انواع تأمین مالی پروژههای حمل و نقل و ارزیابی اقتصادی
(تامین مالی پروژههای برقی كردن خطوط راهآهن از طریق
ساختارهای غیردولتی)

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران جنوب

دانشكده تحصیلات تكمیلی

سمینار برای دریافت درجه كارشناسی ارشد“M.Sc” مهندسی عمران- برنامه ریزی حمل ونقل

عنوان:

انواع تأمین مالی پروژههای حمل و نقل و ارزیابی اقتصادی
(تامین مالی پروژههای برقی كردن خطوط راهآهن از طریق
ساختارهای غیردولتی)

برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چكیده:
تامین مالی پروژه های اقتصادی یكی از مهم ترین بحث ها و موانع توسعه اقتصادی به ویژه در كشوره
های در حال توسعه می باشد . بحث كمبود سرمایه و منابع مالی به ویژه از اواسط قرن بیستم از سوی

رهبران كشورهای در حال توسعه در مجامع بین المللی طرح شده و با وجود تشك یل نهادهای پولی
جهانی نظیر صندوق بین المللی پول و بانك جهانی كه علی الظاهر می بایست نقش مهمی در تامین
مالی طرح های اقتصادی ایفا كنند . هنوز جریان بین المللی سرمایه به اقتصاد كشورهای در حال
توسعه باكندی رو به رو است.
از آنجا كه بازار سرمایه در كشورهای رو به رشد از ابزارهای مناسب تامین مالی نیز برخوردار
نیست. مشكل كمبود سرمایه یا به عبارت بهتر كمبود سرمایه گذاری اقتصادی در این كشورها ابعاد
وسیع تری پیدا كرده است.
بنابراین به روش های مختلف باید نسبت به جذب منابع مالی و استفاده صحیح آن در پروژه های
مختلف به ویژه پروژه های سنگین از لحاظ مالی اقدام كرد و آنها با روش های علمی مود مقایسه قرار
داده و بهترین گزینه را انتخاب نمود.
در این سمینار علاوه بر برشمردن نحوه تامین مالی پروژه های حمل و نقلی، ارزیابی اقتصادی آنها
نیز مورد توجه قرار گرفته است.
مقدمه:
كشورهای در حال توسعه ای مانند ایران از ویژگی های اقتصادی مناسبی برخوردار است و می
بایست علاوه بر تلاش برای جذب سرمایه های خارجی بیشتر بر منابع تامین داخلی متكی باشند . این
منابع كه سرچشمه گرفته از پس انداز ملی است می بایست با اتخاذ سیاست های مناسب پولی و
تجهیز باز ار سرمایه تامین شود تا بتواند در پیشبرد اهداف و آرمان های اقتصادی كه همانا دستیابی به
رشد و توسعه اقتصادی پایدار است موثر واقع شود . در این تحقیق به بحث تامین مال ی و روش های
علمی آن خواهیم پرداخت.
تامین مالی عبارت است از جمع آوری وجوه برای ابتیاع عوامل گوناگ ون مورد نیاز تولید كالا یا ارائه
خدمت. به عبارت دیگر تامین مالی تامین سرمایه مورد نیاز جهت سرمایه گذاری در طرح های
اقتصادی می باشد . خواه این سرمایه به صورت وجوه نقد باشد یا به صورت سرمایه انباشت شده در
كالاهای سرمایه ای یا واسطه ای (به عبارت بهتر دانش فنی و فن آوری انباشته در كالاهای سرمایه
ای).
در اجرای پروژه های اقتصادی بحث عمده نحوه تامین مالی می باشد كه چنانچه سرمایه گذار خود
از منابع مالی كافی برخوردار باشد در این زمینه مشكلی بروز نمی كند . اما اگر وجوه مورد نیاز سرمایه
گذاری به تمامی در اختیار سرمایه گذار (اعم از حقیقی یا حقوقی دولتی یا خصوصی) نباشد راه های
تامین مالی یا شیوه های تامین مالی مورد توجه قرار می گیرد.
اصولاً در اقتصاد نخستین و مهم ترین شیوه تامین مالی تبدیل پس انداز ملی به سرمایه گذاری

یک مطلب دیگر :

است. این تبدیل ممكن است از سوی دولت یا بخش خصوصی (اعم از حقیقی یا حقوقی ) صورت
بگیرد. اگر نسبت خالص پس انداز ملی به تولید ناخالص داخلی در حدی قابل توجه قرار گیرد مشكلیبه عنوان كمبود منابع سرمایه گذاری در اقتصاد بروز نمی كند اما زمانی كه میل به مصرف در مصرف
كنندگان (اعم از خصوصی یا دولتی ) در حدی بالا باشد كه همواره منابع ناچیزی برای پس انداز و
تبدیل آن به سرمایه گذاری باقی گذارد تنگنای كمبود منابع سرمایه گذاری بروز می كند.
در اغلب كشورهای در حال توسعه از جمله ایران به لحاظ عرضه كل رشد جمعیت و فشار تقاضا
برای ابتیاع كالاها و خدمات مصرفی و … همواره سطح پس اندا ز ملی نسبت به تولید ناخالص داخلی در
حد قابل توجه نسبت و لذا سرمایه گذاران همواره با كمبود منابع برای سرمایه گذاری در طرح های
اقتصادی مواجه می باشند . اگر شرایط اقتصادی به گونه ای باشد كه فشارهای تورمی سیر نزولی ارزش
پول ملی را به وجود آورد و در مقابل بازار معاملات كاذب و دلالی (ارز ، سكه ، كالاهای مصرفی بادوام
، زمین و …) نیز رونق داشته پس انداز كنندگان تمایلی به نگهداریی وجوه نقد خود در نظام بانكی یا
سرمایه گذاری آن در طرح های اقتصادی نشان نمی دهند و این امر بر انباشت سرمایه برای سرمایه –
گذاری اثر منفی دارد.
در چنین شرایطی برنامه ریزان اقتصادی باید توجه كنند كه از ابزارهای تشویق پس انداز تجهیز
بازار سرمایه و رونق سرمایه گذاری های اقتصادی مولد به نحو موثر در اقتصاد بهره گیرند تا بتوانند
هدف دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار محقق سازند.
برای اجرای یك طر ح سرمایه گذاری دو مقدمه لازم است : یكی آنكه نحوه تامین مالی هزینه های
آن مشخص شود . و دیگر آنكه موسسه سازمان شركت یا وزارتخانه مسئول اجرا و بهره برداری از آن
تعیین شود . خلاصه اینكه بر اساس یك برنامه مشخص باید واحدی مسئول اجرای طرح شده و منابع
مالی كافی در ا ختیار آن قرار گیرد تا كلیه عملیات را طبق مطالعات و پیش بینی های انجام شده
پیش ببرد . بسیاری از مسائل و مشكلاتی كه طی اجرای طرح پدیدار می شود در مرحله تهیه و تنظیمو مطالعه آن قابل پیش بینی و حل نیست . بنابراین در مرحله اجرا واحد یا موسسه مجری طرح
مسئولیت رفع آن را به عهده دارد . ولی مسائل اصلی سازماندهی و تامین مالی طرح و نكات مربوط به
تكامل طرح از مرحله تهیه و تنظیم تا مرحله نهایی باید پیشاپیش مورد تحلیل قرار گیرد . توجه به
مسائل اساسی و حذف هر گونه تنگنای احتمالی قابل پیش بینی از لحاظ سازمانی و حقوقی در
موقعیت بعدی طرح نقش مهمی دارد . معمولاً تهیه و تنظیم كنندگان طرح با مجریان طرح یكی
نیستند و طرح پس از تصویب برای اجرا به مدیران و كاركنان دیگری واگذار می شود . بدیهی است این
مدیران و كاركنان باید دارای مهارت و تجربه لازم و كافی باشند ولی باز هم برای پرهیز از تگنا ها و
مشكلات بعدی باید قبلاً سازمان طرح و تشكیلات آن مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.
تجربه نشان داده است كه علی رغم پیش بینیهای قبلی از لحاظ سازمانی و حقوقی و تشكیلاتی باز
هم مسائل متعددی پیش می آید . سازمان یا موسسه جدید باید افراد فنی و كاركنان اداری مورد نیاز
را استخدام كرده و مراحل حقوقی تشكیل موسسه را طی كند و اسناد مناقصه را تنظیم نموده و
مناقصه های مربوط را انجام دهد و به طور كلی یك سلسله از این گونه وظایف را بر عهده گیرد و
پیداست كه انجام مطالعات لازم مربوط به این وظایف قبل از آغاز كار تا چه حد در پیش برد كار موثر
واقع می شود . این مطلب هم درباره طرحهای سرمایه گذاری بخش عمومی و هم بخش خصوصی
صدق می كند ولی در بخش عمومی از اهمیت زیادتری برخوردار است . زیرا در این بخش آزادی عمل
و انعطاف كمتری وجود دارد . اگر طرح سرمایه گذاری جنبه توسعه یك موسسه موجود را دارد و به هر
حال توسط دستگاه یا موسسه ای كه قبلاً سازمان یافته است اجرا می شود مطلب نسبتاً ساده تر است.
جنبه های مالی طرح با مسائل سازمانی و حقوقی آن در ارتباط نزدیك است . برای مثال اگر مقرر
شود كه سرمایه مورد نیاز از طریق فروش سهام تامین شود . این مطلب نه تنها نحوه تامین مالی طرحرا مشخص می كند بلكه همزمان با آن شكل حقوقی موسسه جدید را نیز معین كرده و نشان می دهد