7- شکل گیری نگرشها:.. 43

2-2-8- نگرشها و آموزش و پرورش:.. 45

2-3 – انگیزش پیشرفت:.. 45

2-3-2-  موضوعات بنیادی در مطالعه ی انگیزش:.. 51

2-3-3-  نظریه های انگیزش.. 54

2-3-3-1- انگیزش در نظریه ی فرهنگی – اجتماعی:….. 54

2-3-3- 2- نظریه ی غریزه.. 55

2-3-3-3- نظریه ی اراده.. 55

2-3-3-4- نظریه ی سائق.. 55

2-3-3-5- نظریه ی مشوق:.. 56

2-3-3-6- نظریه های یادگیری.. 57

2-3-3-7- نظریه های انگیزشی رشد و تسلط:.. 57

2-3-4-رویکردهای مختلف انگیزشی.. 57

2-4- مبانی نظری عملکرد تحصیلی.. 61

2-4-1-پیشرفت تحصیلی:.. 61

2-4-2- عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی:.. 62

2-4-3-  تغییرات پیشرفت تحصیلی.. 70

2-4-4- بررسی رابطه ی جایگاه مهارت و عملکرد تحصیلی:.. 72

5-4-2. دیدگاه بلوم در مورد یادگیری و عملکرد تحصیلی:.. 72

پیشینه ی تحقیقات در خارج از کشور: 73

تحقیقات انجام شده ی داخلی.. 80

جمع بندی:.. 85

فصل سوم: روش پژوهش

روش پژوهش.. 86

جامعه ، نمونه و روش نمونه گیری.. 87

ابزار جمع آوری اطلاعات:.. 88

پرسشنامه ی نگرش به درس.. 88

پرسشنامه ی انگیزش پیشرفت هرمنس:.. 89

آزمون عملکرد تحصیلی:.. 89

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

1-4 آمار توصیفی.. 93

4-1-2 آمار توصیفی فراوانی مشخصه های آماری انگیزش پیشرفت دانشجویان.. 94

4-1-3 آمار توصیفی فراوانی مشخصه های آماری نگرش به درس در دانشجویان.. 94

4-1-4 آمار توصیفی فراوانی مشخصه های آماری عملکرد تحصیلی دانشجویان.. 95

4-2 آمار استنباطی.. 96

4-2-1 تجزیه و تحلیل فرضیه جزئی اول.. 96

4-2-2 تجزیه و تحلیل فرضیه جزئی دوم.. 98

4-2-2 تجزیه و تحلیل فرضیه جزئی سوم.. 100

4-2-1 تجزیه و تحلیل فرضیه اصلی.. 102

4-3- جمع بندی فصل چهارم.. 102

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادها

1-5 –  بحث و نتیجه گیری.. 105

در رابطه با فرضیه ی شماره 1. 105

در رابطه با فرضیه ی شماره 2. 106

در رابطه با فرضیه 3. 107

محدودیت ها:.. 108

پیشنهادها:.. 109

پیشنهاد به سایر پژوهشگران.. 110

پیوست ها………………………………………………………………………………………………………………………………………..112

منابع

منابع فارسی:.. 128

منابع لاتین:.. 138

 

 

فهرست جداول

 

جدول (4-1) آمار توصیفی گروه های کنترل و ازمایش…………………………………………………………     100

 

جدول شماره (4-2) : توزیع فراوانی مشخصه های آماری انگیزش پیشرفت دانشجویان بر حسب نمره های پیش آزمون  و پس آزمون گروه هایی مورد مطالعه ……………………………………………………………………….101 جدول شماره (4-3) : توزیع فراوانی مشخصه های آماری نگرش به درس در دانشجویان بر حسب نمره های پیش آزمون  و پس آزمون گروه های  مورد مطالعه ……………………………………………………………….. .101

 

جدول شماره (4-4) : توزیع فراوانی مشخصه های آماری عملکرد تحصیلی دانشجویان بر حسب نمره های پیش آزمون  و پس آزمون گروه های مورد مطالعه  …………………………………………………………………..  102

 

جدول(4-5) نتایج آزمون لون در کواریانس(نگرش به درس دانشجویان) ………………………………….   103

 

جدول شماره(4-6) :  نتایج تحلیل مانوای تأثیر متغیرهای مستقل کاربرد چندرسانه ای بر متغیر وابسته نگرش به درس دانشجویان ……………………………………………………………………………………………………………104.

 

جدول(4-7) میانگین های تعدیل شده متغیر وابسته نگرش به درس دانشجویان

 در آزمون کواریانس…..104

 

جدول(4-8) نتایج آزمون لون در کواریانس(انگیزش پیشرفت دانشجویان)……………………………………. 105

 

جدول شماره(4-9) :  نتایج تحلیل مانوای تأثیر متغیرهای مستقل کاربرد چندرسانه ای بر متغیر وابسته انگیزش پیشرفت دانشجویان  ……………………………………………………………………………………………………………..  106

 

جدول(4-10) میانگین های تعدیل شده متغیر وابسته  انگیزش پیشرفت دانشجویان در آزمون کواریانس.  106

 

جدول(4-11) نتایج آزمون لون در کواریانس(عملکرد تحصیلی دانشجویان) …………………………………   107

 

جدول شماره(4-12) :  نتایج تحلیل مانوای تأثیر متغیرهای مستقل کاربرد چندرسانه ای بر متغیر وابسته عملکرد تحصیلی دانشجویان ……………………………………………………………………………………… ……       108

 

جدول(4-13) میانگین های تعدیل شده متغیر وابسته  عملکرد تحصیلی دانشجویان در آزمون کواریانس. 108

 

 

 

یک مطلب دیگر :

 

یک مطلب دیگر :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه:

 

 

 

آموزش به عنوان یکی از راه­های انتقال مفاهیم، دستاوردهای جدید علوم و نتایج تلاش­های علمی، توانسته گامی والا در راستای یادگیری و ارتقای عملکرد  فراگیران در جامعه­ی علمی داشته باشد. با پیشرفت­هایی که امروزه در روش­های آموزشی به وجود آمده، این روش­ها بسیار به هم نزدیک شده­اند و آنچه در این­باره بیشتر مورد توجه و بحث قرار می­گیرد، نقش رسانه­های آموزشی در پیشرفت سیر آموزش است. با توجه به اینکه اهداف و خط­مش های آموزش به شیوه­­ی چندرسانه­ای توسط بعضی دانشگاه­ها تدوین و ارائه شده است، لذا دستیابی به این اهداف و اندازه­گیری میزان موفقیت این برنامه­های آموزشی بسیار ضروری است (طالب­زاده،1386).

در این راستا، آموزش به شیوه­ی چندرسانه­ای در دهه­­های اخیر پیشرفت فزاینده­ای را در آموزش ایجاد کرده است و باعث شد که امروزه آموزش چندرسانه­ای در جوامع صنعتی با کمک انقلاب الکترونیکی پیشرفت بسیار نماید، همچنین اختراع رایانه و رشد فزاینده ی آن موجب جلب توجه مسؤولان و برنامه ریزان آموزشی گردیده است. در کشورهای غربی آموزش چندرسانه­ای­ گسترش فزاینده­ای یافته و به عنوان یک سبک آموزشی پذیرفته شده است، ضمن اینکه مشکلات زندگی امروزی و فشارهای ناشی از ازیاد جمعیت انسان ها را به سوی این نوع از آموزش ها سوق داده است. از این رو آموزش و یادگیری به شیوه­ی چندرسانه­ای برای بسیاری از دانشگاه­ها به یک موضوع اصلی قابل بحث تبدیل شده است. بنابراین پرداختن به مقوله­ی آموزش چندرسانه­ای به صورت یک ضرورت درآمده و تاخیر در پرداختن به این ضرورت زیان آور خواهد بود بر همین اساس فناوری آموزشی و همراه ساختن آن با آموزش چندرسانه­ای، زمینه­ای را فراهم ساخته که بسیاری از آرمان­های آموزشی اعم از نگرش مثبت یادگیرندگان به درس و رشته ی تحصیلی همچنین یادگیری مستقل، آموزش و یادگیری مشارکتی و ارزیابی و ارائه­ی سریع بازخورد از آموخته­ها، قابل تحقق­تر جلوه می­کند (احمدی، 1382).

2-3-شبکه اجتماعی چیست 11

2-4- شبکه های اجتماعی سال 2014 عبارتند از: 11

2-4-1-فیس بوک 11

2-4-2-توئیتر 12

2-4-3-تامبلر 12

2-4-4-پینترست 12

2-4-5-اینستاگرام 12

2-4-6- گوگل پلاس 13

2-4-7- لینکدین 13

2-4-8- میت می 13

2-4-9-کلس میتس 13

2-4-10-میت آپ 13

2-5-دیدگاه های جامعه‌شناختی درباره گرایش خانواده‌ها به شبکه‌های احتماعی 14

2-5-1نظریه مخاطب‌شناسی 14

2-5-2-نظریه کاشت 15

2-5-3-نظریه میمی‌‌های کاپلا 16

2-5-4-نظریه وابستگی مخاطب ـ رسانه ـ جامعه 16

2-5-5-نظریه برجسته‏ سازی 17

2-6-تعریف شبکه های اجتماعی و انواع آن: 17

2-8-شبکه‌های اجتماعی مجازی 18

2-9-نظریات مرتبط با رشد هویت و جوانی 19

2-10-بی توجهی به اوقات فراغت و افزایش انحرافات اجتماعی 21

2-11- عوامل محیطی آسیب های اجتماعی 22

2-11-1-آموزش و پرورش 22

2-11-2-همسالان 22

2-12-پرخاشگری: 23

2-13-اهمیت تعریف پرخاشگری: 24

2-14-انواع پرخاشگری: 25

2-14-1 پرخاشگری وسیله ای: 25

2-14-2- پرخاشگری خصمانه: 25

2-14-3- پرخاشگری مستقیم و غیر مستقیم: 25

2-15-ثبات پرخاشگری: 26

2-16-تفاوت های جنسیتی در پرخاشگری: 26

2-17-نقش ادراک مقاصد دیگران در نحوه پرخاشگری: 27

2-18-عوامل ایجاد کننده شخصیتی،ژنتیکی،خانوادگی وآموزشگاهی پرخاشگری: 28

2-19-عوامل تشدید کننده پرخاشگری: 33

2-20-بلوغ و پرخاشگری: 35

2-21-زیانهای پرخاشگری: 36

2-22-نظریه های رایج مربوط به پرخاشگری: 37

الف) طرفداران ذاتی بودن پرخاشگری: 37

ب)طرفداران منشأ اجتماعی پرخاشگری: 37

ج) فرضیه ناکامی- پرخاشگرانه: 38

2-23-ویژگی های افراد پرخاشگر: 39

2-24-الگوهای پرخاشگری: 39

 

2-25-پیشگیری از پرخاشگری: 41

2-26-راه های اصلاحی برای از بین بردن حالت پرخاشگری: 41

2-27-درمان پرخاشگری: 42

2-28-پیشینه پژوهش های انجام شده در داخل و خارج کشور 43

2-29-سوابق مربوط: 45

فصل سوم :  روش شناسی پژوهش

3-1-روش پژوهش 48

3-2-جامعه آماری 48

3-3-نمونه وروش نمونه گیری: 48

3-4-ابزار سنجش 48

3-4-1-پرسشنامه استفاده از شبكه های اجتماعی 48

3-4-2-پرسشنامه پرخاشگری (AGQ): 49

3-5-روش اجرا 49

3-6- روش تجزیه وتحلیل داده ها : 50

فصل چهارم  : ارائه وتجزیه وتحلیل داده ها

4-1-مقدمه: 51

4-2-آمار توصیفی 52

4-3-تحلیل فرضیات 68

فصل پنجم : بحث ،تفسیر ونتایج

5-1-مقدمه 71

5-2-بحث و نتیجه گیری 71

5-2-1-خلاصه یافته ها: 71

5-3-تفسیر یافته های پژوهش 72

5-4-محدودیت های پژوهش: 75

5-5-پیشنهادهای پژوهش 75

5-5-1-پیشنهادهای مبتنی بر نتایج پژوهش 75

5-5-2-پیشنهادها برای پژوهشگران آینده: 76

منابع 77

منابع انگلیسی: 79

ضمائم 80

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

یک مطلب دیگر :

 

یک مطلب دیگر :

جدول شماره (3-1) تعداد دانش آموزان بر حسب جنسیت طبق جدول مورگان 48

جدول  شماره(4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت 52

جدول شماره(4-2) برحسب سوال اول 53

جدول شماره(4-3) برحسب سوال دوم 54

جدول شماره(4-4) برحسب سوال سوم 55

جدول شماره (4-5)برحسب سوال چهارم 56

جدول شماره(4-6) برحسب سوال پنجم 57

جدول شماره(4-7)برحسب سوال ششم 58

جدول شماره(4-8) برحسب سوال هفتم 59

جدول شماره(4-9) برحسب سوال هشتم 60

جدول شماره(4-10) برحسب سوال نهم 61

جدول شماره(4-11) برحسب سوال دهم 62

جدول شماره(4-12) برحسب سوال یازدهم 63

جدول شماره(4-13) برحسب سوال دوازدهم 64

جدول شماره(4-14) برحسب سوال سیزدهم 65

جدول شماره (4-15)برحسب سوال چهاردهم 66

جدول شماره (4-16)برحسب سوال پانزدهم 67

جدول شماره(4-17) ضریب همبستگی بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی با  میزان خشم 68

جدول شماره(4- 18 )ضریب همبستگی بین میزان استفاده ازشبکه های اجتماعی با میزان تهاجم 68

جدول شماره(4- 19 ) ضریب همبستگی بین میزان استفاده ازشبکه های اجتماعی بامیزان كینه توزی 69

جدول شماره(4- 20)جدول مربوط به t  مستقل استفاده از شبکه های اجتماعی دردختران وپسران 69

جدول شماره(4- 21 )جدول مربوط به t  مستقل استفاده ازشبکه های اجتماعی وپرخاشگری 70

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

نمودار شماره (4-1) 52

نمودار شماره (4-2) 53

نمودار شماره(4-3) 54

نمودار شماره(4-4) 55

نمودار شماره (4-5) 56

نمودار شماره (4-6) 57

نمودار شماره (4-7) 58

نمودار شماره (4-8) 59

نمودار شماره (4-9) 60

نمودار شماره (4-10) 61

نمودار شماره (4-11) 62

نمودار شماره (4-12) 63

نمودارشماره (4-13) 64

نمودار شماره(4-14) 65

نمودار شماره (4-15) 66

نمودارشماره(4-16) 67

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات پژوهش

از سوی دیگر یکی از چالش­های اساسی نظام آموزش و پرورش در ایران نحوه سازگاری با آن با شرایط جدید حاکم بر جهان و ایران بویژه در آستانه ورود به جامعه اطلاعاتی یا جامعه دانایی محور است. اگر قرار است آموزش و پرورش در ایفای کارکردهای خود موثر واقع شود؛ نمی­تواند نسبت به این شرایط و تحولات بی­تفاوت باقی بماند(فرختار1390). تفكر انتقادی به منزله مهارت اساسی برای مشاركت عاقلانه در یك جامعه دموكراتیك شناخته شده و در دنیای مدرن تجارت به منزله مهارت ضروری مورد حمایت است(آندولینا[14]،2001). تفكر انتقادی باعث می­شود كه فرد، از مدارك و شواهد موجود بالاترین درك را داشته باشد و درك كردن فرد را قادر می­سازد تا نظرات و معانی را كه در ورای هر چیز مهم وجود دارد آشكار سازد(جانسون[15]،2002). حتی در موقعیت­های روزمره تفكر انتقادی، تفاوت واقعی میان موفقیت و شكست در هر چه كار را به مرز می­نمایاند و به موفقیت یاری می­رساند(آندولینا، 2001).

علاوه بر این تفكر انتقادی از طریق ایجاد روابط معقول میان انسان­ها و تصمیم­گیری بر اساس تحلیل عناصر یك موقعیت و تفكیك عناصر مطلوب از نامطلوب، زندگی توأم با آرامش و مهربانی به ارمغان می­آورد، بنابراین اگر مدارس ما در آموزش این امر مهم ناموفق باشند جامعه ما و در نهایت جامعه جهانی شكست خواهد خورد. تفکر انتقادی فرد را قادر می­سازد، شهروندی پاسخگو باشد که در اجتماع شرکت کند و یک مصرف کننده صرف نیست. کودکان با توانایی تفکر انتقادی به دنیا نمی­آیند، و این توانایی به شکل طبیعی در تفکر توسعه نمی­یابد. تفکر انتقادی، تفکری است که برخی از جنبه­ها و مولفه­های آن آموختنی است؛ که باید تدریس شود و برخی دیگر از جنبه­های آن می­تواند تحت تاثیر برنامه درسی پنهان قرار گیرد. بسیاری از کتاب­ها و مقالاتی که تفکر انتقادی را تعریف می­کنند، هدف­ها و روش­های آن را با هدف­ها و روش­های علمی یکسان و شبیه به هم نشان می­دهد. اشخاصی که آموزش­های علمی دیده­اند، یاد گرفته­اند که برای رسیدن به سطح آگاهی­های علمی باید انتقادی فکر کنند. البته اشخاصی که تحصیلات دانشگاهی دارند، تکنیک­های تفکر انتقادی را باید یاد گرفته باشند. تفکر انتقادی، توانایی تفکر برای خود شخص است و مطمئناَ، تصمیمات او در زندگی شخصی، تحت تأثیر قرار  می­دهد(فرختار،1390).

تفكر انتقادی در طول تاریخ بشریت همواره حضور داشته است، زیرا انسان از منطق و استدلال برای پرداختن به پرسش­ها و فرضیات خود استفاده می­كند. تفكر انتقادی را می­توان هم­چون مشاهده منظم تفكرات انسان برای درك ارزش عمیق همه نكات بیان نمود تا این كه صرفاَ تفكر روبنایی دانسته و از آن برای برداشته­های ساده ذهنی

 استفاده كرد. علمایی از رشته­های گوناگون مانند روانشناسان خردگرا و فلاسفه، روانشناسان رفتارگرا و متخصصان تحلیل محتوا و دانشمندان تعلیم و تربیت به بهره­گیری از تفكر انتقادی روی آورده­اند(جمشیدیان قلعه سفیدی و خمیجانی فراهانی،1388،74).

1-4- اهداف پژوهش

هدف كلی این پژوهش عبارت است از: بررسی رابطه برنامه درسی پنهان با تفكر انتقادی دانش­آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی شهر آبدانان که می­توان آن را به صورت اهداف جزئی به شرح ذیل بیان كرد:

الف- بررسی رابطه برنامه درسی پنهان مدرسه با میزان مهارت سطح مقایسه دانش­آموزان.

ب- بررسی رابطه برنامه درسی پنهان مدرسه با میزان مهارت سطح تشخیص دانش­آموزان.

ج- بررسی رابطه برنامه درسی پنهان مدرسه با میزان مهارت سطح قضاوت دانش­آموزان.

1-5- فرضیه­های پژوهش

1-   بین برنامه درسی پنهان مدرسه و میزان مهارت­های تفكر انتقادی دانش­آموزان رابطه وجود دارد.

2-  بین برنامه درسی پنهان مدرسه و میزان مهارت سطح مقایسه دانش­آموزان رابطه وجود دارد.

3-  بین برنامه درسی پنهان مدرسه و میزان مهارت سطح تشخیص دانش­آموزان رابطه وجود دارد.

4-  بین برنامه درسی پنهان مدرسه و میزان مهارت سطح قضاوت دانش آموزان رابطه وجود دارد.

1-6- تعاریف نظری و عملیاتی

برنامه درسی پنهان: برنامه درسی پنهان همه عقایدی را شامل می­شود كه دانش­آموز به طور منفعل، مستقیماَ از محیط و چیز­های زنده و غیر زنده موجود در اطراف خود می­آموزد. برنامه درسی پنهان دانش، اعتقادات، نگرش­ها، رفتارها را شامل می­شود كه دانش­آموزان هم به صورت قصد شده و هم به صورت قصد نشده در خود درونی می­كنند.(فتحی واجارگاه، چوكده،1385).

برنامه درسی پنهان: عبارت است از نظرات معلمان پایه پنجم ابتدایی شهرستان آبدانان در ارتباط با برنامه درسی پنهان با استفاده از پرسشنامه.

ارتباطات متقابل نیروهای انسانی: موضوع مورد مطالعه جامعه­شناسی مدرسه است که عبارت است از ارتباطات میان­فردی بین دانش­آموزان و کادر آموزشی و اداری

یک مطلب دیگر :

 

یک مطلب دیگر :

پایان نامه درمورد نور فلورسنت – مجله علمی خبری رهاجو

 مدرسه و ارتباطات متقابل بین اعضای خانواده و مدرسه.

ارتباطات متقابل نیروهای انسانی: در این پژوهش وضعیت ظاهری، ارتباطات، توانایی­ها، وضعیت­ها، اجرای قوانین و نظارت با توجه به پرسشنامه مد نظر می­باشد.

ساختار سازمانی: روابط منطقی و سازمان­یافته که عبارت است از نظم و ترتیب دادن به کار و فعالیت و تکلیف آن به افراد به منظور انجام دادن کار و تحقق هدف­های معین(علاقه بند،1383).

ساختار سازمانی: در این پژوهش روش­های تشویق و تنبیه، شیوهای مدیریت، کلاس­بندی و گروه­بندی و اجرای برنامه درسی، عدم تفویض اختیار و دادن آزادی عمل به معلمان با توجه به پرسشنامه مد نظر می­باشد.

ساختار فیزیکی: روابط میان عناصر فیزیکی یک سازمان ساختار فیزیکی می­گویند. این ساختار دارای دو بعد زمان و فضا است که شامل طراحی، اثاثیه و بدن انسان­هاست(اسماعیل­پور و همکاران،1385).

ساختار فیزیکی: در این پژوهش موقعیت جغرافیایی مدرسه، نوع چیدمان میز و نیمکت، وجود امکانات آموزشی و کیفیت نمازخانه مدرسه، ظاهر فیزیکی و طریقه معماری، نوع رنگ­آمیزی، وجود امکانات اولیه و درمانی، امنیتی، نوع و جنس نوشت افزار  با توجه به پرسشنامه مد نظر می­باشد.

مهارت­های تفکر انتقادی: تفکر انتقادی نوعی تفکر  مستدل، منظم، هدفمند و اثرگذار، منطقی و مبتنی بر پیامد که به روش علمی به بررسی تجزیه و تحلیل تمامی نظرات و اطلاعات دسترسی می­پردازد(بختیارنصرآبادی و همکاران، 1391).

مهارت­های تفکر انتقادی: عبارت است از میزان پاسخ­گویی دانش­آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرستان آبدانان به آزمون مهارت­های تفکر انتقادی.

مقایسه: مقایسه برنامه­های جدید با برنامه­های قبلی که باعث بهبود بخشیدن به کیفیت تجارب تربیتی در مدرسه می­شود(ملکی،1389،ص95).

مقایسه: دانش­آموز باید شکل­ها، اشیاء یا سوال­های داده شده  پرسشنامه را با دقت مشاهده و مقایسه کند.

تشخیص: یک فن از ارزشیابی در یادگیری فراگیران و کوشش برای تعیین مشکلات یادگیری که معلمان بیشتر متوجه می­شوند که دانش­آموزان چگونه مباحث تدریس شده را درک می­کنند(ملکی،1389،ص94).

تشخیص: اشکال داده شده پرسشنامه را با دقت مشاهده کند و مطالب نوشته شده را با دقت مطالعه کند و با توجه به توالی و ترتیب آنها، پاسخ مورد نظر را پیش­بینی کند.

قضاوت: اصطلاح خوب و مفیدی برای وصف جوهر تفکر انتقادی است. انتقادی بودن را نوعی تمرین کردن قضاوت دانسته اند(شعبانی، مهرمحمدی، 1379).

قضاوت: دانش آموز باید اظهار نظر همکلاسان خود را با توجه به پرسشنامه تحلیل و قضاوت نمایند(رد یا قبول کنند) و دلایل قبول یا رد آن را توضیح دهند.

[1] – Curriculum

[2] -Explicit Curriulum

[3] -Null Curriculum

[4] -Hiddin Curriculum

[5] -Aflatoun Academi

[6] -Critical Think

[7]-John Dewey

[8] -Erikson

[9] – Abe Mazlow

[10] Goodlad

[11] -Sirotnik

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1. مقدمه…………………………………………………. 1

1-2. شرح و بیان مسئله پژوهش…………………………………………………. 1

1-3. اهمیت و ارزش پژوهش…………………………………………………. 3

1-4. کاربرد نتایج پژوهش…………………………………………………. 4

1-5. اهداف پژوهش…………………………………………………. 4

1-5-1. هدف اصلی…………………………………………………. 4

1-5-2. اهداف ویژه…………………………………………………. 4

1-6. سؤالات پژوهش…………………………………………………. 5

1-6-1. سؤال اصلی…………………………………………………. 5

1-6-2. سؤالات ویژه…………………………………………………. 5

1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات پژوهش…………………………………………………. 5

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1. مقدمه…………………………………………………. 6

2-2. بخش اول: پایگاه‌های اطلاعاتی…………………………………………………. 6

2-2-1. تعریف پایگاه‌های اطلاعاتی…………………………………………………. 6

2-2-2. تاریخچه پایگاه‌های اطلاعاتی…………………………………………………. 7

2-2-3. انواع پایگاه‌های اطلاعاتی…………………………………………………. 8

2-3. بخش دوم: پایگاه‌های استنادی…………………………………………………. 9

2-3-1. تعریف پایگاه استنادی…………………………………………………. 9

عنوان                                                                                                                   صفحه

2-3-2. تاریخچه پایگاه استنادی…………………………………………………. 9

2-3-3. انواع پایگاه‌های استنادی…………………………………………………. 11

2-3-3-1. پایگاه‌های استنادی فرا‌ملی…………………………………………………. 11

2-3-3-2. پایگاه‌های استنادی ملی…………………………………………………. 12

2-4. بخش سوم: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC)…………………………………………………. 13

2-4-1. تاریخچه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 13

2-4-2. اهداف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 14

2-4-3. وظایف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 15

2-4-4. بخش‌های پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 15

2-5. بخش چهارم: پیشینه پژوهش…………………………………………………. 20

2-5-1. پیشینه پژوهش در داخل…………………………………………………. 21

2-5-2. پیشینه پژوهش در خارج…………………………………………………. 24

2-5-3. استنتاج از پیشینه‌‌های پژوهش…………………………………………………. 26

فصل سوم: روش انجام پژوهش

3-1. مقدمه…………………………………………………. 28

3-2. روش پژوهش…………………………………………………. 28

3-3. جامعه پژوهش…………………………………………………. 29

3-4. روش نمونه‌گیری…………………………………………………. 29

3-5. ابزار گردآوری داده‌ها…………………………………………………. 29

3-6. روایی سؤالات پژوهش…………………………………………………. 30

3-7. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………………………………. 30

عنوان                                                                                                                                   صفحه

3-8. ملاحظات اخلاقی…………………………………………………. 31

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته‌ها

4-1. مقدمه…………………………………………………. 32

4-2. تجزیه و تحلیل مصاحبه‌های انجام شده بر اساس گراندد تئوری…………………………………………………. 32

4-2-1. گزاره‌های معنادار…………………………………………………. 32

4-2-2. مفاهیم متناظر…………………………………………………. 51

4-2-3. مقولات اصلی و جزئی…………………………………………………. 69

4-3. تجزیه و تحلیل یافته‌های اصلی پژوهش…………………………………………………. 77

4-3-1. تجزیه و تحلیل یافته‌های مربوط به شناخت و استفاده…………………………………………………. 77

4-3-1-1. شناخت…………………………………………………. 77

4-3-1-2. استفاده…………………………………………………. 79

4-3-2. دیدگاه مخالفان و موافقان استفاده از ضربب تأثیر در بخش گزارش استنادی نشریات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 82

4-3-3. نقاط قوت…………………………………………………. 84

4-3-4. نقاط ضعف…………………………………………………. 86

 

4-3-5. فرصت‌ها…………………………………………………. 91

4-3-6. تهدید‌ها…………………………………………………. 92

4-5-7. راهکارهای پژوهش…………………………………………………. 96

4-4. جمع‌بندی…………………………………………………. 99

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1. مقدمه…………………………………………………. 101

عنوان                                                                                                                                   صفحه

5-2. تبیین نتایج پژوهش…………………………………………………. 101

5-3. محدودیت‌های پژوهش…………………………………………………. 112

5-4. پیشنهادهای کاربردی پژوهش…………………………………………………. 112

5-5. پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی…………………………………………………. 112

منابع و مآخذ…………………………………………………. 113

پیوست 1: سؤالات مصاحبه…………………………………………………. 117

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                                                   صفحه

                                                       فهرست شکل‌ها

شکل 2-1. گزارش استنادی نشریات…………………………………………………. 16

شکل 2-2. نمایه استنادی علوم…………………………………………………. 17

شکل 2-3. طلایه داران علم ایران…………………………………………………. 18

شکل 2-4. رتبه بندی دانشگاه‌های کشورهای اسلامی…………………………………………………. 20

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یک مطلب دیگر :

 

 

یک مطلب دیگر :

 

 

 

عنوان                                                                                                                                   صفحه

فهرست جدول‌ها

جدول 3-1. شیوه نشانه گذاری رشته‌ها…………………………………………………. 31

جدول4-1. گزاره‌های معنادار…………………………………………………. 33

جدول 4-2. مفاهیم متناظر…………………………………………………. 51

جدول 4-3. مقولات اصلی و جزئی…………………………………………………. 70

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات پژوهش

 

 

 

 

1-1. مقدمه

در این بخش کلیات پژوهش حاضر بیان می‌شود این پژوهش به ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام پرداخته است بنابراین در ابتدا انگیزه انجام این پژوهش و مسئله‌ی پژوهش شرح داده می‌شود. بعد از آن اهمیت، ارزش و کاربرد نتایج آن بیان شده است و در ادامه اهداف و سؤال‌های اصلی و ویژه پژوهش مطرح می‌شود. در انتها تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات عنوان شده در این پژوهش توضیح داده می‌شود.

1-2. شرح و بیان مسئله پژوهش

امروزه اطلاعات مهمترین منبع با ارزش و راهبردی و پایه و اساس توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی و رشد علوم وفناوری در هر کشور به شمار می‌رود. بشر امروز جامعه‌ای مبتنی بر فناوری ارتباطات و اطلاعات را تجربه می‌کند و با بهره‌گیری از نظام‌های نوین اطلاع‌رسانی امکان خارق‌العاده‌ای برای ارتباط میان ذهن‌ها و اندیشه‌های متفاوت و مبادله وسیع، سریع و جهانی اطلاعات، فرآهم کرده است(خالقی، داورپناه، 1384).

رشد و گسترش اینترنت، روشهای دستیابی به اطلاعات را دگرگون کرده و برای سهولت و تسریع در مکان‌یابی اطلاعات، امکانات بسیاری در وب ایجاد شده است. پایگاه‌های استنادی یکی از این ابزارها می‌باشند. شیوه دستیابی به مجموعه منابعی که در ارتباط با یک موضوع خاص انتشار یافته و به نوعی از نتایج هم استفاده کرده‌اند، امتیاز بسیار مهمی برای دانشمندان و پژوهشگران تلقی می‌شود. پژوهشگران همواره تمایل دارند که به سرعت و سهولت به این گونه منابع که سرچشمه اندیشه‌ها و یافته‌های علمی‌اند، دسترسی داشته باشند(مهراد و دیگران، 1386). پایگاه‌های استنادی از جمله پایگاه‌هایی هستند که به سازماندهی و ارائه اطلاعات استنادی پژوهش‌های علمی می‌پردازند.

پایگاه‌های استنادی که در مقیاس بین‌المللی و ملی فعال هستند، عبارتند از:

در سطح بین‌المللی پایگاه‌های استنادی موسسه اطلاعات علمی[1]، پایگاه‌های استنادی مؤسسه الزویر[2]، پایگاه استنادی گوگل اسکولار[3] و در سطح ملی نمایه استنادی جهاد دانشگاهی[4]، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(آی اس سی)[5] درحال فعالیت هستند(نوروزی چاکلی، 1390).

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام یک نظام استنادی در سطح کشورهای اسلامی است. بعد از ایالات متحده که 60 سال در مطالعات استنادی تجربه دارد و پس از شرکت‌های تامسون- رویتر[6] و اسکوپوس[7]، ایران سومین نظام استنادی را در سطح بین‌المللی راه اندازی نموده است. این پایگاه با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده به تحلیل محتوا، ارزیابی مجلات، رتبه بندی مؤسسات علمی و نویسندگان می‌پردازد(مهراد، گل تاجی، 1388).

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام دارای محصولات متعددی است مهمترین آنها عبارتند از: گزارش استنادی نشریات[8] که به ارزشیابی و رتبه بندی نشریات معتبر می‌پردازد، نمایه استنادی علوم ایران[9] که سیاهه‌ی منظمی از مشخصات آثار استناد شده است و رابطه بین دو نویسنده را با محاسبه تعداد دفعاتی که هر نویسنده به دیگری استناد کرده است نشان می‌دهد، طلایه داران علم ایران[10] که به رتبه بندی افراد شامل دانشمندان و پژوهشگران، مؤسسات شامل دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی، مقالات و نشریات بر اساس تعداد مقالات انتشار یافته، استناد‌های دریافت شده و استنادهای صورت گرفته می‌پردازد و رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی که به رتبه بندی دانشگاه‌ها بر اساس معیار‌ها و شاخص‌های مشخص می‌پردازد(مهراد، فرمانی، 1392).

بررسی پایگاه‌های اطلاعاتی از جمله اقداماتی است كه طی سال‌های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده‌ است. ارزشیابی فرآیندی است با هدف تعیین شایستگی، ارزش یا اهمیت یک محصول یا خدمت(اسکریون[11]، 2007) و برای بهبود کیفیت برنامه‌‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد(استافیل بیم[12]، شین فیلد[13]، 2007) و پایگاه‌ها نقطه اتصال و ارتباط کاربران با اطلاعات آنها است. ارزشیابی پایگاه‌ها برای کارایی و دسترسی بیشتر آنها است و می‌توان شناخت خوبی از موقعیت و تأثیر پایگاه پیدا کرد و نقاط قوت و ضعف آن را شناخت و جهت رفع کاستی‌ها حرکت کرد. برای دستیابی به اطلاعات مناسب و کارآمد در این مورد می‌توان از طریق بازخوردهای حاصل از ارزشیابی به این امر دست یافت.

پژوهش حاضر نیز بر آن است تا به ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از طریق پژوهشی کیفی بپردازد زیرا با استفاده از این روش می‌توان به اطلاعاتی واقعی‌تر دست یافت و با اطمینان بیشتری به تجزیه و تحلیل آنها پرداخت، اطلاعاتی که با روش کمی و از طریق پرسشنامه به دست نمی‌آید. پایگاه استنادی علوم جهان اسلام تنها پایگاه استنادی با اهمیت در سطح ملی است که به عنوان سومین پایگاه استنادی در سطح جهان در راستای اهداف دیگر پایگاه‌های استنادی بین‌المللی فعالیت خود را انجام می‌دهد و خدمات خود را ارائه می‌دهد. هر فعالیت و خدمتی که انجام می‌گیرد، برای پی بردن به شایستگی و ارزشمند بودن و این که چقدر به اهداف مورد نظر خود دست یافته است می‌تواند مورد ارزشیابی قرار گیرد، ارزشیابی فرآیندی است برای جمع آوری و تفسیر اطلاعات، که به تعیین این که چقدر به هدف مورد نظر دست یافته‌ایم می‌پردازد. اگر ارزشیابی صورت نگیرد به میزان موفقیت و نقاط قوت و ضعف فعالیت مورد نظر دست نخواهیم یافت. این پایگاه نیز با توجه به اهمیت آن می‌تواند مورد ارزشیابی قرار گیرد چرا که ارزشیابی لازمه هر فعالیتی است که با انجام آن، فعالیت‌ها موفقیت آمیزتر خواهند بود.