1-5-3- خستگی ………………………………………………………………………………………………. 9

1-5-4- فرسودگی ورزشی …………………………………………………………………………… 10

1-5-5- ورزش حرفه­ای ……………………………………………………………………………….. 11

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………… 12

مبانی نظری پژوهش …………………………………………………………………………………… 12

2-1- روان­شناسی ورزشی …………………………………………………………………………… 12

2-2- بیش­تمرینی ………………………………………………………………………………………… 13

2-2-1- سبب شناسی ……………………………………………………………………………………. 18

2-2-2- ابعاد مختلف بیش­تمرینی …………………………………………………………. 18

2-2-3- تشخیص بیش­تمرینی ………………………………………………………………………. 22

2-3- کمال­گرایی ………………………………………………………………………………………… 23

2-3-1- سه الگوی کمال­گرایی ………………………………………………………………… 26

2-3-2- کمال­گرایی بهنجار و نوروتیک  ……………………………………………. 27

2-3-3- کمال­گرایی مثبت و منفی  ……………………………………………………….. 27

2-3-4- کمال­گرایی سه بعدی  ………………………………………………………………… 29

2-3-5- تحلیل شناختی-رفتاری کمال­گرایی ……………………………………….. 29

2-3-6- مؤلفه رفتاری کمال­گرایی  …………………………………………………….. 30

2-3-7- کمال­گرایی و خستگی ………………………………………………………………….. 30

2-3-8- کمال­گرایی و فرسودگی ورزشی ………………………………………………… 31

2-4- خستگی ورزشی ……………………………………………………………………………………. 32

2-4-1- خستگی فیزیولوژیکی در مقابل روان­شناختی ……………………… 33

2-4-2- خستگی مرکزی در مقابل پیرامونی ……………………………………….. 33

 

2-4-3- خستگی و تشخیص­های افتراقی …………………………………………………… 34

2-4-4- خستگی و خواب­آلودگی ………………………………………………………………… 35

2-4-5- خستگی و افسردگی ………………………………………………………………………. 35

2-4-6- خستگی و مسائل روان­شناختی …………………………………………………… 36

2-4-7- خستگی کلی ……………………………………………………………………………………. 37

2-4-8- درمان خستگی ……………………………………………………………………………….. 37

2-4-9- پژوهش­ها ………………………………………………………………………………………… 39

2-5- فرسودگی ورزشی ……………………………………………………………………………….. 40

2-5-1- تعاریف فرسودگی و فرسودگی ورزشی ……………………………………… 41

2-5-2- مراحل فرسودگی …………………………………………………………………………… 42

2-5-3- درمان …………………………………………………………………………………………….. 43

2-5-4- فرسودگی و خستگی ………………………………………………………………………. 43

2-5-5- فرسودگی و ماندگی …………………………………………………………………….. 44

2-5-6- فرسودگی و کمال­گرایی ……………………………………………………………… 44

2-5-7- مدل­های فرسودگی در ورزشکاران ……………………………………………. 44

پیشینه پژوهش ……………………………………………………………………………………………. 48

2-6- روان­شناسی ورزش …………………………………………………………………………….. 48

2-7- بیش­تمرینی ………………………………………………………………………………………… 51

2-7-1- بیش تمرینی و فرسودگی ……………………………………………………………. 53

2-7-2- بیش تمرینی و خستگی ………………………………………………………………… 53

2-7-3- بیش تمرینی و سایر متغیرها ………………………………………………… 54

2-7-3- شیوع بیش­تمرینی …………………………………………………………………………. 59

2-8- کمال­گرایی ………………………………………………………………………………………… 60

2-8-1- کمال­گرایی و فرسودگی ورزشی ………………………………………………… 62

2-8-2- تعدیل­کننده­های رابطه کمال­گرایی با فرسودگی ورزشی ….. 64

2-8-3- کمال­گرایی و خستگی ………………………………………………………………….. 66

2-8-4- همبسته­های روان­شناختی کمال­گرایی کلی …………………………….. 67

2-8-5- همبسته­های روان­شناختی کمال­گرایی سه بعدی ……………………. 68

2-8-6- کمال­گرایی و سلامت جسمی …………………………………………………………. 72

یک مطلب دیگر :

2-9- خستگی ورزشی ……………………………………………………………………………………. 73

2-9-1- خستگی فیزیولوژیک …………………………………………………………………….. 73

2-9-2- رابطه خستگی با متغیرهای روان­شناختی …………………………….. 74

2-10- فرسودگی ورزشی ……………………………………………………………………………… 75

2-10-1- فرسودگی و بیش­تمرینی ……………………………………………………………. 80

2-11- خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………… 82

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………… 85

3-1- طرح کلی پژوهش ……………………………………………………………………………….. 85

3-2- جامعه­ آماری و نمونه­ مورد مطالعه ……………………………………….. 85

3-2-1- جامعه …………………………………………………………………………………………….. 85

3-2-2- نمونه …………………………………………………………………………………………….. 85

3-3- ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………………. 86

3-4- محیط و روش اجرا …………………………………………………………………………… 89

3-5- روش­های تجزیه و تحلیل آماری داده­ها …………………………………… 90

3-6- متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………………….. 90

3-7- ملاک­های ورود به پژوهش ……………………………………………………………….. 90

3-8- ملاک خروج از پژوهش ………………………………………………………………………. 91

فصل چهارم: یافته­های تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………… 93

4-1- تحلیل توصیفی داده­های پژوهش ………………………………………………….. 93

4-2- آزمون فرضیات تحقیق  ………………………………………………………………….. 97

4-2-1- آزمون فرضیات اصلی تحقیق …………………………………………………….. 97

4-3- آزمون سوالات پژوهش………………………………………………………………………. 100

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………. 106

5-1- تبیین یافته­های پژوهش ……………………………………………………………… 106

5-2- محدودیت­های پژوهش…………………………………………………………………………. 116

5-3- پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………. 116

5-3-1- پیشنهادهای نظری …………………………………………………………………….. 116

5-3-2- پیشنهادهای عملی …………………………………………………………………….. 117

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………. 118

منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………………….. 119

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………….. 129

 فهرست شکل ها جداول

 عنوان                                                                               صفحه

جدول 2-1- بیش تمرینی …………………………………………………………………………… 16

جدول 4-1- جنسیت………………………………………………………………………………………… 93

جدول 4-2- سن آزمودنی­های پژوهش به تفکیک جنسیت ……………………… 94

جدول 4-3- تحصیلات آزمودنی­های پژوهش به تفکیک جنسیت …………….. 94

جدول 4-4- سابقه فعالیت ورزشی آزمودنی­های پژوهش به تفکیک جنسیت          94

جدول 4-5- فراوانی رشته­های ورزشی به تفکیک جنسیت …………………. 95

جدول4-6- مقام ورزشی ورزشکاران شرکت کننده در پژوهش ………….. 96

4- 7- مقام ورزشی آزمودنی­های پژوهش به تفکیک جنسیت …………….. 96

4-8- شاخص­های آماری نمرات آزمودنی­ها در متغیرهای پژوهش ……. 97

جدول 4-9- محاسبه همبستگی پیرسون بین کمال گرایی مثبت و خستگی ورزشی          97

جدول 4-10- محاسبه همبستگی پیرسون بین کمال گرایی منفی و خستگی ورزشی        98

جدول 4-11- محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بین کمال­گرایی مثبت و فرسودگی ورزشی ………………………………………………………………………………………………………………………… 98

جدول 4-12- محاسبه همبستگی پیرسون بین کمال­گرایی منفی و فرسودگی ورزشی     99

1-2. مبانی فلسفی و علمی بهزیستی روانشناختی………………………………………………………………………………18

2-2. ابعاد بهزیستی روانشناختی……………………………………………………………………………………………………20

3-2. تعاریف بهزیستی روانشناختی…………………………………………………………………………………………………….22

4-2. پیش بینی کننده های بهزیستی روانشناختی ……………………………………………………………………………..26

1-4-2. متغییر های جمعیت شناختی و بهزیستی روانشناختی…………………………………………………………….26

2-4-2. شخصیت و بهزیستی روانشناختی…………………………………………………………………………………….27

3-4-2. خود کار آمدی و بهزیستی روانشناختی…………………………………………………………………………….30

4-4-2. پایگاه های هویت و بهزیستی روانشناختی………………………………………………………………………….32

5-4-2. انگیزش تحصیلی و بهزیستی روانشناختی…………………………………………………………………………..37

6-4-2. بهزیستی مدرسه و بهزیستی روانشناختی…………………………………………………………………………… 39

5-2. شخصیت و هویت……………………………………………………………………………………………………………………43

6-2. شخصیت و خود کار آمدی………………………………………………………………………………………………………45

7-2. شخصیت ،انگیزش و عملکرد تحصیلی………………………………………………………………………………………..47

8-2. مقایسه دانش آموزان دارای عملکرد بالا و پائین…………………………………………………………………………….50

1-8-2. خودکارآمدی تحصیلی…………………………………………………………………………………………………50

2-8-2. نگرش به مدرسه…………………………………………………………………………………………………………..51

3-8-2. انگیزش و خود تنظیمی………………………………………………………………………………………………….51

4-8-2. ارزش گذاری برای هدف……………………………………………………………………………………………..52

9-2. جمع بندی فصل دوم………………………………………………………………………………………………………………..52

فصل سوم- روش شناسی پژوهش………………………………………………………………………………………………54

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………55

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                    صفحه

1-3. روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..55

2-3. جامعه آماری و گروه های نمونه…………………………………………………………………………………………………55

3-3. روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………………………56

4-3. ابزارهای جمع آوری اطلاعات،روائی و پایائی آنها………………………………………………………………………..57

1-4-3. فهرست پنج عامل بزرگ شخصیت………………………………………………………………………………….57

2-4-3. مقیاس های بهزیستی روانشناختی…………………………………………………………………………………….60

3-4-3. پروفایل بهزیستی مدرسه………………………………………………………………………………………………..64

4-4-3. مقیاس انگیزش تحصیلی………………………………………………………………………………………………..66

5-4-3. مقیای پایگاه های هویت تحصیلی……………………………………………………………………………………68

 

6-4-3. فرم خود کارآمدی برای یادگیری…………………………………………………………………………………..71

5-3. روش اجرای پرسشنامه ها………………………………………………………………………………………………………….73

6-3. روش های آماری تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………74

7-3. مفروضه های زیر بنائی مدل سازی معادلات ساختاری……………………………………………………………………75

فصل جهارم- تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………79

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………80

توصیف آماری گروه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….80

توصیف آماری متغییرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………….80

ماتریس همبستگی بین متغییرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………..83

بررسی الگوی پیشنهادی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………83

بررسی فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………84

آزمون هم ارزی مدل های ساختاری…………………………………………………………………………………………………100

فصل پنجم- بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………….104

خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………………….105

بحث…………………………………………………………………………………………………………………………………………..105

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………….126

محدودیت های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………127

پیشنهادات پژوهشی……………………………………………………………………………………………………………………….127

پیشنهادات کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………127

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………130

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                    صفحه پیوست ها………………………………………………………………………………………………………………………………….149 پیوست الف: مقیاس های بهزیستی روانشناختی……………………………………………………………………………………150

پیوست ب: مقیاس انگیزش تحصیلی والرند………………………………………………………………………………………..154

پیوست ج :فهرست پنج عامل بزرگ شخصیت……………………………………………………………………………………156

پیوست ه : مقیاس پایگاه های هویت تحصیلی…………………………………………………………………………………….158

پیوست و: فرم خود کار آمدی برای یادگیری…………………………………………………………………………………….161

یک مطلب دیگر :

پیوست ز: پروفایل بهزیستی مدرسه…………………………………………………………………………………………………..166

.  مقدمه

تلاش برای فهم بهزیستی و علل آن نه تنها جدید نیست بلکه مساله ای است که در طول تاریخ همیشه توجه افرادی را به سمت خود جلب کرده است ( مک ماهون[1] ، 2006 ) .می توان گفت ، همه ملاحظات پزشکی و روانشناختی ، سیاسی ، اجتماعی . اقتصادی به هدف افزایش کیفیت زندگی بعنوان یک هدف بنیادی صورت می پذیرد ( وازکویز ، هرواس و گومز[2] ، 2009  بسیاری از ما تصمیمات روزانه زندگی مان را بگونه ای اتخاذ  می کنیم که درجه  و میزان شادی خودمان یا افرادی که به آنها عشق می ورزیم را بالا ببریم ( گیبرت ، 2006 )

علی رغم اینکه، تصور می شود روانشناسی با سلامت و بیماری هر دو سر کار دارد ، مروری بر مطالعات انجام شده روی افسردگی ، استرس و اضطراب در مقایسه با مقالاتی که درباره رضایت ، شادی یا بهزیستی انجام می شود یک نسبت 6 به  را نشان می دهد(وازکویز ، هرواس و گومز، 2009 ).

سالانوا[3] (2008) در مروری بر مقالات منتشر شده در یکصد سال گذشته ( از 1907 تا 2007 ) بیان می کند که در مقایسه با 77614 مقاله منتشر شده پیرامون استرس ، 44667 مقاله در باره افسردگی ، 24814 مقاله در پیرامون اضطراب فقط 6434 مقاله درباره بهزیستی ، 1159 مقاله درباره شادی و 304 مقاله درباره لذت ² بوده است (وازکویز ، هرواس و گومز، 2009 ). مایرز( 2004)، گزارش می کند ؛ چکیده های روانشناسی  از سال 1887 تا کنون نشان میدهد که روانشناسی در طول تاریخ خود اغلب به احساسات منفی پرداخته است. از نوشته های موجود 10735 مقاله به خشم و پرخاشگری، 70845مقاله به اضطراب ، و 86767 مقاله به افسردگی اختصاص یافته است، و در ازای 13 مقاله در زمینه های نامبرده، فقط یک مقاله به احساسات مثبت اختصاص یافته است و بنا بر این مقاله های مربوط به  شادی1161 ، رضایت از زندگی 7949 و خرسندی و رضایت خاطر 3938بوده است.

اگر به مطالعات خاصی که به بررسی ارتباط بین خلق و علائم فیزیولوژیک می پردازد ، نظری داشته باشیم ، متوجه می شویم مطالعاتی که روی خلق منفی مانند افسردگی یا خشم انجام گرفته است 20 برابر مطالعاتی است که به بررسی حالت های هیجانی مثبت می پردازد ( پرسمن و کوهن ، 2005؛  نقل از وازکویز ،، هرواس و گومز، 2009 ) .

علیرغم مطالب فوق ، توجه سنتی گذشته به علائم و بیماری ها، بتدریج در حال تغییر بوده و توجه به مفهوم “سلامت”  به معنی واقعی آن در حال افزایش است . سازمان جهانی بهداشت در سال 1948 سلامت را حالت رفاه کامل جسمی ، روانی و اجتماعی و نه صرفاً نبود بیماری می داند .

بمنظور رسیدن به حالت رفاه کامل جسمی ، روانی و اجتماعی ، یک فرد یا گروه باید قادر باشند آروزهایشان را تحقق بخشند ، نیازهایشان را برآورده نمایند و محیط را تغییر داده یا با آن مقابله کنند . بنابراین ، سلامت نه هدف زندگی بلکه بعنوان وسیله ای برای زندگی روزمره در نظر گرفته می شود . سلامت یک مفهوم مثبت با تاکید بر منابع فردی واجتماعی و توان و ظرفیت های جسمی قلمداد می شودکه  مدارس به عنوان یک جایگاه مهم تربیتی می توانند و باید در زمینه نقش اساسی ایفا نمایند. ( وازکویز ، هرواس و گومز، 2009 ) . انجام پزوهش های مرتبط به بهزیستی می تواند به بهبود وضعیت موجود در بعد نظری و کاربردی کمک نماید.

2-1. بیان مساله

    روانشناسی تا کنون بر بیماری بیشتر از سلامت ، بر ترس بیشتر از شهامت و بر پرخاشگری بیشتر از عشق تکیه داشته است . به عبارت دیگر، روانشناسان علاقه چندانی در کمک به افراد برای شادتر بودن ، نوع دوست تر بودن و متکامل تر زیستن نداشته اند. اما امروزه ، دیگر روانشناسی مطالعه آسیب شناسی ، ضعف  و صدمه نیست ، بلکه نقاط قوت و فضیلت را نیز در بر می گیرد . درمان روانشناسی نیز صرفا ترمیم آنچه شکسته است ، نیست ، بلکه تربیت و پرورش بهترین هاست . روانشناسانی که با خانواده ها و مدارس ، کار می کنند ، نیاز مند توسعه جوّی هستند که بر این نقاط قوت اثر بگذارد .

    در مدارس ، ارتقاء بهزیستی دانش آموزان ، بعنوان کلید چالش های مدرسه، همواره در ادبیات مربوط به این زمینه مطرح و قابل رؤیت بوده و هست( کونو و ریمپلا[4] , 2002). حدود یکصد سال قبل، جان دیوئی[5] براین مسأله تأکید نمود که :  آنچه بهترین و عاقل ترین والدین برای فرزندانشان دنبال می کنند , جامعه باید برای همه کودکان و فرزندانش فراهم آورد و هر ایده آلی غیراز این ، برای مدارس محدود و غیر دوست داشتنی است ( دیوئی ،1907). بر اساس دیدگاه رامسی و کلارک[6]( 1990) ، احساس بهزیستی در دانش آموزان بسیار مهمتر از پیشرفت های معمول در مدرسه است .

    در حال حاضر، سازمان جهانی بهداشت[7](1999) قویاً ارتقاء سلامت در مدارس را مورد تأکید قرارداده و بر این  نکته تأکید می کند که بهزیستی بطور مستقیم با پیشرفت تحصیلی , کیفیت زندگی ، کار- آمدی و مولد بودن اقتصادی رابطه دارد  و خلاصه آنکه کودکان سالم بهتر یاد می گیرند .

    برخی از محققان ، یکی از ابعاد مهم مدرسه رفتن را ، تامین سلامت و  بهزیستی دانش آموزان قلمداد نموده اند(آندرسن و بورک ، 2000؛ کونو و ریمپلا، 2002). برای این گروه از محققان ، مدرسه رفتن چیزی بیش از انتقال دانش یا رشد مهارت های یادگیری است . برای محققانی که به موضوع بهزیستی بهاء می دهند(موک[8]،2002 ؛ آندرسون و بورک،2000؛ کونو و ریمپلا،2002؛کونو و لینتونن [9],2006 ؛ ودر وهمکاران[10] ، 2005؛  سولدو و همکاران[11]، 2009 ؛ دانیلسن و همکاران[12]، 2009 )، هدف محوری و اساسی تعلیم و تربیت ، رشد هریک از دانش آموزان برای زندگی سالم و مطلوب در جامعه است . مدرسه. مجموعه ای ایده آل برای ارتقاء روابط بین فردی مثبت، کار کرد بهینه، رشد یادگیری ،رشد اجتماعی ، استقلال و تامین سلامت و بهزیستی دانش آموزان است  (سلیگمن ، 2000؛ دانیلسن و همکاران،2009) .در حال حاضر با رشد جنبش روانشناسی مثبت نگر در جامعه جهانی نیز علاقه فزاینده ای نسبت به توصیف و بررسی جنبه های مثبت زندگی مانند رشد ، کیفیت زندگی ، بهزیستی روان شناختی، شادی و کار کرد اجتماعی دانشجویان و دانش اموزان  به وجودآمده است (کوک, بویک, بارکام, برادلی و آدین[13],2006 ؛ روینی[14]،2009).

    از آنجا که در این پژوهش ، دانش آموزان دارای عملکرد تحصیلی بالا و پائین با هم مقایسه می شوند ، اشاره به وجود تفاوت هائی که بین این دو گروه از دانش آموزان در هر یک از متغییر های مذکوردیده می شود نیز ضروری به نظر می رسد. هر معلمی ، دانش آموزی را که بهتر کار می کند ، می شناسد . دانش اموز با پیشرفت پائین به دانش آموزی گفته می شود که بین استعداد یا توان او با عملکرد و پیشرفتش تفاوت وجود دارد(ریس  و مک کوآچ[15]،2000 ). بنا براین ، دانش آموزی که برای موفقیت در مدرسه توانا به نظر می رسد اما تلاشی را انجام نمی دهد، کم آموز یا دانش آموز با پیشرفت پائین تلقی می شود. عوامل مشترکی با کم آموزی رابطه دارند که عبارتند از خود پنداره تحصیلی پائین(شانک، 1998؛ سوپل[16]،1990 ؛ ویت مور[17]1980)؛ خود کار-آمدی پائین(شانک،1998)؛ انگیزش پائین(واینر،1992)؛ ارزیابی پائین هدف(مک کال، ایوان،وکراتزر[18]،1992) ، صفات شخصیتی(گاسلینک[19] وهمکاران1998، به نقل از پروین، 2001؛ ترجمه جوادی و کدیور،1381)،سبک هویتی آشفته/اجتنابی( برزونسکی و همکاران، 1999)، هویت مغشوش( برزونسکی، a1998؛ دالینگر و دالینگر[20]، 1997؛ نقل از آقاجانی، 1381)، و نگرش منفی به مدرسه و معلمان(کالنگلو،کر، کریستنسن و مکسی[21]1993؛ فورد،1996؛ ریم،1995) .

    بیشتر ادبیات موجود در زمینه مقایسه دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی پائین و بالا بر این نکته تاکید می کنند که این دانش آموزان در مقایسه با دانش آموزان دارای پیشرفت بالا، خودپنداره تحصیلی ، خود کار-آمدی تحصیلی،خود تنظیمی ، انگیزش ، و رفتار های هدفمند پائین تری دارند و نگرش آنان به مدرسه منفی تر است(ریس  و مک کوآچ،2000).با این حال ، بیشتر بررسی های انجام شده برای بیان ویژگی های این  دانش آموزان ، کیفی ، بالینی و یا تک آزمودنی بوده اند، و مطالعات  بسیا ر اندکی برای صحت آزمون این فرضیه ها بصورت کمی انجام گرفته است(ریس  و مک کوآچ،2000).

    بنا براین، علی رغم اهمیت بهزیستی روانشناختی دانش آموزان و متغییر های پیش بینی کننده آن و با توجه به اهمیت نیاز به افزایش دانش ما پیرامون ویژگی های دانش آموزان دارای پیشرفت و عملکرد تحصیلی بالا و پائین  ، کمتر تحقیق جامع و منظمی وجود دارد که همه این عوامل را با هم وبصورت مقایسه ای و در قالب یک الگو در نظر گرفته باشد. تمرکز مطالعه حاضر،تلاش در پر کردن این فاصله و شکاف در ادبیات پژوهشی موجود است . به عبارت دیگر، هدف مطالعه حاضر، طراحی الگوئی از روابط میان عوامل پیش بینی کننده بهزیستی روانشناختی دانش آموزان دارای عملکرد تحصیلی بالا و پائین است . محقق این نکته را در نظر دارد که طراحی الگو و بهره گیری از مدل سازی معادلات ساختاری نظریه –محور بوده و مستلزم بررسی دقیق مبانی نظری و پژوهشی لازم در این زمینه است . با آگاهی و وقوف بر این مساله ، از آنجا که امکان بیان حجم وسیعی از مبانی نظری و پژوهشی مورد نظر در این فصل وجود ندارد ،  پرداختن مفصل به این موضوع را به فصل بعد واگذار می کنیم .

3-1 . چارچوب مفهومی الگو

مفهوم تقلب………………………………………………………………….24

انواع تقلب تحصیلی…………………………………………………………….24

عوامل موثر در پدیده تقلب………………………………………………………25

نظریه‌های مختلف در مورد تقلب…………………….……………………………27

نظریه انتخاب عقلانی………………….……………………………………….. 28

نظریه مثلث تقلب……………….……………………………….……………29

نظریه لوزی تقلب……………………………..………………………………30

ترکیب نظریه مثلث تقلب و نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده……………………….……….31

نظریه بولونا و لیندکوئیس…………………….…………………………………31

نظریه‌های رفتار…………….………………………….…………………………..32

نظریه همبستگی انشقاقی…………..…..…..……………………………… 32

نظریه کنترل اجتماعی………..…..………..……………………………….33

نظریه بنیاد پیت، مارویک و میشل درمورد تقلب………..…..…………………….33

معادله‌ی خیانت……….…..…………..…………………………………..33

ویژگی‌های شخصیتی افراد متقلب……………..…………..………………….34

هویت اخلاقی……………..………….…………………………………..34

تعریف هویت……………..………………………………………………34

انواع هویت……………….………..…………………………………….35

نظریه‌های مختلف در مورد هویت اخلاق……………………………………….38

مدل خود بلازی………………………….……………………………… 38

نظریه کالبی و ویلیام دیمون….…………………………..…………………..41

دیدگاه‌های شناختی- اجتماعی هویت…………………………………………..41

هویت اخلاقی به عنوان یک هویت اجتماعی خود مهم ………………………………………………………………42

هویت اخلاقی به عنوان یک خود ایده آل اخلاقی…………………………………………………………………………43

شکل‌گیری هویت اخلاقی از دیدگاه هویت…………………………………………………………………………………….43

نظریه بروزنسکی………………….…………………………………………43

نظریه گلیگان………………….……………………………………………45

انگیزش تحصیلی…………………………………………………………….46

تعریف اصطلاحی انگیزش……..………………………………………………..46

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

تفاوت انگیزه و انگیزش………..………………………………………………47

اهمیت و ضرورت مطالعه‌ی انگیزش…………..……. ………………………….47

مبانی نظری انگیزش………………………………………………………..47

نظریه انتظار- ارزش…………………………………………………………47

نظریه انگیزش توانش……………..………………………………………….48

نظریه خود ارزشی…………………….……………………………………..48

نظریه خودکارآمدی………………….……………………………………….48

نظریه اسناد…………………………….…………………………………..49

نظریه انگیزش درونی- بیرونی……………………………………………..……49

نظریه هدف‌گرایی……………………………..………………………………50

نظریه انگیزش پیشرفت…………………………..…………………………….51

رویکرد کلاسیک به انگیزش پیشرفت( نظریه نیاز)…………………………………….51

نظریه یادگیری اجتماعی……………………………….………………………..53

نظریه اسناد……………………………………………………………………..54

نظریه شناختی- اجتماعی………………………………………………………..56

نظریه خود تعیین گری…………………………………………………………57

درونی سازی……………………………………………………………………….57

پیوستار درونی سازی……………………………………………………………59

تنظیم درون فکن شده یا تزریق…………………………………………………..60

تنظیم همانندسازی شده یا خودپذیر………………………………………………..61

یک مطلب دیگر :

تنظیم یکپارچه یا آمیخته………………………………….…………………….61

انگیزش درونی………………………………………………………………..63

پیشینه تجربی…………………………………………………………………65

                               فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق

مقدمه………………………………………………………………………71

طرح پژوهش……………………………..…………………………………..71

حجم جامعه و نمونه……………………………..…………………………….71

روش نمونه‌گیری……………………………..……………………………….71

ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات………………………………..…………………….72

انگیزش تحصیلی……………………………………………………………….72

پرسشنامه هویت اخلاقی…………………………………..…………………….72

پرسشنامه پدیده تقلب………………………………………………………….73

روش اجرای تحقیق……………………………………………………………..73

روش تحلیل داده‌ها……………………………..………………………………73

جدول 1-4 جدول آمار توصیفی متغییرهای پیش بین …………………………………74

                         فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

مقدمه……………………………………………………………………..75

یافته‌های توصیفی……………………………………………………………75

جدول 2-4 آزمون همبستگی پیرسون در مورد رابطه بین انگیزش بیرونی با پدیده تقلب . . . . . 75

یافته‌های استنباطی……………………………………………………………………………………………………………..76

جدول 3-4 آزمون همبستگی پیرسون در مورد رابطه بین انگیزش درونی با پدیده تقلب . . . . . . 76

جدول 4-4 آزمون همبستگی پیرسون در مورد رابطه بین هویت اخلاقی با پدیده تقلب . . . . . . 76

فرضیه 1……………………………………………………………………76

فرضیه 2…………………………………………………………………….76

فرضیه 3……………………………………………………………………..77

شکل 1-4 نمودار بررسی خطی بودن داده­ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . .. 77

شکل 2-4 نمودار پراکنش باقیمانده . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . 78

جدول 5-4 جدول همخطی چندگانه . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . .. . .  ..79

جدول 6-4 جدول استقلال خطا ……………………………………………………79

جدول 7-4 جدول تحلیل نتایج رگرسیون گام به گام مولفه­های انگیزش تحصیلی و هویت اخلاقی 80

جدول 8-4 خلاصه تحلیل واریانس رگرسیون گام به گام پیش بینی تقلب . . . . . . . . . . . . .. . . 80

فرضیه4……………………………………………………………………..81

جدول 9-4 ضرایب بتای متغییرهای پیش بین در پیش بینی تغییرات پدیده تقلب . . . . . .  . . . 81

                            فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

مقدمه………………………………………………………………………..93

محدودیت‌های پژوهش…………………………..……………………………..93

پیشنهاد‌ها کاربردی……………………………………………………………..93

پیشنهاد‌ها پژوهشی……………………………………………………………..94

   مقدمه

تقلب تحصیلی یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در محیط­های آموزشی است. مطالعات انجام‌شده در زمینه تقلب حاکی از رایج بودن این امر در موسسه­های آموزشی است.

تقلب با ورود دانش‌آموز به بستر آموزش آغاز می­شود و هیچ گروه سنی را نمی‌توان از این عمل مستثنا دانست. تحقیقات نشان می‌دهد تقلب در میان دانش آموران مدارس ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان و همچنین دانشجویان دانشگاه­ها رایج است. با این وجود تحقیقات بسیاری اذعان می‌کنند که تقلب در دانشگاه­ها رایج تر از سایر دوره‌ها است. تقلب موجب مخدوش شده امتیاز نتایج آزمون‌ها می‌شود زیرا ارزش داده‌های ارزیابی را به عنوان ملاک پیشرفت تحصیلی دانشجویان و منبع بازخورد به استادان و متخصصان آموزشی به منظور برنامه‌ریزی درسی آموزشی کاهش می‌دهد. این در حالی است که در کشور ما این نتایج برای ارتقا دانش‌آموزان بالأخص دانشجویان به مقاطع تحصیلی بالاتر استفاده می‌شود و تقریباً ملاک دستیابی بسیاری از فرصت‌های آموزشی، شغلی، رفاهی و …. در گرو نتایج این ارزیابی‌ها است.

لذا با توجه به رایج شده پدیده تقلب در بین دانشجویان و هم چنین کمبود تحقیقات انجام‌شده در کشور ما که مروری بر پایگاه­های اطلاعاتی و کتب منتشرشده می‌تواند شاهدی بر این مدعا باشد، لازم است تا پژوهش‌های بیشتری پیرامون این پدیده ضد ارزشی به عمل آید تا عوامل موثر در آن شناخته شود و تمهیدات لازم به منظور مقابله با آن، به شیوه علمی طراحی شود. چون شناسایی عوامل تأثیر گدار می‌تواند در جهت کاهش این پدیده موثر واقع شود، در این پژوهش تلاش شده است رابطه عوامل تأثیرگذار احتمالی در تقلب، از جمله مؤلفه‌های انگیزشی و هویت اخلاقی در دانشجویان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 92-93 بررسی شود.

  بیان مسأله

1-7-1-متغیر مستقل………………………… 9

1-7-2-متغیر وابسته………………………. 10

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1-مقدمه………………………………. 12

2-2-تفکر و دانش ما در مورد آن…………….. 13

2-3-آموزش و تفکر………………………… 17

2-3-1-چرا آموزش تفکر…………………….. 18

2-4-تفکر انتقادی………………………… 20

2-5-دیدگاه های مختلف در زمینه تفکر انتقادی…. 22

2-5-1-دیدگاه انیس درباره تفکر انتقادی……… 23

2-5-2-دیدگاه سیگل درباره تفکر انتقادی……… 24

2-5-3-دیدگاه پاول درباره تفکر انتقادی……… 24

2-5-4-دیدگاه هالپرن درباره تفکر انتقادی……. 25

2-5-5-دیدگاه بلوم درباره تفکر انتقادی……… 25

2-5-6-دیدگاه مک پگ درباره تفکر انتقادی…….. 26

2-6-مهارت های تفکر انتقادی……………….. 26

2-7-رویکرد سازنده گرایی………………….. 30

2-8-یادگیری مشارکتی……………………… 32

2-9-تعامل بین همتایان……………………. 34

2-10-نقش همکاری…………………………. 36

2-11-فرهنگ همتایان………………………. 37

2-12-پرسشگری……………………………. 38

2-12-1-سؤال و نقش آن در تفکر………………. 39

2-12-2-پرسشگری متقابل هدایت شده……………. 40

2-13-تحقیقات انجام یافته…………………. 43

2-14-نقد و بررسی پیشینه………………….. 48

فصل سوم: روش و تحقیق

3-1-روش تحقیق…………………………… 51

3-2-جامعه آماری…………………………. 51

3-3-حجم نمونه و روش نمونه گیری……………. 51

3-4-ابزارهای اندازه گیری…………………. 52

3-5-روش اجرا……………………………. 53

-1-5-3نمونه های ارایه شده از طرح سؤال………………………………………………………………………………..54

 

3-5-2-خلاصه و عناوین مراحل اجرا………………………………………………………………………………………….56

3-6-روش آماری تحلیل اطلاعات……………….. 56

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1-مقدمه………………………………. 59

4-2-توصیف داده ها……………………….. 59

4-3-بررسی فرضیه های پژوهش………………… 66

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1-مقدمه………………………………. 75

5-2-خلاصه پژوهش………………………….. 76

5-3-یافته های پژوهش……………………… 77

5-4-نتیجه گیری و بحث…………………….. 78

5-5-محدودیت های پژوهش……………………. 88

5-6-پیشنهادهای پژوهش…………………….. 89

5-7-پیشنهادهای کاربردی…………………… 89

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………..91

پیوست

Abstract

فهرست جداول

جدول 4-1توصیف نمرات پیش آزمون و پس آزمون راهبرد پرسشگری متقابل هدایت شده در گروه کنترل و آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

جدول 4-2 مقایسه ی خطای واریانس گروه ها……………………………………………………………………………………………66

جدول4-3 خطی بودن و همگنی شیب رگرسیون آزمون تفکر انتقادی………………………………………………………67

جدول 4-4 تحلیل کواریانس فرضیه یک…………………………………………………………………………………………………… 69

جدول 4-5 مقایسه ی چند گانه ی آزمون در فرضیه ی یک……………………………………………………………………..69

جدول 4-6 تحلیل کواریانس فرضیه دو………………………………………………………………………………………………………70

جدول4-7 مقایسه ی چندگانه ی آزمون در فرضیه ی دو……………………………………………………………………….. 70

جدول 4-8-تحلیل کواریانس فرضیه سه…………………………………………………………………………………………………..71

جدول 4-9 مقایسه ی چند گانه ی آزمون در فرضیه ی سه…………………………………………………………………71

جدول 4-10 تحلیل کواریانس فرضیه چهار……………………………………………………………………………………………..72

یک مطلب دیگر :

جدول 4-11 تحلیل کواریانس فرضیه پنج………………………………………………………………………………………………73

جدول 4-12 مقایسه چند گانه ی آزمون مفروضات……………………………………………………………………………….73

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 توزیع پیش آزمون مهارت استقرا ………………………………………………………………………………………..60

نمودار4-2توزیع پیش آزمون مهارت قیاس ……………………………………………………………………………………………60

نمودار4-3 توزیع پیش آزمون مهارت مشاهده………………………………………………………………………………………..61

نمودار 4-4 توزیع پیش آزمون مهارت اعتبار و هماهنگی…………………………………………………………………….61

نمودار4-5 توزیع پیش آزمون مهارت مفروضات……………………………………………………………………………………62

نمودار4-6 توزیع پس آزمون مهارت استقرا……………………………………………………………………………………………62

نمودار 4-7 توزیع پس آزمون مهارت قیاس…………………………………………………………………………………………..63

نمودار 4-8 توزیع پس آزمون مهارت مشاهده……………………………………………………………………………………….63

نمودار4-9 توزیع پس آزمون مهارت اعتبار و هماهنگی………………………………………………………………………..64

نمودار 4-10 توزیع پس آزمون مهارت مفروضات………………………………………………………………………………….64

نمودار 4-11 توزیع پیش آزمون تفکر انتقادی………………………………………………………………………………………65

نمودار 4-12 توزیع پس آزمون تفکر انتقادی………………………………………………………………………………………..65

نمودار 4-13 پراکندگی خط رگرسیون………………………………………………………………………………………………….68

1-1- مقدّمه :

صدها سال است که تفکر انتقادی به عنوان یکی از هدف­های آموزشی مورد توجه قرار گرفته و تعریف­های متعددی از آن ارائه شده است .پاسکارلا و ترنزینی)1991، نقل از حسینی، 1388)، تفکر انتقادی را به منزله یک ردیف از توانائی­های کلّی فرد در انجام اموری مانند تعریف مسائل محوری، فرضیه­سازی در یک بحث، تشخیص روابط، استنتاج، استنباط، تفسیر نتایج حاصل از شواهد معتبر و نیز ارزشیابی انتقادی دانسته­اند. با توجه به گستردگی مفهوم تفکر انتقادی و مهارت­ها و پیش­بینی کننده­های تفکر انتقادی این سوال مطرح می شود که چه عوامل و فعّالیت­هایی در ایجاد تفکر انتقادی موثر هستند. مهارت­های تفکر انتقادی مثل سایر مهارت­های فکری قابل آموزش و پرورش­اند. مدرسه، کانون آموزش و کتاب­های درسی، مهم­ترین وسیله آموزش تلقی می شود که غالباً اهداف آموزش از طریق آن قابل تحقق است. آموزش تفکر انتقادی تنها آموزشی است که گذر از ساده­نگری و پذیرش بی­چون و چرای مسائل را به ژرف نگری و انتخاب آزادانه تسهیل می­کند و توانایی­شان را برای درک مسائل افزایش می­دهد (معروفی ، بشیری و یعقوبی، 1390). توجه کردن به اهداف آموزش مانند پرورش تفکر انتقادی و حل مسئله در بهره مندی از روش های مناسب آموزش یا تدریس امکان پذیر است اما متاسفانه معلمان بهبود مهارتهای تفکر انتقادی را در مورد دانش آموزان خود انجام نمی دهند، در صورتی که توانایی دانش آموزان در تفکر به صورت انتقادی در تصمیم گیری های مهم در کلاس درس رشد می یابد. بنابراین روش های تدریس مورد استفاده باید پرورش تفکر انتقادی را بیشتر از حفظ کردن صرف محتوا در نظر داشته باشد.  لذا بهتر است آموزش تفکر انتقادی به عنوان هدف اصلی آموزش و پرورش و تدریس تفکر انتقادی به عنوان هدف اصلی آموزش و پرورش و تدریس تفکر به عنوان نکته پایه برای یادگیری معرفی شوند. آموزش تفکر انتقادی به دانش آموزان بسیار مهم است. اگر دانش آموزان با تفکر انتقادی آشنایی داشته باشند،  می توانند از آن به عنوان راهنما در امور مختلف زندگی خود بهره گیرند.  دانش آموزان قادر به تفکر انتقادی که در این زمینه آموزش دیده اند می توانند از آن برای تصمیم گیری درامور شخصی و تحصیلی خود استفاده کنند.  با توجه به مطالب فوق و اهمیت آموزش تفکر انتقادی در مدارس و نیاز به وجود پژوهش در زمینه تعیین عوامل و شرایط ایجاد کننده آن پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش راهبرد «پرسشگری متقابل هدایت شده» بر پرورش مهارتهای تفکر انتقادی  شکل گرفت .

1-2- بیان مسئله :

تفکرانتقادی دربرگیرنده انواع اندیشه های مرتبط با یکدیگر است که در جوامع معاصر به اشکال مختلف هستند. تفکر انتقادی از مهم ترین ارزش های فکری در جوامع توسعه یافته تلقی می شود. بنابراین ضروری است که تربیت «متفکران انتقادی» از اهداف مهم نظام های آموزشی معاصری باشد که به شکل گیری «استقلال فردی» اهمیت می دهند. اخیراً توجه قابل ملاحظه ای از طرف روان شناسان و مربیان تربیتی به موضوع تفکر انتقادی شده است. تفکر انتقادی دربرگیرنده ی تفکر اندیشمندانه، بارورانه و نیز ارزیابی شواهد است (بیابانگرد، 1390). دیویی تفکر انتقادی را قضاوت معلق یا بدبینی سالم (نقد سازنده) و پرهیز از تعجیل در قضاوت تعریف می کند. به عبارت دیگر او تفکر انتقادی را بررسی فعال، پایدار و دقیق هر عقیده و دانش می داند (شعبانی، 1382).

هم چنین دیویی[1] (1933، به نقل ازبدری، 1387)  از یک دیدگاه فلسفی تفکر انتقادی را شامل کاوشگری و تمیز و آزمون افکار و بررسی گزینه های مختلف در مورد یک مساله می دانست.

برخی از روان شناسان برای تعریف تفکر انتقادی به طبقه بندی بلوم اشاره کرده اند تفکر انتقادی در طبقه بندی بلوم[2]، هاستتینگز[3] و ماداس[4] (1956)، نوعی حل مسئله است اما علاوه بر حل مسئله دارای عناصری از بالاترین سطوح این طبقه بندی یعنی تحلیل، ترکیب، ارزشیابی نیز هست (سیف، 1380).

پژوهشگران مختلف ارتباط بین تفکرانتقادی با حل مسئله، تفکر خلاق، تفکر منطقی و فراشناخت را برجسته کرده اند (حسینی، 1388). برای مثال لومزدانی(1995، به نقل از حسینی، 1388)، معتقد بود حل خلاقانه مسائل به رشد مهارتهای تفکر انتقادی کمک می کند. برخی روان شناسان بین تفکر انتقادی و تفکر خلاق و حل مسئله تفاوت قائل شده اند. تفکر خلاق به راه حل های مختلف منجر می شود در حالی که تفکر انتقادی برای انتخاب یک راه حل استفاده می شود. تفکر انتقادی توانایی داوری در موقعیت های پیچیده و واقعی بر اساس شواهد موجود است (کورفیس، 1988 ، نقل از بدری، 1386). تفکر انتقادی و حل مسئله از نظر ماهیت یک چیز هستند و هر دوی انها از انواع تفکر آدمی به حساب می آیند.  با این حال می توان آنها را تا اندازه ای از هم متفاوت دانست . تفکر انتقادی بیشتر به فرایند تفکر مربوط می شود، در حالی که حل مسئله عمدتا به فرآورده و نتیجه تفکر تاکید می ورزد و از دیگر تفاوتهای آنها این است که تفکر انتقادی با مسائل باز و گسترده سرو کار دارد، اما حل مسئله اغلب به مسائل دارای جوابهای واحد و مشخص مربوط است (سیف، 1380).

صاحب نظران زیادی از آموزش پذیر بودن تفکر حمایت کرده اند، تفکر انتقادی را می توان از طریق تمرین و آموزش افزایش داد (ریستو[5]، 1988). تفکر انتقادی مهارتی است که ممکن است در هر فردی پیشرفت پیدا کند یا بهبود یابد، به هر حال تفکر انتقادی چیزی نیست که ضرورتاً با رشد افراد همراه شود بلکه باید آموزش داده شود (والش[6] و پول[7]، 1988).

در روش مستقیم شیوه های مختلف مانند روش نفوذی، تدریس خردمندانه، اصول منطق، روش مصاحبه، روش شبیه سازی و روش ابزار تفکر مطرح شده است. رویکرد دوم برای آموزش مهارت های تفکر به روش غیر مستقیم معروف است. در این روش مهارت های تفکر باید در طول تمامی موضوعات درسی در رشته های مختلف تدریس گردد. اگر موضوعات درسی به حالت معنادار یاد گرفته شوند، این موضوعات مانند ابزار در خدمت تفکر خواهند بود. بر همین مبناست که رشد تفکر منطقی، تفکر انتقادی و حل مسئله ای، هسته مرکزی نظریه پردازان برنامه های آموزشی و تدریس بوده است (فتحی آذر، 1387).

یادگیری مشارکتی[8]،  یک روش آموزشی است که در آن فراگیران در گروه های کوچک برای رسیدن به یک هدف مشترک با یکدیگر کار می کنند، بنابراین موفقیت یک فرد در گروه به موفقیت افراد دیگر نیز کمک می کند. نظریه پردازان یادگیری مشارکتی معتقدند که مهارتهای مهم زندگی مانند صحبت کردن، گوش کردن و حل مسئله از طریق تجارب یادگیری مشارکتی موقعیتی فراهم می کند که در آن دانش پژوهان به صورت گروه همکار یاد می گیرند دانش و توانایی های یکدیگر را مورد بررسی قرار دهند و آن را تائید و رد کنند. بعلاوه هدف از یادگیری مشارکتی این است که اعضا گروه در خصوص مسائل انتزاعی تفکر نموده و به حل آنها اقدام نمایند. در نتیجه تبادل نظرات در درون گروه های کوچک نه تنها موجب افزایش علاقه در میان اعضا گروه می شود بلکه تفکر انتقادی آنان را نیز بهبود می بخشد(رنجبر، 1385). پرسشگری متقابل هدایت شده بخشی از روشهای یادگیری مشارکتی است که در آن فراگیران درگروههای کوچک برای یادگیری بهتر با هم کار می کنند و مهم ترین مثال دیدگاه سازنده گرایی محسوب می شود.

پرسشگری متقابل هدایت شده در گروه همتایان[9]،  یکی از راهبردهای تعاملی معرفی شده است که به اعتقاد کینگ[10]، برای پرورش تفکر انتقادی موثر است. وی مدعی است که کاربرد آن می تواند به دانش آموزان  در هر نوع برنامه درسی کمک نماید تا موضوعات ارائه شده به صورت سخنرانی ها و یا سایر انواع ارائه مطالب درسی را فعالانه پردازش نماید. در پرسشگری متقابل هدایت شده یادگیری در بستر تعاملات اجتماعی شکل می گیرد. فعالیت های هدفمند و فشارهای اجتماعی و محیطی قادرند ساخت های شناختی فراگیران را تغییر دهند (وقار سیدین، ونکی، طلاقی و ملازم، 1387).

مگنوسن[11]، اینشیدا[12] و ایتونو[13] )2000 (، اثر روش آموزش مبتنی بر پژوهش را بر روی توانایی تفکر انتقادی بررسی کردند و نشان دادند فراگیرانی که در فرم A تست تفکر انتقادی گلیزر نمرات پایین گرفته بودند پس از آموزش نمرات بالاتری گرفتند.

 

یک مطلب دیگر :