دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران جنوب

دانشکده تحصیلات تکمیلی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

مهندسی نساجی – شیمی نساجی و علوم الیاف

عنوان:

بررسی اثر ضدمیکروبی پارچه های پنبه ای و

پلی استرویسکوز تکمیل شده با مواد فلوروکربنی

استاد راهنما:

جناب آقای دکتر رامین خواجوی

یک مطلب دیگر :

استاد مشاور:

جناب آقای دکتر مرتضی ستاری

نگارش:

کاوه کرمی

چکیده
به علت تماس نزدیک پوست با منسوجات، مدت کوتاهی بعد از پوشیدن لباس، منسوج در معرض هجوم میکروارگانیسم ها قرار می گیرد. البته در چنین مواردی علاوه بر وضعیت مساعد پوست شرایط محیطی منسوجات نیز در میزان رشد باکتری تاثیر بسزایی دارد. رشد مکیروارگانیسم ها به روی منسوجات می تواند باعث مشکلات متفاوت گردیده و جنبه های مختلفی از نظر بهداشتی، کاربردی و یا زیبایی داشته باشد. ماده ای که با انجام عملیات ضد میکروبی بر روی کالاهای نساجی، از رشد میکروارگانیسم ها جلوگیری می کند به عنوان ماده ضدمیکروبی نامگذاری می شود. به طور کلی می توان اهداف مورد نظر از تکمیل ضد میکروبی را به شرح ذیل دسته بندی کرد:
1- جلوگیری از انتقال و رشد میکروارگانیسم های بیماری زا (مراقبت های بهداشتی)
2- کاهش بوی ناشی از تجزیه یا فساد میکروبی (برطرف کننده بوی بد)
3- جلوگیری از آسیب یا افت خصوصیات از طریق تجزیه لیف که ناشی از حمله میکروارگانیسم ها می باشد مانند کاهش مقاومت کششی و…
این تکمیل باید به گونه ای باعث کشته شدن میکروب ها و یا نرخ رشد آن ها را متوقف سازد. تکمیل ضد میکروب باید برای سازنده آن ایمن بوده و همچنین برای مصرف کننده نیز خطری در پی نداشته باشد و همچنین این غلظت کم باید راندمان بالای عملکرد، قیمت مناسب و سازگاری مناسبی با شرایط و دیگر عملیات تکمیلی داشته باشد.
مقدمه:
استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا و کلبسیلا از جمله باکتری های فرصت طلب بیماریزا هستند که اغلب در بیمارستان ها از طریق ملحفه و وسایل آلوده و نیز پرسنل به بیماران دچار ضایعات پوستی و زخم انتقال می یابند.
امروزه استفاده از مواد مختلف به منظور جلوگیری از استقرار باکتری ها و نیز انتقال آنها در بیمارستان ها رایج شده است. آغشته سازی پارچه های مورد استفاده در البسه و وسایل تنظیف بیمارستانی با مواد ضدعفونی کننده و آنتی باکتریال یکی از روش های مهم در جلوگیری از سرایت عفونت های بیمارستانی است.
توبیکوت SW75 یکی از مواد با پایه فلوروکربن است که در صنعت نساجی استفاده می شود. این ماده موجب می شود تا جذب آب، چربی و مواد زائد به پارچه کاهش چشمگیری داشته باشد. جنتامایسین نیز آنتی بیوتیکی مقاوم به حرارت است که بر ضد اغلب باکتری های بیماریزا اثر ضدمیکروبی دارد.
در این تحقیق اثر ممانعتی این دو ماده پس از آغشته شدن پارچه های پنبه ای و پلی استر ویسکوز بر روی بقای باکتری های استاف اورئوس، سودومانس آئروژینوزا، کلبسیلا و مخمر کاندیدا آربیکنس مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین میزان ضد آب بودن و ضد خون بودن نمونه ها نیز مورد سنجش قرار گرفته است.
از غلظت های جنتامایسین 1/25، 2/5 و 5 گرم بر لیتر و توبیکوت SW75 با غلظت های 60، 80 و 100 گرم بر لیتر برای آغشته سازی پارچه های پنبه ای و پلی استر ویسکوز به روش اسپری استفاده شد. پس از تیمار پارچه ها با جنتامایسین و توبیکوت برای تثبیت آنها، پارچه ها به مدت 3 دقیقه در دمای 180 درجه سانتی گراد حرارت داده شد.
از روش انتظار در آگار و کلونی کانت برای بررسی اثر ممانعتی رشد استاف اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا و کلبسیلا استفاده شده و نتایج پس از 24 ساعت قرائت شد.
قدرت ماندگاری اثر ضدباکتریایی در غلظت ممانعت کننده برای 24، 48 و 72 ساعت با انتقال دیسک ها به محیط های کشت مجدد بررسی شد.
عدم بازدارندگی در غلظت های جنتامایسین و فلوروکربن نشان داده شد. کمترین غلظت بازدارنده عبارت بود از جنتامایسین 1/25 گرم بر لیتر و فلوروکربن 60 گرم بر لیتر. حداکثر ماندگاری اثر ضدعفونی کنندگی پارچه ها پس از 2 بار تیمار گزارش شد. همچنین در این غلظت از فلوروکربن بالاترین درجه ضدآب بودن و ضد خون بودن نیز بر روی نمونه ها گزارش شد.
آغشته سازی پارچه ها با مواد فلوروکربنی و آنتی بیوتیک ها می تواند راه نوینی برای جلوگیری از انتقال و سرایت عفونت های بیمارستانی به حساب آید. البته بررسی حساسیت زایی و نیز احتمال عوارض جانبی چنین موادی نباید فراموش شود.
فصل اول
کلیات