<p>مفهوم رهبری…………………………………………………………………………………………………………………………….12</p>

<p>سبک های رهبری……………………………………………………………………………………………………………………….14</p>

<p>شکل گیری تئوری رهبری و نظریه آن…………………………………………………………………………………………..15</p>

<p>تعاریف رهبری…………………………………………………………………………………………………………………………16</p>

<p>مدیریت با رهبری چه تفاوت هایی دارد؟…………………………………………………………………………………….18</p>

<p>مهارت های لازم برای رهبری……………………………………………………………………………………………………18</p>

<p>چگونگی نظریه هاو سبک های رهبری و عوامل اثر گذار……………………………………………………………….19</p>

<p>اکثریت در سبک های رهبری………………………………………………………………………………………………………21</p>

<p>مفهوم شناسی نوآوری………………………………………………………………………………………………………………..30</p>

<p>فرایند نوآوری در سازمان……………………………………………………………………………………………………………32</p>

<p>ویژگی های نوآوری…………………………………………………………………………………………………………………..32</p>

<p>انواع نوآوری……………………………………………………………………………………………………………………………..33</p>

<p>راهبرد های نوآوری……………………………………………………………………………………………………………………33</p>

<p>منابع و فرصت های نوآوری………………………………………………………………………………………………………..34</p>

<p>مدیریت نوآوری………………………………………………………………………………………………………………………..35</p>

<p>تعریف نوآوری آموزشی……………………………………………………………………………………………………………..36</p>

<p>نوآوری در سازمان های آموزشی………………………………………………………………………………………………….36</p>

<p>انواع نوآوری های آموزشی………………………………………………………………………………………………………….37</p>

<p>فرایند نوآوری آموزشی……………………………………………………………………………………………………………….37</p>

<p>نقش مدیریت مدرسه در نوآوری………………………………………………………………………………………………….39</p>

<p>راهبرد های مدیریتی موثر بر نوآوری در مدرسه……………………………………………………………………………..40</p>

<p>بخش دوم</p>

<p>2-2 پیشینه پژوهش</p>

<p>پژوهش های انجام شده در رابطه با مدیریت و رهبری…………………………………………………………………….43</p>

<p>پژوهش های انجام شده در رابطه با نوآوری………………………………………………………………………………….50</p>

<p>فصل سوم : روش شناسی تحقیق (متدولوژی)</p>

<p>مقدمه</p>

<p>3-1  روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….57</p>

<p>3-2 جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………57</p>

<p>3-3  حجم نمونه و روش اندازه گیری…………………………………………………………………………………………58</p>

<p>3-4 ابزار جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………..58</p>

<p>3-5. برآورد اعتبار و پایایی ابزارهای اندازه گیری……………………………………………………………………….60</p>

 

<p>3-6 . روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………….61</p>

<p> </p>

<p>فصل چهارم : تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق</p>

<p>4-1 تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………63</p>

<p>4-2 پاسخ به سوالات پژوهش…………………………………………………………………………………………………….89</p>

<p>فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری</p>

<p>5-1 تفسیر یافته ها ……………………………………………………………………………………………………………………94</p>

<p>5-2 بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………..99</p>

<p>5-3 پیشنهاد ها و محدودیت های پژوهش………………………………………………………………………………….101</p>

<p> </p>

<p>فهرست منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………………..111</p>

<p>پرسش نامه ……………………………………………………………………………………………………………………………. 105</p>

<p>چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………… 104</p>

<p>مقدمه<br />تلاش برای سازگاری سازمان‌ها با تغییرات پیچیده‌ی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و لزوم برخورداری از نظریه‌ها و سبک‌های اثربخش و مفید در مدیریت و رهبری، ایجاب می‌کند که مدیران از مقام کارمند ساده و مسئول امور اداری و کارپردازی خارج و به مهم‌ترین عاملِ نوسازی، اصلاح و بهبود سازمان و موفقیت کارکنان مبدل شوند. در مسیر این تحول، نظریه‌های مدیریت و سبک‌های رهبری متنوعی پا به عرصه وجود گذاشته اند و به تبع خود سازمان‌ها، منابع انسانی، مادی و اطلاعاتی را دستخوش تغییرات و تحولات بسیاری کرده‌اند. از مهم‌ترین این نظریه‌ها و سبک‌های  غالب می توان به نظریه‌های کلاسیک،مکتب روابط انسانی،  نظریه سیستمی و نظریه اقتضایی و سبک‌های رهبری آموزشی ،تحولی و اقتضایی (دستوری، متقاعدکننده، مشارکتی و تفویضی) اشاره کرد.</p>

<p>نظریه‌ی کلاسیک به نظریه‌ی مدیریت علمی، اداری و بوروکراتیک (دیوان‌سالاری) معروف است و با این فرض که انسان موجودی عقلایی – اقتصادی است وارد عرصه اقتصاد، صنعت و خدمات شده است. نظریه‌ مکتب روابط انسانی در زمینه‌هایی چون نیازهای پنج‌گانه‌ی انسان (نظریه مازلو)، نیازهای فیزیولوژی ، اجتماعی، اعتباری ، خودیابی و خویش شناسی و با این فرضیه که انسان موجودی اجتماعی است همراه شده است. نظریه‌سیستمی به تمام ابعاد سازمان و منابع انسانی آن توجه دارد و سازمان را به منزله‌ی کلی پیچیده و پویا مورد مطالعه قرار می‌دهد. (سنگه[1]، 1990). نظریه‌ی اقتضایی[2] ، با توجه به شرایط و موقعیت‌های سازمانی و بر مبنای شناخت مقتضیات و افراد سازمان، از جمله میزان بلوغ کارکنان و حدود آزادی آنان اعمال می‌‌شود. این دو نظریه بر این فرضیه که “انسان موجودی پیچیده است” تأکید دارند. بنابر این اعمال مدیریت به تبعیت از هر یک از نظریه ها و  سبک های رهبری، فرایند ایجاد فکر جدید و تبدیل آن به عمل (نوآوری) در حوزه مدیریتی تحت پوشش را به گونه ای متفاوت تحت تأثیر قرار دهد. اعمال هر یک از سبک ها در فرایند مدیریت به تبعیت از مبانی مورد اعتقاد، محصول های متفاوتی را به بار خواهد آورد(رابرتس[3]،1998). از طرف دیگر، الزام سازمان‌ها در مسیر تطبیق خود با تغییرات، محیط‌های کاری جدید را طلب می کند که محرک نوآوری‌و جریان مستمر ارائه فکرهای جدید باشند(استوارت[4]،1994).</p>

<p>شناخت سبک های رهبری مدیران آموزشی و تعیین میزان تاثیر هر یک از آن ها به ابداع وکاربرد نوآوری های آموزشی معلمان، موضوع با اهمیتی است که در این پژوهش مورد بررسی  واقع خواهد شد.</p>

 

<p>1-1. بیان مسأله:</p>

<p>پژوهش‌های بسیاری در زمینه‌ی اثربخشی سازمان‌ها، انجام گرفته است که نقش مدیر و سبک رهبری او را در کارایی و اثربخشی سازمان‌مورد تاکید قرار می‌دهند(سر جیوانی[5]، 1989، مورفی و هالینگر،1982) . مدیریت و رهبری قوی و با انگیزه‌ی سازمان، سبب گسترش بیشتر مهارت‌ها، دانش و معلومات کارکنان و ارتقای هویت حرفه‌ای آنان می‌شود. مدیران سازمان‌ها، باید بتوانند همه‌ی افراد و حتی جامعه‌ی پیرامونی را به همکاری و همیاری بطلبند و سازمان خود را به صورت مشارکتی رهبری کنند، میانجی‌گر تنش‌ها و برانگیزاننده و مشوق رشد حرفه‌ای کارکنان و از همه مهم‌تر، عامل تغییر و نوآوری در سازمان باشند(بازرگان، 1382).</p>

<p>تغییر موقعیت و انتظارات سازمان‌های امروزی اقتضا می‌کند که به نظریات مدیریت و سبک‌های رهبری و نقش مدیران به عنوان مهم‌ترین عامل تغییر و تحول و بروز خلاقیت و نوآوری، بیشتر توجه شود. سازمانی که از سبک رهبری مشارکتی ونظریه‌ی سیستمی بهره می‌برد، نسبت به سازمانی که از سبک رهبری دستوری و نظریه‌کلاسیک پیروی می‌کند تاکید بیشتری بر نوآوری و بهتر شدن کیفیت کالاها و خدمات و تناسب بیشتر آن‌ها با نیازهای مصرف کننده و مشتری دارد(محمد زاده ، 1374).</p>

<p>برای نوآوری در سازمان، تنها داشتن مدیر و کارکنان خلاق و نوآور کافی نیست. لابیچ (1996) معتقد است که علاوه بر  لزوم وجود مدیر و کارکنان خلاق و نوآور در سازمان، باید ساختار، استراتژی، محیط، فناوری، اندازه و چرخه‌ی حیات سازمان و توان کنترل منابع انسانی آن، ونیز فرهنگ، صاحبان قدرت و سبک رهبری‌از نوآوری حمایت کنند. در سازمان‌های بسیار نوآور، ساختار سازمانی مشوق نوآوری است. این‌گونه سازمان‌ها از ساختاری منعطف برخوردارند( دراکر ، 1992).</p>

<p>بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهند که تاکنون کمتر به تأثیر نظریه‌ها و سبک‌های رهبری در بروز و توسعه‌ نوآوری آموزشی پرداخته شده است. در حالی که نظریه‌ها و سبک‌های گوناگون رهبری ، با توجه به رویکرد و نگرشی که به انسان‌و افراد سازمان دارند، در رشد خلاقیت و نوآوری یا کاهش آن بسیار مؤثرند. (دراکر، 1995). برای مثال، کارکنان را ابزار تولید دانستن یا سرمایه‌ی اصلی سازمان پنداشتن، نقش متفاوتی در نفی یا ایجاد نوآوری دارد (زاهد، 1373). به عبارتی دیگر، نوع نگاه، برداشت و سبک رهبری مدیر در تعامل با وضعیت های گوناگون کارکنان بر حسب میزان بلوغ سازمانی آنان تأثیر متفاوتی بر هدایت، بروز و توسعه نوآوری های آموزشی و پیشرفت سازمان خواهد داشت.</p>

<p>نقش و جایگاه مدیران مدارس بر فرآیندهای مختلف آموزش و تربیتی مدرسه در بهبود کیفیت مدرسه بر کسی پوشیده نیست. مدیران مدارس در واقع مدیر فرآیند‌های مدرسه هستند و هم جهت کردن همه عوامل و عناصر درسی، آموزشی و تربیتی مدرسه از وظایف ذاتی و سازمانی آنان به شمار می آید. دانش و نگرش ،صلاحیت های حرفه ای مدیران به ویژه روش‌ها و سبک های رهبری آنان در اداره مدرسه و امور کارکنان(معلمان)، آنان را در دستیابی به اهداف تعلیم و تربیت و انجام بهتر وظایف شان از جمله ایجاد و توسعه نوآوری یاری می‌دهد(تورانی، 1385).</p>

<p>از مشکلات آموزش و پرورش در حوزه برنامه ریزی آموزشی، چگونگی شناسایی سبک های رهبری مدیران مدارس و تاثیر آن بر ایجاد نوآوری آموزشی در معلمان است .</p>

<p>بنابراین شناسایی تاثیر هر یک از سبک های شش گانه رهبری (تحولی، آموزشی، مشارکتی، اغنایی، دستوری و تفویضی)بر بروز   نوآوری های آموزشی توسط معلمان از مسائل اصلی این پژوهش است .</p>

<p>بنابراین این سوال مطرح می شود که تاثیر سبک های رهبری مدیران مدارس به ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان چیست و موثرترین سبک کدام است؟</p>

<p>1-2.هدفهای تحقیق</p>

<p>هدف کلی:</p>

<p>شناسایی و بررسی تاثیر سبک های رهبری مدیران مدارس ابتدایی به ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان و معرفی موثرترین سبک در این زمینه</p>

<p>اهداف جزئی:</p>

<p>1-شناسایی تاثیر سبک رهبری تحولی در ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان با تأکید بر نحوه ارتباط، نظارت و راهنمایی و تسهیل فرایندهای آموزشی</p>

<p>2-شناسایی تاثیر سبک رهبری آموزشی در ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان با تأکید بر نحوه ارتباط، نظارت و راهنمایی و تسهیل فرایندهای آموزشی</p>

<p>3- شناسایی تاثیر سبک رهبری تفویضی در ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان با تأکید بر نحوه ارتباط، نظارت و راهنمایی و تسهیل فرایندهای آموزشی</p>

<p>4- شناسایی تاثیر سبک رهبری مشارکتی در ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان با تأکید بر نحوه ارتباط، نظارت و راهنمایی و تسهیل فرایندهای آموزشی</p>

<p>5- شناسایی تاثیر سبک رهبری اقناعی در ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان با تأکید بر نحوه ارتباط، نظارت و راهنمایی و تسهیل فرایندهای آموزشی</p>

<p>6- شناسایی تاثیر سبک رهبری دستوری در ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان با تأکید بر نحوه ارتباط، نظارت و راهنمایی و تسهیل فرایندهای آموزشی</p>

<p>7-شناسایی و معرفی موثرترین سبک رهبری در ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان با تأکید بر نحوه ارتباط، نظارت و راهنمایی و تسهیل فرایندهای آموزشی</p>

<p>1-3.اهمیت موضوع تحقیق</p>

<p>فوائد نظری:</p>

<p>1-پژوهش حاضر می تواند به تقویت ادبیات نظری در مورد تاثیر سبک های رهبری مدیران مدارس ابتدایی به ابداع و کاربرد نوآوری آموزشی معلمان کمک کند.</p>

<p>2- شناسایی موثرترین سبک در جهت ابداع و نوآوری آموزشی معلمان در شهر قم</p>

<p>اهمیت و ضرورت عملی:</p>

<p>1-کمک به مدیران در اتخاذ سبک رهبری که مشوق نوآوری آموزشی باشد.</p>

<p>2-کمک به مدیران در طراحی محیط‌های کاری جدید گونه‌ای که محرک نوآوری‌ها و جریان مستمر ارائه فکرهای جدید باشند.</p>

<p>1-4.سوالات تحقیق</p>

<p>سوال کلی :</p>

<p>تاثیر هر یک از سبک های رهبری شش گانه مدیران مدارس ابتدایی شهر قم بر ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان چیست؟</p>

<p>سوالات جزئی:</p>

<p>تاثیر سبک رهبری تحولی بر ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان تا چه اندازه است؟<br />تاثیر سبک رهبری آموزشی بر ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان تا چه اندازه است؟<br />تاثیر سبک رهبری دستوری بر ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان تا چه اندازه است؟<br />تاثیر سبک رهبری اقنایی بر ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان تا چه اندازه است؟<br />تاثیر سبک رهبری مشارکتی بر ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان تا چه اندازه است؟<br />تاثیر سبک رهبری تفویضی بر ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی معلمان تا چه اندازه است؟<br />موثرترین سبک رهبری در زمینه سازی برای هدایت معلمان بر ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی کدام است؟<br /> </p>

<p>1-5.تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی</p>

<p>در این مطالعه سبک های رهبری به عنوان متغیرهای مستقل و عملکرد مدیران(زمینه سازی برای ابداع و کاربرد نوآوری های آموزشی) به عنوان متغیروابسته مورد بررسی قرار خواهند گرفت:</p>

 

<p>برنامه درسی پنهان : مثبت یا منفی ؟.. 32</p>

<p>برنامه درسی پنهان: پیامدها.. 40</p>

<p>برنامه درسی پنهان: خرد یا کلان؟.. 45</p>

<p>جامعه پذیری دانشگاهی.. 46</p>

<p>مشکلات و مسایل نظارت پژوهشی.. 52</p>

<p>عوامل موثر بر فرایند نظارت پژوهشی.. 54</p>

<p>سبک‌های نظارت پژوهشی.. 58</p>

<p>معیارهای انتخاب استاد راهنما.. 68</p>

<p>جمع بندی.. 73</p>

<p>فصل سوم.. 77</p>

<p>روش پژوهش.. 77</p>

<p>روش انجام تحقیق.. 78</p>

<p>جامعه پژوهش.. 81</p>

<p>حجم نمونه و روش نمونه‌گیری.. 81</p>

<p>روش و ابزار جمع‌آوری داده ها.. 84</p>

<p>روش تجزیه و تحلیل داده ها.. 85</p>

 

<p>قابلیت اعتماد.. 89</p>

<p>آشکارسازی موقعیت.. 89</p>

<p>ورود به میدان تحقیق.. 91</p>

<p>ملاحظات اخلاقی پژوهش.. 92</p>

<p>فصل چهارم.. 94</p>

<p>تحلیل داده ها و یافته ها.. 94</p>

<p>آشنایی با مکان پژوهش.. 95</p>

<p>دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر.. 97</p>

<p>دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.. 98</p>

<p>آشنایی اجمالی با ماهیت و تاریخچه رشته ریاضی.. 99</p>

 

<p>آشنایی اجمالی با ماهیت و تاریخچه رشته علوم تربیتی.. 100</p>

<p>آشنایی با شرکت‌کنندگان در تحقیق.. Error! Bookmark not defined.</p>

<p>سوال نخست:.. 103</p>

<p>سوال دوم.. 112</p>

<p>سوال سوم.. 123</p>

<p>فصل پنجم.. 134</p>

<p>نتیجه گیری، جمع بندی و پیشنهادها.. 134</p>

<p>خلاصه.. 135</p>

<p>سوال نخست.. 136</p>

<p>سوال دوم.. 137</p>

<p>سوال سوم.. 138</p>

<p>بحث ونتیجه گیری.. 140</p>

<p>محدودیت ها.. 145</p>

<p>پیشنهادها.. 146</p>

<p>منابع.. 149</p>

<p>پیوست ها.. 162</p>

<p>چکیده</p>

<p>برنامه درسی پنهان در آموزش عالی شامل قواعد تصریح ناشده ای است که برای تکمیل موفقیت آمیز آموزش رسمی، ضروری به نظر می رسند. یکی از مهمترین ابعاد آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی که با پویایی های خاصی همراه بوده و نقشی اساسی در شکل گیری برنامه درسی پنهان دارد، مرحله انجام پایان نامه است. به عقیده برخی صاحبنظران، انتخاب استاد راهنما که یکی از ابعاد فرایند نظارت پژوهشی است، تحت تاثیر عامل عمده ای به نام فرهنگ دانشگاهی است. در این مطالعه با توجه به پویایی های خاصّ روابط استاد راهنما- دانشجو در انجام پروژه پایان نامه سعی شده است تا هنجارهای تصریح ناشده ای که دانشجویان کارشناسی ارشد رشته های علوم ریاضی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم تهران در انتخاب استاد راهنما مد نظر قرار می دهند مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش بر مبنای پارادایم کیفی و با استفاده از روش تحقیق نظریه مبنایی صورت گرفته و ابزار جمع آوری داده ها عمدتا مصاحبه های باز، عمیق و نیمه ساختاریافته  و در کنار آن مصاحبه های غیر رسمی و زیستِ تعاملی با شرکت کنندگان بوده است. به منظور دستیابی به داده های مورد نظر، تعداد 16 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد علوم تربیتی و 9 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته علوم ریاضی این دانشگاه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و داده های حاصل با روش کدگذاری داده های رِوایی(ابداع شده توسط گلیزر و اشتراوس) تحلیل شدند. نتایج حاصل نشان می دهند که معیارهای مورد نظر دانشجویان علوم تربیتی در انتخاب استاد راهنما عبارتند از: ویژگی های رفتاری استادان، موقعیت استادان، معیارهای آکادمیک، معیارهای غیرآکادمیک، میزان حمایت احتمالی، و محدودیت ها. دانشجویان رشته ریاضی معیارهای نسبتا متفاوتی  را در انتخاب استاد راهنما مد نظر قرار می دهند, مانند: سبک نظارت پژوهشی، ویژگی های علمی استادان، ویژگی های شخصیتی استادان، معیارهای غیر آکادمیک، محدودیت ها. بررسی تطبیقی نتایج حاصله بر مبنای قانون شکل و زمینه گشتالت نشان می دهد که دانشجویان رشته ریاضی بیشتر تحت تاثیر شکل(جنبه های علمیِ پروژه پایان نامه) و دانشجویان علوم تربیتی تحت تاثیر زمینه(مصلحت اندیشی و روابط) استادان خود را برمی گزینند.</p>

<p>کلیدواژگان: برنامه درسی پنهان، فرهنگ دانشگاهی، نظارت پژوهشی، استاد راهنما، پایان نامه، دانشجو، کارشناسی ارشد، فرهنگ رشته ای</p>

 

<p>1-6تعریف عملیاتی  ———————————————-     7</p>

<p>1-6-1جایگاه و­نقش فلسفه تعلیم و­تربیت —————————–     7</p>

<p> </p>

<p>فصل دوم تحقیق : مطالعات نظری</p>

<p>2-1 مبانی نظری تحقیق ——————————————–   10</p>

<p>2-1-1 فلسفه تربیت ———————  10</p>

<p>2-1-2 آغاز فلسفه تربیت—————– 11              2-1-3 رابطه فلسفه با تربیت ————————–  11</p>

<p>2-1-4 موضوعات فلسفه آموزش و پرورش—————————- 12</p>

<p>2-1-5 حوزه های فلسفه تعلیم و­تربیت——   12</p>

<p>2 -1-6 مبانی فلسفی آموزش و­پرورش——–   13</p>

<p>2-1-7نقش فلسفه آموزش و­پرورش————-   15</p>

<p>2-1-8 پیوند فلسفه با آموزش و­پرورش——-  16</p>

<p>2-1-9 ارزش های فلسفه تعلیم و­تربیت——-   17</p>

<p>2-1-10 ویژگی فلسفه های جدید تعلیم و­تربیت-   17</p>

<p>2-1-11 معرفی چند مکتب فلسفی- تربیتی——   18</p>

<p>2-1-11-1مکتب ایده آلیسم———————————   18</p>

<p>               2-1-11-2مکتب رئالیسم———-   21</p>

<p>2-1-11-3مکتب ناتورالیسم———————————   24</p>

<p>2-1-11-4مکتب پراگماتیسم——–  26                                                                             2-1-11-5مکتب اگزیستانسیالیسم——————-   28</p>

<p>2-1-11-6 فلسفه تحلیلی———   31</p>

<p>2-1-11-7 بنیادگرایی———–   33</p>

 

<p>2-1-11-8 پایدارگرایی———-   33</p>

<p>2-1-11-9 راسیونالیسم ———   34</p>

<p>2-1-11-10 اکسپری مانتالیسم ——————————–   34</p>

<p>2-1-11-11 رمانیتیسم————-  35</p>

<p>2-1-11-12 ماتریالیسم——————-   36                                                                                2-1-11-13 اومانیسم————————————–   37</p>

<p>             2-1-11-14پست مدرنیسم————   39</p>

<p>2-1-11-15فلسفه هرمونتیک———-  41</p>

<p>2-1-11-16پیشرفت گرایی————   42</p>

<p>2-1-11-17پندارگرایی————–   42</p>

<p>2-1-12فلسفه تعلیم و­تربیت  برخی کشورها——————————-   43</p>

<p>2-1-12-1فلسفه تعلیم و­تربیت فنلاند—————————–   43</p>

<p>2-1-12-2فلسفه تعلیم و­تربیت ایسلند—————————–   44</p>

<p>2-2پیشینه تحقیق——————————-  48</p>

<p>الف) فلسفه تعلیم و­تربیت :——————–  48</p>

<p>ب) جایگاه و­نقش فلسفه تعلیم و­تربیت———————————-    48</p>

<p>2-2-1 پژوهشهای داخلی ————————-   49</p>

<p>2 -2-2 پژوهشهای خارجی ————————   52</p>

<p> </p>

<p>فصل سوم: روش شناسی تحقیق(متدولوژی)</p>

<p>3-1نوع تحقیق ———————————   55</p>

 

<p>3-2جمع آوری اطلاعات —————————   55</p>

<p>3-3تجزیه و­تحلیل سوالات————————-  55</p>

<p>3-4شیوه انجام تحقیق————————–   55</p>

<p>3-5جامعه متنی  ——————————-   56</p>

<p>3-6نمونه تحقیق——————————–  56                           3-7ابزار تحقیق ——————————-   57</p>

<p> </p>

<p>فصل چهارم: تجزیه وتحلیل یافته‌های تحقیق</p>

<p>مقدمه—————————————-    59</p>

<p>4-1جایگاه و­نقش فلسفه تعلیم و­تربیت انگلستان—————————–   60</p>

<p>4-1-1 فلسفه تعلیم و­تربیت و­نظام آموزشی انگلستان     60</p>

<p>4-1-2 اهداف آموزش و­پرورش انگلستان—————————–    62</p>

<p>4-1-3 اهم سیاستهای آموزش و­پرورش——–   63</p>

<p>4-1-4 مقاطع آموزشی———————  63</p>

<p>4-2جایگاه و­نقش فلسفه تعلیم و­تربیت آمریکا——   64           </p>

<p>4-2-1 فلسفه تعلیم و­تربیت و­نظام آموزشی آمریکا      64</p>

<p>4-2-2 اهداف آموزش و­­پرورش آمریکا——–   71</p>

<p>4-2-3 اهم سیاستهای آموزش و­پرورش——–  72</p>

<p>4-2-4 مقاطع آموزشی———————  72</p>

<p>4-3 جایگاه و­نقش فلسفه تعلیم و­تربیت ژاپن——-   74            </p>

<p>4-3-1 فلسفه تعلیم و­تربیت و­نظام آموزشی ژاپن    74</p>

<p>4-3-2 اهداف آموزش و­پرورش ژاپن———–  79</p>

<p>4-3-3 اهم سیاستهای آموزش و­پرورش———   82</p>

<p>4-3-4 مقاطع آموزشی———————-  82</p>

<p>4-4 جایگاه و­نقش فلسفه تعلیم و­تربیت آفریقای­جنوبی      84            </p>

<p>4-4-1 فلسفه تعلیم و­تربیت و­نظام آموزشی آفریقای جنوبی   84</p>

<p>4-4-2 اهداف آموزش و­پرورش آفریقای جنوبی-  88</p>

<p>4-4-3 اهم سیاستهای آموزش و­پرورش——–  89                                                                                                              4-5جایگاه و­نقش فلسفه تعلیم و­تربیت در جمهوری اسلامی ایران   89           </p>

<p>4-5-1 فلسفه تعلیم و­تربیت و­نظام آموزشی ایران  89</p>

<p>4-5-2 اهداف آموزش و­پرورش ایران———  94</p>

<p>4-5-3 اهم سیاستهای آموزش و­پرورش——–   95</p>

<p>4-5-4 مقاطع آموزشی———————   96</p>

<p> </p>

<p>فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادات</p>

<p>5-1بحث   ————————————-   98</p>

<p>5-2 نتیجه گیری  ——————————   101</p>

<p>5-3 پیشنهادات تحقیق————————— 103</p>

<p>پیشنهاد پژوهشی تحقیق ——————————————–   103</p>

<p>پیشنهاد کاربردی ————————————————-   104</p>

<p>5-4مشکلات و­محدودیتهای تحقیق ——————-   104</p>

<p>فهرست منابع</p>

<p>منابع فارسی   ——————————-   106</p>

<p>منابع  انگلیسی ——————————   110</p>

<p>پیوست ——————————————————–  111</p>

<p>پیوست ها</p>

<p>پیوست الف: جدول 4ـ‌1 ————————–   113</p>

<p>پیوست ب: جدول 4ـ‌2 —————————-   114</p>

<p>پیوست ج: جدول 4ـ‌3 —————————-   115</p>

<p>چکیده انگلیسی ————————————————–   116</p>

 

<p>فصل اول: کلیات تحقیق</p>

<p>1-1  مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..1</p>

<p>1-2 بیان مسأله …………………………………………………………………………………………………………………………………………2..</p>

<p>1-3 هدف……………………………………………………………………………………………………………………………………………………4..</p>

<p>1-4 سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………4..</p>

<p>1-5 ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………6</p>

<p>1-6 تعریف عملیاتی اصطلاحات………………………………………………………………………………………………………………….9</p>

<p> </p>

<p> </p>

<p>فصل دوم: پیشینه تحقیق</p>

<p>2-1دیدگاه دانشمندان درباره صلاحیت حرفه ای……………………………………………….……………………..…..…………11</p>

<p>2-2 صلاحیت حرفه ای در آموزش و پرورش…………………………………………………………………………………11</p>

<p>2-3-اهمیت آموزش منابع انسانی………………………………………………………………………………………………………………12</p>

<p>2-4 آموزش کارکنان…………………………………………………………………………………………………………………………………..12</p>

<p>2 -5اهمیت نقش منابع انسانی در نظام آموزشی……………………………………………………………………………………….13</p>

<p>2-6 ویژگی­های معلمان……………………………………………………………………………………………………………………………….13</p>

<p>2- 7اهمیت آموزش متوسطه………………………………………………………………………………………………………………………15</p>

<p>2- 8آموزش منابع انسانی در آموزش و پرورش………………………………………………………………………………………….16</p>

<p>2- 9آموزش تضمین کننده کیفیت آموزش و پرورش………………………………………………………………………………..17</p>

<p>2- 10ضرورت آموزش مدام و دانش افزایی………………………………………………………………………………………………..18</p>

<p>2-11آموزش ضمن خدمت ………………………………………………………………………………………………………………………..18</p>

<p>2-12ویژگیهای دوره آموزشی معلمان………………………………………………………………………………………………………..19</p>

<p>2-13اهمیت فراگیری مهارتهای تدریس…………………………………………………………………………………………………….19</p>

<p>2- 14برنامه های آموزشی تربیت معلم……………………………………………………………………………………………………..20</p>

<p>2- 15گرایش تحصیلی دبیری…………………………………………………………………………………………………………………….21</p>

<p>2- 16آموزش تخصصی دوره­ی تربیت دبیر ………………………………………………………………………………………………21</p>

<p>2- 17دروس تربیتی دوره­ی تربیت دبیر…………………………………………………………………………………………………….21</p>

<p>2-18مبانی نظری مربوط به موضوع تحقیق ……………………………………………………………………………………………..24</p>

<p> </p>

<p>فصل سوم: روش پژوهش</p>

<p>3-1روش پژوهش……………………………. ……………35</p>

<p>3-2 جامعه آماری ونحوه انتخاب نمونه پژوهش…… ……………35</p>

<p>3-3 ابزارجمع آوری داده ها………………… ……………35</p>

<p>3-4 روائی وپایائی………………………………………………………………………………………………………………………………………..35</p>

 

<p>3-5روش تحلیل داده های آماری ……………………………………………………………………………………………………………..36</p>

<p> </p>

<p>فصل چهارم: گردآوری داده وتجزیه و تحلیل نتایج</p>

<p>مقدمه…………………………………. ……………38</p>

<p>توصیف آماری نتایج بدست آمده……………… ……………39</p>

<p>4-2-1بررسی آماری سوال اصلی پژوهش………………………………………………………………………………………………….52</p>

<p>4-2-2بررسی آماری سوال5پژوهش…………………………………………………………………………………………………………..53</p>

<p>4-2-3بررسی آماری سوال6پژوهش………………. ……………55</p>

<p>4-2-4بررسی آماری سوال 7پژوهش…………………………………………………………………………………………………………57</p>

<p> </p>

<p>فصل پنجم :بحث نتیجه گیری وپیشنهادات</p>

<p>بحث ونتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………60</p>

<p>محدودیتهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………..71</p>

<p>پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….71</p>

<p>منابع وماخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….76</p>

<p>فهرست منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………76</p>

<p>پیوستها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77</p>

<p>مقدمه</p>

<p>قوام و پایداری هر حرفه­ای به عوامل متنوعی بستگی دارد. این عوامل، خود متأثر از شرایط و عوامل تاریخی جامعه است. یکی از عوامل مهمی که نقش حیاتی در شایستگی و بایستگی حرفه­ها دارد صلاحیت حرفه ای است. ( قراملکی ، 1384، ص 30)</p>

<p>هرچند به نظر می­رسد این مفهوم پدیده ای نسبتاً نو و محدود به حرفه هایی چون پزشکی و مانند آن باشد،اما به لحاظ تاریخی همه حرفه هایی که از پایداری و اقبال برخوردار بوده اند دارای مجموعه­ای ـ چه مدون، چه ضمنی ـ از اصول کاری و صلاحیت حرفه ای بوده اند. (قراملکی، 1384، ص148).</p>

<p> </p>

<p>صلاحیت حرفه­ای[1]، از دو منظر موجب قوام هر حرفه می شود. از منظر درون حرفه­ای (حرفه مندان) و از دیدگاه برونی (جامعه). این امر را می توان به شکل عینی در رشته پزشکی مشاهده کرد. آنها در میان خود به اصول و قواعدی اخلاقی پایبندند و به همین جهت روابط میان  خود را قوام و هویت می­بخشند از دیدگاه اجتماعی نیز مردم خود را با جامعه پزشکی در چهارچوب برخی اصول و ملاحظات اخلاقی شکل می­دهند مجموعه همین دیدگاه­های درونی و بیرونی در نهایت هویت حرفه­ای حرفه­ها را بوجود می­آورد. باتوجه به جایگاه ارزشمند صلاحیت حرفه­ای در بین معلمان می توان براستی خوشنود بود که درمقایسه با سایرحرفه­ها انحرافی در میان اعضای این جامعه که به آنها و اجتماع آسیب رساند وجود ندارد و یا بسیار بعید است. جای خوشبختی است که جامعه معلمان ایران نیز به اهمیت صلاحیت حرفه­ای خود پی برده و در طول چند سال اخیر با برگزاری همایشها و کلاس­های بازآموزی و ضمن خدمت و متونی را برای آشنایی با این حرفه­مندان ارائه داده است.(ملکی، 1387،ص 45)</p>

 

<p>ازآنجاکه مشخصات ورفتارمعلمان درهراجتماعی،توجه عموم مردم رابه خودجلب می کندلذاشایسته است که معلمین ازبین افرادی انتخاب شوندکه علاقه وافری به این شغل داشته باشند.گروه وسیعی ازمعلمان جهان،تعلیک وتربیت رامعادل بافراگرفتن مقداری معلومات واطلاعات می دانند،وگمان می کنندکه هدف تعلیم وتربیت آن است که دانش آموزان براین اطلاعات تسلط یابنددرنتیجه معلمان آینده می کوشند،که دانشهای موردنیازوروش تدریس آنهارابه دانش آموزان بیاموزند.معلمان بایدهدفهای آموزش وپرورش رابه خوبی درک کنند.پی ببرندکه چگونه بایدبرنامه درسی راترتیب دهندتابه هدفهای موردنظربرسند.معلمان بایدبدانندکه چگونه درسهای خودراعرضه کنندتارغبت خودرابرانگیزند.همچنین معلمان بایدآگاه باشندکه مدرسه خوراجتماعی کامل است،ودرآن امکانات شایان توجهی وجودداردتادانش آموزان رابه قبول مسولیت ترغیب نماید.(دادور،1380،ص25)</p>

<p>‌1-2  بیان مساله :</p>

<p>منابع انسانی، نقش مهمی در پیشبرد امور و تحقق اهداف سازمان دارد در واقع یکی ازموثرترین ارکان تحولات اساسی جامعه محسوب می شود. بنابراین، تجهیز او به تعهد، تخصص و به روز نگه داشتن آنها از مهمترین وظائف سازمان است. (هومن، 1374،ص12)</p>

<p>آموزش وپرورش، به عنوان یکی از نهادهای اصلی هر جامعه با کارکردهای مهمی چون اجتماعی کردن دانش آموزان، ایجاد و تقویت مهارت­های لازم برای زندگی گروهی، بیش از هر سازمان دیگر به منابع انسانی صاحب صلاحیت نیاز دارد. زیرا در شرایط کنونی این باور تایید شده است که توفیق یا شکست برنامه­ها و فعالیت­های آموزش و پرورشی هر کشوری، به معلمان آن بستگی دارد به عبارت دیگر، مهمترین وسیله رسیدن جامعه به غایات و هدف­های آموزش و پرورش دانا و توانا است. (ملکی، 1387، ص 120)</p>

<p>در خصوص بکارگیری منابع انسانی کارآمد درآموزش و پرورش، طی چند دهه گذشته کشورهای جهان رویکردهای متفاوتی نسبت به یکدیگر داشته­ اند. در این مورد کشورهای توسعه یافته تلاش­هایی برای تدوین مجموعه­ی از شرایط انتخاب معلمان کرده اند. از جمله اسکالک[2] تحقیقات گسترده­ای در زمینه گزینش معلمان انجام داده و در نهایت داشتن تجربه کار آموزشی، تسلط بر مهارت­های تدریس و موضوع درس، داشتن هوش و توانایی­های آکادمیک و توانایی تعامل با دانش آموزان را برای انتخاب معلم مورد توجه قرارداده است. (عمادزاده ،هاشمیان  ،1387ص 125)</p>

<p>در تامین منابع انسانی برای آموزش و پرورش، معمولاً دو جنبه کمی و کیفی بطور همزمان در نظر گرفته می شود.</p>

<p>صرفنظر از اهمیت جنبه کمی و تأکید جدی بر تربیت منابع انسانی به اندازه کافی برای همه بخش­های آموزش و پرورش، کیفیت منابع انسانی یکی از شرایط ارتقاء کیفی آموزش وپرورش می باشد.</p>

<p>درکیفیت کارمعلم، عوامل بسیاری دخالت دارند. میزان تحصیلات، آموزش­های لازم برای تعلیم، علاقه و انگیزه تدریس، تعهد و مسئولیت در آموزش، میزان تجربه و نهایتاً میزان حقوق و دستمزد دریافتی. ( علیان  ،1378،ص 45)</p>

<p>با بررسی سوابق مشخص می شود تا اواسط دهه 1970،در کشورهای توسعه یافته بسیاری در مورد اهمیت تربیت دبیر تردید داشتند.</p>

<p>بانک جهانی، برای بررسی بیشتر این مساله تحقیقات مربوط به ارتباط بین کیفیت تربیت معلم و عملکرد دانش آموزان را مورد بازنگری قرارداد. در این بازنگری تحقیقات نشان داد که تجربه کشورهای در حال توسعه این تردید را تایید نمی کند و چنین نتیجه گرفته شد که معلمان تربیت شده تغییراتی ایجاد می­کنند و به ویژه این صلاحیت تجربه و مقدار آموزش و دانش معلم به طور مثبت با عملکرد آموزشی و دانش آموزان در ارتباط است. (کیامنش، 1385، ص395)</p>

<p>در خصوص اهمیت صلاحیت حرفه ای معلم در فرایند تدریس، یک سازمان آموزش حرفه­ای چنین بیان داشته است:</p>

<p>نیازهای اساسی درتدریس حرفه­ای، موارد نسبتاً روشنی هستند. هرمعلم باید در علوم  و علوم انسانی زمینه داشته باشد. علاوه برآن ،تخصص در زمینه موضوع تدریس، دانستن مهارت­هایی که می­باید پرورش یابند و آگاهی درباره ترتیبات برنامه های تحصیلی و مواد آموزشی مناسب که محتوای برنامه را شکل می­دهند و متبلور می سازند از دیگر شرایط لازم برای یک معلم ماهر است. همچنین می­توان دانش معلم درباره روش­های کلی تدریس و روش­های خاص تدریس هر موضوع درسی و نیز ارزیابی از آموخته­های دانش آموزان و سرانجام مهارت در شناخت دانش­آموزان و گسترش دانش انسانی را بعنوان سایر شرایط ضروری تدریس حرفه ای برشمرد. (هومن [3]، 1374،ص30).</p>

<p>1-3-هدف اصلی</p>

<p>بررسی میزان صلاحیت حرفه ای دبیران مقطع متوسطه شهر کرمان.</p>

<p>اهداف فرعی</p>

<p>1- مقایسه صلاحیت های حرفه­ای دبیران مقطع متوسطه دولتی و غیر دولتی شهر کرمان.</p>

<p>2- مقایسه صلاحیت­های حرفه­ای دبیران مقطع متوسطه زن و مرد شهر کرمان.</p>

<p>3- رابطه­ی صلاحیت­های حرفه­ای دبیران مقطع متوسطه با مدرک تحصیلی.</p>

<p>1-4-سوال اصلی</p>

<p>میزان صلاحیت حرفه ای دبیران مقطع متوسطه شهرکرمان درچه حد است ؟</p>

<p>سوالات فرعی</p>

<p>1-آیا بین صلاحیت حرفه ای دبیران مقطع متوسطه دولتی وغیردولتی شهرکرمان تفاوتی وجوددارد؟</p>

<p>2-آیابین صلاحیت حرفه ای دبیران مقطع متوسطه زن ومردشهرکرمان تفاوتی وجوددارد؟</p>

<p>3-آیابین صلاحیت حرفه ای ومدرک تحصیلی دبیران رابطه معنی داری وجوددارد؟</p>

<p> 1-5– اهمیت وضرورت تحقیق:</p>

<p>سازمان­های اداری،صنعتی و آموزشی در جوامع آموزشی از ارکان مهم توسعه اقتصادی و فرهنگی می­باشند آنها برای تحقق اهداف خود از فرآیندهای برنامه­ریزی و سازماندهی استفاده می­کنند. در فرآیند برنامه­ریزی، سازمان با ترسیم اهداف، تعیین منابع، امکانات، تشخیص نیازها، مسائل و محدودیت­های احتمالی اقداماتی را برای رسیدن به مقاصد خود پیش بینی می­کند همچنین در فرآیند سازماندهی منابع (انسانی و مالی) وظائف و اقدامات هر بخش برای تحقق اهداف تعیین می­گردد. آن چه این دو فرآیند مهم سازمانی را به هم پیوند می­دهد اهداف سازمان، تشخیص نیازها و تعیین اولویت­هاست. با توجه به نقش تعیین کننده منابع انسانی در سازمان شناخت ویژگی­های او در بر عهده گرفتن وظائف شغلی نیز هدایت فعالیت­ها توسط وی برای تحقق اهداف امری ضروری است. افراد با ویژگی­های مختلف و متنوع وارد محیط سازمان می­شوند. برخی از این ویژگی­ها ذاتی(علایق استعدادها نگرش­ها احساسات عواطف ادراکات) و برخی دیگر اکتسابی اند (دانش مهارت­ها و تجربیات) تعامل این خصوصیات است که شخصیت افرادرا شکل می­دهد و آنها را حائز شغل یا پذیرش نقشهای سازمانی می کند. (عمادزاده ، هاشمیان،  ،1387،ص 127)</p>

<p>اقتصاد­دانان و جامعه­شناسان، همگان این واقعیت را پذیرفته­اند که تنها عاملی که سرانجام جهت و سرعت آهنگ رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشوری را تعیین می­کند منابع انسانی آن جامعه است نه سرمایه­های فیزیکی و یا منابع طبیعی و مادی آن. بنابراین شرط اساسی شکوفایی و بالندگی هر جامعه در توسعه سرمایه­های انسانی و تربیت آنها نهفته است. توسعه سرمایه انسانی که از راه آموزش افراد فراهم می­شود موجب خواهد شد که انتقال تکنولوژی و پیشرفت صنعتی به آسانی صورت پذیرد.</p>

<p>آموزش و پرورش نقش عظیمی از وظیفه تربیت منابع انسانی را به عهده دارد. فضا و امکانات، محتوا،متون آموزشی وروش­های آموزش بر عهده او گذاشته شده است و بیش از پیش معلمان را در نظام آموزش و پرورش با اهمیت نموده است. (شریعتمداری، ،1372ص 93)</p>

 

<p>        </p>

<p>فصل دوم: ادبیات و پیشینه­ی پژوهش</p>

<p>مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..27</p>

<p>هویت……………………………………………………………………………………………………………  28</p>

<p>نظریه های هویت …………………………………………………………………………………………….  29</p>

<p>ابعاد هویت ……………………………………………………………………………………………………..30</p>

<p>الف:هویت فرهنگی……………………………………………………………………………………………………………………………..31</p>

<p>ب:هویت قومی……………………………………………………………………………………………………………………………………31</p>

<p>ج:هویت ملی………………………………………………………………………………………………………………………………………32</p>

<p>د:هویت دینی……………………………………………………………………………………………………33</p>

<p>ویژگیهای هویت ……………………………………………………………………………………………….36</p>

<p>مولفه های هویت………………………………………………………………………………………………..36</p>

<p>فرایند هویت یابی…………………………………………………………………………………………………37</p>

<p>شکل گیری ……………………………………………………………………………………………………….39</p>

<p>عوامل موثر بر شکل گیری هویت ……………………………………………………………………………40</p>

<p>رویکردهای هویت ………………………………………………………………………………………………43</p>

<p>هویت در روانشناسی اجتماعی…………………………………………………………………………………44</p>

<p>هویت در جامعه شناسی سیاسی……………………………………………………………………………….45</p>

<p>چند فرهنگ گرایی ومساله هویت…………………………………………………………………………….46</p>

<p>بحران هویت………………………………………………………………………………………………………47</p>

<p>آموزش وپروش ونقش آن در هویت سازی…………………………………………………………………49</p>

<p>نقش برنامه ریزی درسی درشکل گیری  هویت …………………………………………………………..50</p>

<p>مولفه های هویت ملی……………………………………………………………………………………………53</p>

<p>مولفه های هویت دینی…………………………………………………………………………………………..55</p>

<p>تاریخچه هویت……………………………………………………………………………………………………56</p>

<p>پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………………….61</p>

<p> </p>

<p>                                               فصل سوم :روش پژوهش    </p>

<p>مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….72</p>

<p>روش انجام پژوهش……………………………………………………………………………………………………….72</p>

<p>جامعه­ی آماری پژوهش………………………………………………………………………………………………….72</p>

<p>نمونه و روش نمونه­گیری………………………………………………………………………………………………..73</p>

<p>روش و ابزار جمع­آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………….73</p>

<p>روش تجزیه­و­تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………………………. 74</p>

<p>مراحل تحلیل محتوا……………………………………………………………………………………………………….76</p>

<p>فصل چهارم: یافته­های پژوهش</p>

<p>مقدمه  ………………………………………………………………………………………………………….78</p>

<p>معرفی کتابها …………………………………………………………………………………………………..78</p>

<p>یافته های پژ وهش ……………………………………………………………………………………………79</p>

<p>فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری</p>

<p>مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….90</p>

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

<p>نتیجه­گیری………………………………………………………………………………………………………………………90</p>

<p>بحث وبررسی…………………………………………………………………………………………………………………..91</p>

<p>پیشنهادهای کاربردی …………………………………………………………………………………………………………93</p>

<p>پیشنهادهای پژوهشی ………………………………………………………………………………………………………….93</p>

<p>محدودیتها …………………………………………………………………………………………………………….94</p>

<p>                                                  منابع</p>

<p>منابع فاسی………………………………………………………………………………………………………………………96</p>

<p>منابع لاتین ……………………………………………………………………………………………………100</p>

<p>مقدمه</p>

<p>   وظیفه آموزش وپرورش در هر کشوری تربیت نیروی کار آمد وپایبند به فرهنگ وآرمان های آن جامعه است، پرورش افرادی که علاوه بر داشتن دانش لازم در علوم مختلف دل وجان در گرو موفقیت وپیشرفت جامعه داشته ودر راه اعتلا وسربلندی آن از هیچ تلاشی فروگذار نباشد؛آموزش وپرورش بستر توسعه انسانی وتوسعه انسانی کلید توسعه اجتماعی واقتصادی وغیره.</p>

<p>دست اندرکاران حکومت همه باید بر این نکته باور داشته باشند برای رسیدن به توسعه انسانی، برنامه ریزی علمی وهدف دار واقدامات عملی انجام دهند.این هدف میسر نمی شود مگر با تقویت نظام آموزشی، بویژه آموزش وپرورش.از سوی دیگر نظام آموزش وپرورش سیستمی محتوا محور است به این معنا اگر محتوای مکتوب را از جریان آموزش وپرورش حذف کنیم تعلیم وتربیت دچار اختلال وانسداد می شود؛ بر همین اساس وظیفه سنگینی بر دوش مولفان ومدرسان نظام آموزشی قرار دارد، یعنی تالیف وتدوین کتب باید به نحوی صورت پذیردکه از جهتی رویکرد حاصل از تک بعدی بودن را جبران نماید واز جهت دیگر رو به سوی کاستن از اتکا به محتوای مکتوب حرکت نماید.بر این اساس تربیت دانش آموزان شایسته که نسبت به کشور علاقمند باشند ودر آینده با کسب مدارج عالی علمی خدمت به کشور را سر لوحه زندگی قرار داده واز روی آوری به کشور های دیگراعراض نمایند مخصوصاَ کشورهای در حال توسعه از اهمیت بالایی برخوردار است.در این زمینه تربیت  فرهنگی، سیاسی واجتماعی دانش آموزان امروز نقش مهمی در جامعه فردا خواهد داشت از مهمترین جنبه های این تربیت شکل گیری هویت ملی ودینی دانش آموزان است(عبدی ولطفی 1387).</p>

<p>در روزگاری که از یک سو، مرزهای فرهنگی اجتماعی وسیاسی در پرتو جهانی شدن شکسته شده است واثر پذیری واثر گذاری فرهنگ ها بر یکدیگر، شتاب بیشتری گرفته واز سوی دیگر هویت های مختلف در بستری از تبادل وتعارض قرار گرفته اند، صیانت از هویت ملی ودینی ودر سایه آن حفظ استقلال فرهنگی وجلوگیری از ادغام آن در سایر فرهنگ ها وهویت های غالب ومسلط جهانی به کوششی عظیمی نیازمند است.امروزه آگاهی از هویت ملی ودینی وهویت یابی از مسایل اساسی وضروری هر جامعه ای است؛ بویژه جوامعی که در مسیر فرایند پر شتاب مدرنیته وبه دنبال آن باور داشت های فرهنگی وتمدنی شان در تضاد با یکدیگر قرار می گیرد.در چنین اوضاعی شفاف سازی وانسجام بخشی مفهوم هویت وارایه تعریف وتوصیفی رسا، استوار وخدشه ناپذیراز آن می تواند راهکاری مناسب وسنجیده برای رهایی هویت هر جامعه ای از آسیب پذیری ونابسامانی باشد.پیشینه مساله هویت به آغاز تاریخ انسان باز می گردد.از دیر باز انسان ها به دنبال تعریف وشناسایی خویش، قبیله، قوم وملت ونیز کشف تمایزات خود از دیگران بوده اند.مفهوم هویت در حقیقت پاسخی به این سوالات است که چه چیزی یک فرد انسانی را از همنوع خود متمایز می کند؟ارزشهای او را از ارزشهای دیگر جدا می کند.هویت ملی ودینی از منابع مهم تشکیل دهنده هویت افراد وهر جامعه ای محسوب می شود ،تقریباَ همه جوامع برای حفظ هویت ملی ودینی خود مبارزه کرده اند وکشمکش ومبارزه برای داشتن هویت انحصاری نیروی محرک در طول تاریخ ودر هر عصری بوده است(خدایاروفتحی 1386).</p>

 

<p>بیان مسئله:</p>

<p>     هویت پاسخی به چیستی وکیستی هر فردو مجموعه خصوصیاتی است که شخص را از دیگران متمایز می کند. در ارتباط با هویت تعاریف مختلفی ارائه گردیده است؛ هویت در علوم مختلف مانند فلسفه ، عرفان ، منطق، روانشناسی، جامعه شناسی علوم سیاسی وغیره کاربرد دارد از این رو هیچ انسانی نمی تواند  بدون داشتن هویت به حیات اجتماعی خود ادامه دهد؛ بنابراین یکی از مسائل مهم وبحران های دوران  جوانی، تشکیل هویت وانسجام خود است که اریکسون در نظریه خود به آن می پردازد(ماسن 1378).</p>

<p>[1]اریکسون کارکرد هویت را ایجاد هماهنگی میان تصور فرد از خود به عنوان یک فرد بی نظیر ودارای ثبات می داند؛ به نظر او هویت پاسخ به این سوال است که من کیستم؟به اعتقاد  او نوجوانان وجوانانی که احساس هویت در آنها قوی است خود را افرادی متمایز ومستقل از دیگران می دانند.توجه به خود، در رابطه وبا توجه  به دیگران واز خلال آنها معنا می یابد،خود بودن یعنی دیگری نبودن،با دیگران تفاوت داشتن ودر عین پیوند، جدایی وبرکناری را نگه داشتن این دریافت متعلق به انسان اجتماعی است وچون به واسطه واز راه دیگران معنا می یابد، هرگاه از طرف این دیگران مورد هجوم قرار گیرد ودر خطر افتد، طبعا توجه بیشتری نسبت به آن برانگیخته می شود.وضعیت دستیابی به هویت به عنوان مسیر های سلامت روانی برای معرفی یک خود رشد یافته به حساب آمده اند، جوانانی که به هویت خود دست یافته اند وآنان که فعالانه در پی کشف هویت هستند احساس عزت نفس بالاتری دارند، بیشتر به تفکر نقاد وانتزاعی می پردازند، شباهت بیشتری بین خود آرمانی وخود واقعی را گزارش می کنند ودر استدلال اخلاقی نیز پیشرفته تر هستند .یکی از مسائل مهم اجتماعی جوانان و نوجوانان کشور ما، بحران هویت می‌باشد. بحران هویت در واقع همان بحران شخصیت است و منظور از شخصیت نوعی خودآگاهی است که عمق آن صلابت شخصیت را تضمین می‌کند و نبود آن زمینه‌ساز بحران هویت خواهد شد. به دیگر سخن، بحران هویت، عبارت از حالتی است غیر عادی که در اثر نداشتن شناخت کافی و واقعی از خود، جامعه، فرهنگ و دیگران در خود به وجود می‌آید به طوری که در اثر اطلاعات کاذب، از روند سالم خود فاصله می‌گیرد. چگونگی رشد هویت متاثر از عوامل گوناگونی همچون خانواده، نهادهای تربیتی و پرورشی، رسانه‌های گروهی و مطبوعات متاثر است که در این میان، دو عامل نخست، بیشترین و پایانی‌ترین نقش را برعهده دارند.</p>

<p>  هویت انواع مختلفی داردمانندهویت ملی، هویت دینی، هویت فرهنگی وغیره در این میان هویت ملی ودینی نسبت به انواع دیگر هویت مهمتر است.از طرف دیگر بین این دو هویت هویت دینی وملی هویت دینی برتری ذاتی وخاص خودش را داراست.غالب پژوهشگران که در حوزه هویت به بحث وبررسی پرداخته اند، اعتقاد دارندمولفه های ملی ودینی هویت ایرانی به دنبال حیات مشترک وطولانی تاریخی به میزان زیادی با یکدیگر سازگاری یافته اند. در حوزه مطالعات اجتماعی، تعاریف متفاوتی از هویت ملی ارایه شده است.[2]اسمیت معتقد است هویت ملی باز تولید وباز تفسیر دائمی ارزش ها،نهاد ها، خاطره ها، اسطوره ها وسنت هایی است که میراث متمایز ملت ها را تشکیل می دهند وتشخیص هویت افراد با آن الگو، میراث ویا عناصر فرهنگی، امکان پذیر است (اسمیت،1383). بنابر این هویت ملی عبارت است از“مجموعه ویژگی ها،وابستگی ها وپیوند های جغرافیایی یا تاریخی،فرهنگی،حماسی وقومی که زندگی انسان را در بر می گیرد وعضو جامعه به آن.افتخار می کند“.(میرمحمدی،1383،ص21).</p>

<p> هویت ملی همچون دیگر پدیده های اجتماعی؛ مقوله ای تاریخی است که در سیر حوادث تاریخی پدیدار می شود، رشد می کند دگرگون می شود ومعنای متفاوت وگوناگون پیدا می کنددر مورد مولفه های هویت ملی ومیزان اهمیت آنها، میان اندیشمندان اختلاف نظر وجود دارد  برخی زبان را مهم ترین مولفه می دانند وعدهای فرهنگ را  وبرخی نیز نگاهشان به تاریخ است وآن را بنیادی ترین مولفه هویت ملی برمی شمارند.در ارتباط با هویت ملی، ابعاد مختلفی مطرح گردیده؛که از آن جمله  میتوان به بعد</p>

<p> 1- اجتماعی: ناظر به احساس تعلق خاطر مشترک وتعهد افراد به اجتماع ؛  2-تاریخی :ناظر بر خاطرات رخدادها، شخصیت ها وفراز وفرود های تاریخی 3- جغرافیایی : ناظر بر قلمرو وسرزمین مشخص</p>

<p> 4- سیاسی: تعلق به نظام واحد سیاسی و ارزش های مشروعیت بخش به دولت ملی 5-دینی: در تمام ابعاد وجود خود به عنوان منبع مهمی برای هویت ومعنا بخشیدن در جهان متجدد وآشفته به شمار می رود، دین به عنوان منبع اولیه معنا بخشی وهویت بخشی به بسیاری از مردم دنیا چون مسیحیان، مسلمانان، بوداییان وهندوان مطرح است6- فرهنگی-ادبی:  ناظر به سنت ها، اسطوره ها، معماری، هنر، زبان وادبیات(ذولفقاری ،1386،ص32).</p>

<p>  میراث فرهنگی مشترک گسترده وفراگیر در بین شهروندان یک کشور از مهمترین اجزای هویت ملی است که سبب توافق فرهنگی می شود.میراث فرهنگی مشتمل بر مجموعه مناسک عام، شیوه های معماری سنت ها اعیاد، اسطوره ها وغیره می باشدو زبان هر ملت علاوه بر سخن گفتن، وسیله اندیشیدن جهان بینی، عمل اجتماعی، هویت اجتماعی، وروابط خرد وکلان با یکدیگر با جهان پیرامون وبا زمان های گذشته وحال وآینده است.</p>

<p> ویژگی های هویت ملی عبارتند از 1- پویایی وتغییر پذیری آن در مقایسه با زمان ومکان2- غلبه بر هویت فردی ویا خرده هویت های دیگر 3- مقدمه ای تاریخی است که در سیر حوادث تاریخی پدیدار می شود، رشد می کند ومعانی متفاوت می پذیرد([3]میلر،1383ص323).</p>

<p>آنچه در این پژوهش از آن با نام مولفه های هویت ملی نام برده شده سه عنصر اصلی 1- تاریخ ( درمجموع چهار متغیرمشاهیر ادبی، سیاسی وعلمی، مسایل تاریخی ملی، تاریخ وتمدن اقوام.2-فرهنگ (درمجموع 8 متغیر) ادبیات، اعیادوجشن ها، لباس ونوع پوشش،آداب ورسوم وسنت ها، اخلاق ورفتار، اساطیر،ضرب المثل ها، هنر ومعماری.3- قلمرو جغرافیایی وسیاسی(دردوازده متغیر)دفاع از میهن، ملت، جغرافیای سرزمین، نظام سیاسی ایران، قانون اساسی، وطن، جنگ، شهادت وایثاروولایت فقیه، پرچم، انتخابات وشعار های انقلاب.شاکله کلی این تقسیم بندی عوامل هویت ملی ایران با اندک اختلاف بر گرفته از مدل های است که در بیشتر کتب ومقالات با موضوع هویت تالیف شده اند.(خدایاروفتحی،1386).</p>

<p>دراین پژوهش چون ما به صورت مستقل به تحلیل هویت دینی پرداختیم، وهمچنین به خاطر عدم تداخل مولفه های هویت دینی با شاخصه های دین در هویت ملی در بخش هویت ملی به آن پرداخته نشده است؛ ودر نتیجه به صورت مستقل به دین در بخش هویت دینی پرداختیم . </p>

<p>   هویت دینی با ویژگی هایی در ایران انسان را به منبع وپشتوانه ای متصل ساخته است که آثارش اطمینان بخشی قلبی، افتخار، استقلال، پویایی اصولی ومنطقی با منطق انسانیت وساختار خلقت در جهان است واز موضوع ثبات بر خوردار است وجاودانه بودن آن مسیری تکاملی را برای انسان محقق ساخته است زیرا قوانین آن بر پایه قران وعترت استوار است؛دین الهی  دینی است که برای انسان طراحی شده است دیدگاه روشنی را تبیین میکند واینگونه هدف گذاری می شود.</p>

<p>هدف زندگی تکامل است وتکامل صورت نمی گیرد  مگر با نزدیک شدن به پروردگار که آن هم با تقوا وعمل صالح امکان پذیر است . به همین دلیل انسان می داند که کیست از کجا آمده ودر کجاست؟وبه کجا می رودپس یکی از پیامد های هویت دینی هدفمند کردن انسان هاست.دین،کامل ترین وجامع ترین پاسخ ها را برای دغدغه های فکری انسان ارایه می دهد.در تمام جوامع به خصوص جوامع دینی، مفاهیم موجود در دین می تواند نقشی اساسی در شکل گیری هویت انسانی داشته باشد.</p>

<p>در واقع می توان گفت هویت دینی فلسفه زندگی وسیاست یک فرد را تشکیل می دهد. از طرف دیگر  نوجوان وجوان دارای هویت دینی عظمت، قدرت وبقا ودوام خود را در دین می بیند.مولفه های هویت دینی که در این پژوهش نام برده شده شامل بعد نظری(نگرشها ،ارزشها) که شامل اعتقادات دینی،آگاهی دینی، ارزش های دینی، استدلال. وبعد عملی(رفتارها وپیامدهای تعهد رفتاری) شامل عمل به مناسک ودستورات مذهبی، دفاع از حریم مذهب، حضور در فعالیت های مذهبی، توجه به پیامدهای اجتماعی مذهب (ذکایی ،1387).</p>

<p>از پژوهش هایی که پیرامون این مساله انجام شده تحت عنوان جایگاه هویت ملی در کتب درسی آموزش وپرورش مورد مطالعه کتاب تاریخ دوره دبیرستان بوده نتیجه ای که از این پژوهش به عمل آمده این بوده که کتاب تاریخ دبیرستان از نظر تقویت هویت ملی ضعیف وخنثی است(عبدی،1387).</p>

<p> در پژوهش دیگری که دراین زمینه  انجام شده علاقمندی به وطن وملی گرایی در میان دانش آموزان دوره متوسطه بسیار ضعیف است وتعداد انگشت شماری این علاقه را نشان دادند(منادی،1383).</p>

<p> در پژوهش دیگرنشان می دهد در مقوله هایی چون تقویت هویت ملی ودینی نارضایتی جوانان از مدرسه 65 درصد است که این امر از عملکرد ضعیف مدارس حکایت می کند(لطف آبادی،83).</p>

<p>   بنابراین کتاب های درسی از مهم ترین ابزار نظام آموزش وپرورش در انتقال وتعمیق هویت ملی ودینی در ذهن وشخصیت دانش آموزان است.ازآنجا که کتاب های درسی تجلی گاه سیاست های فرهنگی، دینی، سیاسی واجتماعی کشور هاست، این سیاست ها باید به گونه ای سازمان دهی  وتدوین شود که خود شناسی وهویت ملی ودینی دانش آموزان را افزایش دهد؛ به عبارتی دیگر دانش آموزان را با چیستی ومفهوم هویت در سطوح مختلف فردی، جمعی وملی ودینی ومولفه ها ومصداق های آن آشنا سازد. نظام آموزشی در ظهور هویت ملی ودینی در جوانان نقش اساسی دارد.فراموشی تمدن درخشان ایرانی، عدم شکل گیری هویت ملی  ودینی زمینه ساز ایجاد تردید در خود باوری در دانش آموزان شده وضعف در توجه به فرهنگ اصیل ایرانی از علل مهم جذب دانش آموزان به فرهنگ بیگانه بوده است.واز آنجا که نتیجه  پژوهش های انجام شده در زمینه تحلیل محتوای کتاب های درسی نشان داده که در زمینه هویت ملی گذرا وناقص بوده است. با توجه به اهمیت شکل گیری هویت ملی ودینی وجود حس تعلق به آن در دانش آموزان با شناخت وضعیت موجود وبا اتخاذ بینش وروش برنامه ریزی مناسب می توانیم به وضعیت مطلوب دستیابیم.لذا با توجه به اهمیت موضوع مسئله تحقیق شکل می گیرد.تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره متوسطه(پایه سوم) رشته علوم انسانی از نظر توجه به مولفه های هویت ملی ودینی در کتاب های (ادبیات فارسی 3 دین وزندگی 3 جامعه شناسی 2 ).</p>

<p> اهداف</p>

<p>هدف کلی:</p>

<p>تحلیل محتوای کتاب های درسی رشته علوم انسانی پایه سوم متوسطه از نظر توجه به مولفه های هویت ملی ودینی.</p>

<p>  اهداف جزیی:</p>

<p>بررسی وضعیت کتاب های درسی  پایه سوم متوسطه از نظر توجه به مولفه ها ی هویت ملی(تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی وسیاسی).  </p>

<p> </p>

<p>           بررسی وضعیت کتابهای درسی پایه سوم متوسطه از نظر توجه به مولفه ها ی هویت دینی نظری</p>