فرضیه ها 8

پیشینه پژوهش… 9

نوع و روش پژوهش… 10

مشکلات و موانع تحقیق.. 10

بخش دوم: مفهوم شناسی جرم. 12

الف) معنی لغوی جرم. 12

ب) معنی اصطلاحی جرم. 12

مفهوم شناسی واژه های مترادف جرم. 15

الف) المعصیه. 15

ب) الذنب… 15

پ) إثم. 15

ت) خطأ 15

واژه های متضاد جرم. 16

الف) الاطاعه. 16

ب) الانقیاد. 16

ج) الاتباع. 16

معنی جرم در اصطلاح فقها و دانشمندان اسلامی.. 16

جرم در اصطلاح جامعه شناسان. 17

جرم شناسی(Criminology) 17

نتیجه گیری.. 17

فصل دوم : اصول و ریشه های جرائم علیه شخصیت معنوی

مقدمه. 20

بخش اول: نقش نیازهای جسمی و جنسی در جرائم. 22

اثر نطفه در جرائم. 23

اثر زمان و مکان مجامعت در جرائم. 26

نقش طهارت نطفه افراد در جرائم. 27

نمونه هایی از اعمال مجرمانه ولدالزناها و ولدالحیض ها 29

بخش دوم: اثر محیط بر جرائم علیه شخصیت… 30

نقش عوامل مادی محیط بر جرائم. 30

اثر عوامل انسانی محیط بر جرائم. 33

نقش سن در جرائم علیه شخصیت… 34

نقش حالات روحی و درونی موثر در جرائم علیه شخصیت معنوی.. 36

 

الف: خشم و غضب… 36

ب: نقش خوف و ترس در جرائم. 39

ج: نقش بغض و دشمنی در ارتکاب جرائم. 41

بخش سوم: نقش صفات و ویژگیهای روحی در جرائم. 43

الف: نقش حرص در جرائم معنوی.. 43

ب: نقش کبر در جرائم معنوی.. 45

ج: نقش حسد در جرائم معنوی.. 46

فصل سوم : گونه­شناسی جرائم علیه شخصیت معنوی افراد

مقدمه. 55

جرائم لسانی علیه شخصیت معنوی اشخاص…. 56

الف ) معنی لغوی قذف… 56

ب ) معنی اصطلاحی قذف… 56

معنی اصطلاحی قذف در قرآن کریم. 57

قذف در روایات… 59

قذف برده به فرد آزاد. 66

شهادت گواهی قذف کننده 66

رابطۀ بین قذف و لعان. 68

الف: معنی لغوی لعان. 68

لعان در قرآن کریم. 68

لعان در روایات… 70

نقش پیشرفت های علمی جدید در سرنوشت ولد ملاعنه. 71

بررسی تطبیقی فقه و حقوق با آیات و روایات… 72

شدیدترین نوع قذف… 73

توهین.. 74

معنی لغوی.. 74

معنی اصطلاحی توهین.. 74

معنی لغوی اهانت… 75

مصادیق توهین.. 75

ارکان توهین و اهانت… 75

توهین و اهانت در روایات معصومین(ع) 77

توهین در اصطلاح حقوقی.. 78

توهین در قانون. 79

رابطۀ بین توهین عرفی و توهین کیفری.. 79

توهین سبّ در قرآن کریم. 80

توهین سبّ در روایات… 81

سبّ الله.. 81

سب النبی (ص) 82

سبّ الائمه(ع) 82

یک مطلب دیگر :

سبّ اصحاب نبی.. 83

سبّ مؤمنین.. 83

سبّ آیات و نشانه های الهی.. 83

سبّ البهائم. 84

معنی لغوی افتراء. 84

معنی اصطلاحی افتراء. 85

إفک… 85

معنی لغوی إفک… 85

معنی اصطلاحی إفک… 86

ارکان افتراء. 86

مفتری در آیات و روایات… 87

نشر اکاذیب… 89

اشاعه فحشا 89

اشاعه فحشاء از نظر قرآن کریم. 90

بخش دوم: جرائم غیر زبانی علیه شخصیت معنوی افراد. 92

قذف عملی.. 92

توهین عملی.. 92

إفترای عملی.. 93

نشر اکاذیب عملی.. 95

جرائم علیه آزادی رفت و آمد. 95

جرایم علیه آزادی تن.. 97

آدم ربایی.. 98

تهدید و اکراه 99

جرایم علیه حریم خصوصی.. 100

حریم خصوصی در قرآن کریم. 100

فصل چهارم : عوامل موثر بر جرائم علیه شخصیت معنوی افراد

مقدمه. 109

بخش اول: عوامل مؤثر عام. 110

1-انگیزه های اعمال انسان. 110

2-نقش جهان بینی مادی و الحادی در جرائم. 111

3-اثر جهان بینی الهی در مهار جرائم. 112

اثر جهان بینی بینابینی مذبذبین در جرائم. 115

بخش دوم: اثر عوامل ساختار جسمانی در جرائم. 109

نقش تأمین نیازها در ارتکاب جرائم علیه شخصیت… 109

الف: اثر عوامل ژنتیکی در جرائم علیه شخصیت… 110

اثر نطفه در جرائم علیه شخصیت معنوی افراد. 112

اثر لقمه در جرائم علیه شخصیت معنوی افراد. 112

بخش سوم: نقش صفات و حالات روحی در جرائم علیه شخصیت معنوی افراد. 113

نقش عقل در جرائم. 113

عوامل موثر بر عقل و تعقل و نقش آنها در جرائم. 115

رابطه عقل و کلام در روایات معصومین (ع) 117

ب: اثر صفات روحی در جرائم علیه شخصیت معنوی.. 119

نتیجه گیری.. 134

راهکارها و پیشنهادها 136

فهرست منابع.. 137

چکیده انگلیسی.. 141

 

چکیده

پژوهش حاضر با عنوان «جرائم علیه شخصیت معنوی افراد از منظر قرآن کریم و روایات» در صدد است با روش توصیفی و تحلیلی، ضمن تبیین مفاهیم و مصادیق  جرائم علیه شخصیت معنوی افراد، عوامل مؤثر و انگیزه ها و آثار و کیفر دنیوی و اخروی آنها را از آموزه های قرآن کریم و روایات بیان کند.

برای محقق شدن اهداف فوق تحقیق حاضر در چهار فصل تنظیم گردیده است. در فصل اول به کلیات و مفهوم شناسی جرم پرداخته می­شود. فصل دوم اصول و ریشه های جرائم علیه شخصیت معنوی افراد را از دیدگاه قرآن کریم و روایات مورد بررسی قرار داده است. فصل سوم مصادیق جرائم علیه شخصیت معنوی افراد از دیدگاه قرآن کریم و روایات را بحث و بررسی می­کند. فصل چهارم، عوامل مؤثر در جرائم علیه شخصیت معنوی افراد از دیدگاه قرآن کریم و روایات را بررسی و ماحصل بحث ونتیجه گیری بیان می­شود. نتایج پژوهش نشان می­دهد ریشة اصلی جرائم علیه شخصیت افراد و ترور شخصیت آنها، دوری از خداوند و عدم ایمان به خدا و روز قیامت و پیروی از هواهای نفسانی است. همچنین انسان بر اثر عواملی چون: ساختار ژنتیکی، پاکی لقمه و نطفه کشش و گرایش بیشتری به این نوع از جرائم دارد. صفات روحی و نفسانی حرص، کبر و حسد نیز از عوامل اصلی ارتکاب این جرائم به شمار می­آیند.

واژگان کلیدی: قرآن، روایات، جرم، شخصیت معنوی.

 

فصل اول

کلیات و مفهوم شناسی

 

بخش اول: کلّیات

مقدمه

یکی از مسائل مبتلا به انسان بما هو انسان، از آدم تا خاتم، در همه زمان ها و مکان ها مسئله جرم و رفتار مجرمانه است. انسان مختار و مکلّف آفریده شده است و همیشه با خیر و شر آزمایش می­شود: (وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَیْرِ فِتْنَةً[1])

خداوند برای اتمام حجّت از طریق تکوین و تشریع، تکلیف او را مشخص کرد. انسان سبیل را می­داند و راه را می­شناسد: ( إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً[2])

از سوی دیگر، انسان از نظر ساختمان جسمی و ساختار روحی، به گونه ای آفریده شده است که ظرفیت و پتانسیل برتر شدن از ملائکه و پست تر شدن از چهارپایان را دارد: ( لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ  ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ السَافِلِینَ[3])