2.1.2     ارزش‌های خبری:         10

2.1.3     ارزش‌های خبری از دیدگاه قرآن کریم:.. .. 17

2.1.4    باید و نباید‌های خبری:         18

3   فصل دوم :عناوین فقهی خبر و وظایف مخبر.. 30

3.1       غیبت(بد گویی): 30

3.1.1     مفهوم غیبت  در کلام علمای لغت:      30

3.1.2     مفهوم غیبت در کلام فقها: 30

3.1.3     ادله حرمت غیبت:         33

3.1.4     حرمت استماع غیبت:         35

3.1.5     موارد جواز غیبت:         37

3.1.6     استفتائات درباره غیبت:         42

3.1.7     غیبت و روزنامه نگاری جنجالی:      43

3.2       تجسس( ورود به حریم خصوصی):. . 44

3.2.1     مفهوم تجسس:         44

3.2.2 ادله حرمت تجسس:         45

3.2.3     تجسس حرام و تجسس حلال:      48

3.2.4     تجسس و روزنامه نگاری تحقیقی:   50

3.3       افشای اسرار ( انتشار مسائل خصوصی):. 53

3.3.1     مفهوم افشای اسرار:         54

3.3.2    ادله حرمت افشای اسرار:         54

3.3.3     اسراری که افشای آنها جایز است:‌.. .. 55

3.3.4     افشای اسرار دولتی و مرتبط با امنیت و منافع کشور:.. .. 57

3.3.5     افشای اسرار و ورود به حریم خصوصی افراد:.. .. 57

3.4       نمیمه(سخن چینی):. 59

3.4.1     مفهوم نمیمه:         59

3.4.2     ادله حرمت نمیمه:         59

3.4.3     نمیمه و هیاهوی رسانه ای:      61

3.5       نشر اکاذیب (نشر مطالب غیر واقع):. 62

3.5.1     مفهوم کذب:         62

3.5.2     ادله حرمت دروغ و نشر اکاذیب:      66

3.5.3     ترویج بدعت در دین:         68

3.5.4     مواردی که نشر اکاذیب و اخبار دروغ مجاز است:‌.. .. 69

3.5.5     نشر اکاذیب و روزنامه نگاری زرد:.. .. 72

3.6       بهتان (نسبت دادن غیر واقع به دیگری):. 74

3.6.1     مفهوم بهتان:         74

3.6.3    بهتان در دستورالعمل برنامه سازی BBC:…………………. ……………………………………………. 76

3.7       اضلال(پیام گمراه کننده):. 77

3.7.1     مفهوم اضلال:         77

3.7.2     ادله حرمت کتب ضاله:         78

3.7.3     استفاده از “مغالطات” برای گمراه کردن مردم:.. .. 80

3.7.4     اضلال و روزنامه نگاری تکثرگرا:      81

3.8       اشاعه فحشاء(انتشار بی بند و باری اخلاقی):. 82

3.8.1     مفهوم اشاعه فحشاء:         82

3.8.2     ادله حرمت اشاعه فحشاء:      83

3.8.3     حرمت تشبیب بالمرئه الاجنبیه (اظهار عشق به زن نامحرم):.. 84

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

3.8.4     اشاعه فحشاء و روزنامه نگاری هرزه نگارانه:.. .. 85

3.9       لهو (بیهوده گویی):. 87

3.9.1     مفهوم لهو:         87

3.9.2     ادله حرمت لهو:         88

3.9.3     لهو و روز نامه نگاری عامه پسند:.. .. 89

3.10     مدح من لا یستحق المدح (ستایش ناروا) :. 90

3.10.1   ادله حرمت مدح من لا یستحق المدح:.. .. 90

3.10.2  مدح من لا یستحق المدح و آگهی‌های تجاری:.. .. 91

3.11     تغریر جاهل )فریفتن نادان):. 93

3.11.1   مفهوم تغریر:   93

3.11.2   ادله حرمت تغریر جاهل:         94

3.11.3  تغریر جاهل و فریب افکار عمومی:……………………… …………………………………………………….. 95

3.12     اضرار(ضرر زدن به غیر):. 96

3.12.1   مفهوم ضرر:         96

3.12.2   ادله حرمت اضرار:         97

3.12.3   اضرار و آزادی مطلق رسانه‌های جمعی:.. .. 98

3.13     سب واهانت(بد زبانی):. 100

3.13.1   مفهوم سب و اهانت در کلام فقهاء:.. .. 100

3.13.2   ادله حرمت سب واهانت:         101

3.13.3   سب و اهانت در دستور العمل برنامه  سازی BBC:.. .. 104

3.14     اعانه براثم(کمک به گناه کردن):. 104

3.14.1   مفهوم اعانه براثم:         104

3.14.2   ادله حرمت اعانه براثم:         106

3.14.3   شروط تحقق اعانه بر اثم:      ………………………. ……………………………………………………….. 107

3.14.4   اعانه بر اثم و رفتار تقلیدی ناهنجار مخاطبان:…………. ………………………… 109

3.15     اعانه به ظالم  (کمک کردن به ستمگر):. 111

3.15.1   مفهوم اعانه به ظالم:         111

3.15.2   ادله حرمت اعانه به ظالم:         111

3.15.3   اعانه بر ظالم و روزنامه نگاری استبدادی:.. .. 113

3.15.4   امر به معروف و نهی از منکر رسانه‌های خبری:……………. ………………………………. 115

3.16     سرقت  (تجاوز پنهانی به حقوق دیگری):. 116

3.16.1   مفهوم سرقت:         116

3.16.2   جرم سرقت در نوشته‌های فقهی:      117

3.16.3   ادله حرمت سرقت:         117

3.16.4   سرقت و حقوق معنوی:         117

3.17     تطفیف (کم فروشی):. 121

3.17.1  مفهوم تطفیف:     121

3.17.2 ادله حرمت تطفیف:         122

یک مطلب دیگر :

3.17.3   کم فروشی در رسانه‌های جمعی:      123

3.18     اختلال نظام(از هم گسیختگی امور مردم):. 124

3.18.1   مفهوم نظام  و امنیت عمومی:      125

3.18.2   ادله حرمت اختلال نظام:        ………………………. ……………………………………………………….. 126

4   فصل سوم: بررسی عناوین فقهی خبر در برنامه‌های تلویزیونی (بررسی برنامه‌های نود و هفت)      131

4.1       معرفی برنامه نود. 131

4.1.1     بررسی برنامه نود: (گفتگو   با دکتر محمد دادکان رئیس اسبق فدراسیون فوتبال)   133

4.2       معرفی برنامه هفت. 134

4.2.1     بررسی برنامه هفت: (گفتگو با خانم فریماه فرجامی بازیگر سینما)   136

5  منابع و مآخذ.. 138

5  منابع و مآخذ.. 139

5.1   کتب و مقالات. 139

5.2    منابع اینترنتی. 144

1          پیشگفتار

1.1         مقدمه

علم فقه  پی گیر تحقق سلامت، هدایت و عدالت در جامعه است و این سه ابتناء تامی بر آگاهی‌های اجتماعی دارند . این علم نمی‌تواند در قبال خبر و رسانه‌های جمعی که حامل و ناقل بخش مهمی از آگاهی‌های اجتماعی هستند، برخوردی خنثی و یا غیر ناظر به ماهیت و کارکرد آنها داشته باشد. این مدعا با شواهدی از نقل و نیز عقل قابل تأیید است.

فقه در لغت به معنای فهم است و همین واژه در اصطلاح فقهاء به معنای آشنایی با احکام فرعی شرعی است، که از راه ادله تفصیلی آن یعنی قرآن، روایات ،عقل و اجماع بدست می‌آید و فقیه امروزه به فردی اطلاق می‌شود که دارای قدرت استنباط احکام فرعی شرعی از راه ادله تفصیلی آن باشد.

1.2         خبر

1.2.1        اهمیت بحث درباره خبر:

ارتباطات و خبررسانی قدمتی به طول حیات بشر دارد، که به دلیل گرایش‌های فطری انسان به برقراری رابطه با دیگران و پیدایش زندگی اجتماعی همواره جزء  جدایی ناپذیر زندگی بشر بوده است. اما امروزه با پیدایش وسایل ارتباطی جدید و توسعه شبکه‌های ارتباطی شکل و کارکرد ارتباط، دگرگونی‌های اساسی پیدا کرده به طوری که در دهه‌های اخیر  « انقلاب ارتباطی » رخ داده است.

در نتیجه این دگرگونی، وسایل ارتباطی بر زندگی ما سایه افکنده و نادیده گرفتن آنها ممکن نیست و مطالعه پیامدهای مختلف این پدیده و تلاش برای استفاده مطلوب از آن ضرورت دارد. اطلاع رسانی و انتشار سریع اخبار و نیز کاهش یا حذف فاصله زمانی و مکانی ، یکی از پیامدها و کارکردهای وسایل ارتباطی جدید است.

با توجه به جایگاه و اهمیت موضوع خبر و خبررسانی، نوشتار حاضر در صدد سازمان دهی به بحث « نظارت بر اطلاعات» از منظر فقه امامیه می‌باشد.

1.3         نگاهی به تحقیقات پیشین:

درباره موضوعات فقهی مورد بحث در این تحقیق، بحثهای مفصل و دقیق بسیاری در کتابهای فقهی مطرح شده است، اما در باب ارتباط میان عناوین فقهی و موضوعات خبر و خبرگزاری، سوابق قابل توجهی وجود ندارد.  با این حال به مرور سوابق مرتبط با این مقوله می‌پردازیم:

• کتاب “پژوهشی فقهی در خبر و خبرگزاری”، جواد فخار طوسی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1385.

این کتاب به بررسی فقهی خبر و خبرگزاری پرداخته و احکام فقهی مربوط به مبدا و مقصد خبر را بیان می کند ، در فصل اول، بخش تکالیف و وظایف مخبر چهار عنوان فقهی خبر از قبیل، افشای اسرار، اشاعه فحشاء، تجسس و نشر اکاذیب به خوبی بررسی شده است. این کتاب مرتبط ترین تحقیق به نوشتار حاضر می باشد.

2) حقوق و تکالیف خبرنگار در فقه امامیه، مقاله ای که توسط حسینعلی سعدی به رشته تحریر در آمده است. نکته مهم در این مقاله بررسی عناوین فقهی تجسس، افشای اسرار و اضلال می باشد.

3)کتاب” خبر و خبررسانی در قرآن کریم”، علیرضا پویا ، انتشارات دانشکده صدا و سیما،1384

نکته مهمی که در این کتاب بدان پرداخته شده است، دیدگاه قرآن درباره محتوای خبر و همچنین درباره نحوه ارائه خبر می باشد.

4)اخلاق خبر رسانی در قرآن، مقاله‌ای که توسط فتحعلی (1375 ) به رشته تحریر در آمده است. نکته مهم در این مقاله ورود به موضوع ارزش‌های خبری در قرآن است که آنها را اینگونه مطرح می کند: آزرم و حیا، ادب، برادری و تألیف قلوب، حق جویی و حق گویی، یقین و حکمت و برهان، ایجاد آرامش و پرهیز از آشوب و تشویش.

5) مقاله « فقه اطلاع رسانی»، زیبایی نژاد (1375)، که به بررسی موضوع اطلاع رسانی و خبر از نظر فقه پرداخته، ولی تکلیف قانونی و حقوقی رسانه را روشن نمی کند، اما با بیان دیدگاه‌های فقهی در این باره زمینه را برای بحث و گفتگو فراهم آورده است.

6) کتاب « مبانی هنری قصه‌های قرآن» حسینی، 1377.

7)  کتاب « ویژگی‌های عمومی اطلاع رسانی اسلامی»،  علامه محمد حسین فضل‌ا… ترجمه قرنی، 1383.

8) کتاب  « الاعلام الاسلامی الدولی بین النظریه و التطبیق» ، محمد علی العیوضی ، 1987، وی در این کتاب به بررسی اطلاع رسانی اسلامی پرداخته است.

9) مقاله « حدود و مرزهای اطلاع رسانی در اسلام»، حبیبی ، 1381،

نویسنده این مقاله هشت اصل را به عنوان مسائل تعیین کننده حد و مرز اطلاع رسانی بر می‌شمارد: اصل ممنوعیت اضلال و گمراهی، ممنوعیت توهین به مقدسات و هتک حرمت و حیثیت افراد، ممنوعیت اشاعه فحشاء ، ممنوعیت افشای اسرار، ممنوعیت انتشار کتب ضاله، ممنوعیت لطمه زدن به کیان جامعه اسلامی، اصل اشاعه اطلاعات و قاعده فقهی « لاضررو لاضرار» ….

10)کتاب « اطلاعات و تحقیقات در اسلام»، آیت ا… علی احمدی میانجی، نشر دادگستر، 1381،  نکته مهمی که نویسنده این کتاب به آن پرداخته، بررسی دو عنوان فقهی تجسس و اختلال نظام است.

11) کتاب « فقه و پیام گمراهی » احمد قانع، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) ، 1384، که به بررسی مباحث شناخت مفهوم پیام و وسایل انتقال آن و گمراهگری پیام و معانی آن و بررسی حکم پیام‌های گمراه گر به طور مبسوط پرداخته است.

12)کتاب « امام خمینی و رسانه‌های گروهی »، جواد فخار طوسی، 1381، ناشر: ستاد بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی (ره)،

که در آن مباحث در 3 بخش: رسانه‌ها در عرصه فرهنگی، رسانه‌ها در عرصه سیاست و رسانه‌های گروهی و پر کردن اوقات فراغت تنظیم گردیده و تنها از منظر اصول و سنت‌های پذیرفته شده فقهی به موضوعات نگریسته شده است و به گفته خود نویسنده این کتاب و مطالب آن مباحثی نظری تلقی می‌گردد، بدون آنکه نویسنده به آ‌نچه در خارج روی داده، یا می‌دهد، نظری داشته باشد.

13 ) صادقی(1375) در مقاله‌ای با عنوان «اعتبار منتج از دیدگاه معرفت شناختی» به بررسی اهمیت منبع خبر از دو وجه روان‌شناسی و معرفت شناختی نسبت به مخاطبان و جنبه‌های حقوقی و اخلاقی نسبت به پیام رسان پرداخته و اهمیت موضوع را از این جنبه‌ها مورد واکاوی قرار داده است.

هیچ کدام از این کتاب ها و مقاله ها تمامی عناوین فقهی خبر و خبررسانی را به طور جامع احصاء و جمع آوری نکرده اند و به صورت پراکنده و در بعضی مواقع به طور ناقص، عناوین فقهی خبر مورد بحث قرار گرفته است.

1.4         ضرورت پژوهش:

خبر و خبررسانی به دلیل گرایش‌های ذاتی انسان به برقراری ارتباط با محیط پیرامون خود همواره جزء جدایی ناپذیر زندگی بشر بوده است.  با افزایش حجم اطلاعات و اخباری که نظام اجتماعی برای حفظ انسجام خود نیاز دارد و نیز افزایش سرعت مبادله این اطلاعات و اخبار، نوع و روش انتقال اطلاعات متغیر شده است با ارتقای جایگاه اطلاعات و اخبار بحث نظارت بر خبر و خبررسانی اهمیت و ضرورت پیدا می کند. در گذشته نهادی به عنوان متولی امر خبررسانی وجود نداشته و قالب و شکل و عرضه اطلاعات ونیز روش‌های کسب آن به پیچیدگی امروز نبوده است. از این رو فقیه در دوران معاصر هنگامی که به بحث در این موضوع می پردازد بایستی با شکل جدید و اجزای مختلف و موثر در این عرصه آشنا بوده و از احکام، تکالیف، و مسئولیت ها وحقوق متقابل هر یک از اجزاء آگاهی یافته و آنها را فارغ از حوزه روابط شخصی و فردی و در بعد اجتماعی مورد توجه قرار دهد. مباحث فقهی در این مقوله زمانی کارآمد خواهد بود که برای نهاد خبرگزاری که متکفل کسب و عرضه اطلاعات و اخبار است متضمن ارائه الگویی مطلوب باشد. در غیر این صورت صرفا اعلام تعارض نداشتن اقداماتی که در این حرفه صورت می گیرد با قوانین و مقرارات شرع را نمی توان حرکت علمی و پویا در این زمینه دانست. برای رسیدن به این مقصود باید مجموعه ای از نصوص و ظواهر قرآنی و روایی مرتبط با مساله کسب و نشر اخبار را کنار هم قرار داد و عبارت را از متون مختلف موجود جمع آوری کرده و با تشریح و پردازش این روایات و نیز جمع بندی و تفسیر آن مدارک، طرح مورد نظر که همان تبیین فقهی مساله خبر و ارائه الگوی بایسته شرعی برای خبررسانی است را سامان داد.

شارع مقدس در احکام شرعی حد و مرزهایی تبیین کرده که بررسی فقهی مقوله خبر مستثنی از آن نمی گردد و لیکن بررسی احکام خبر و خبررسانی به صورت مشخص و با ضابطه علمی تبیین نگردیده و هنوز عناوین فقهی خبر به صورت جامع مشخص نشده است. متاسفانه علیرغم جایگاه حساس خبر و اهمیت بسیار آن، عدم وجود تحقیقی گسترده و جامع الاطراف پیرامون این موضوع مهم کاملا محسوس می باشد.

1-3اهمیت و ضرورت تحقیق……………………….. 3

1-4اهداف تحقیق……………………………….. 3

1-5 سوالات تحقیق………………………………. 4

1-6روش تحقیق…………………………………. 4

1-7تعریف مفاهیم و اصطلاحات……………………… 4

 فصل دوم پیشینه پژوهش

2-1مقدمه…………………………………….. 6

2-2پیشینه پژوهش………………………………. 6

 فصل سوم تربیت اخلاقی از دیدگاه غزالی

3-1مقدمه…………………………………….. 10

بخش اول:حیات و آثار…………………………… 10

3-2حیات(450-505ه.ق)……………………………. 10

3-3تحصیلات……………………………………. 11

3-4شرایط اجتماعی……………………………… 12

3-5آثار……………………………………… 13

بخش دوم:مبانی فلسفی غزالی……………………… 14

3-6 اندیشه ………………………………….. 14

3-6-1خدا…………………………………….. 14

3-6-2انسان…………………………………… 15

3-6-3نفس…………………………………….. 16

3-6-3-1قوای نفس………………………………. 17

3-6-4معرفت …………………………………… 18

3-6-4-1 معرفت حسی و عقلی………………………… 18

3-6-4-2معرفت ذوقی و کشفی………………………… 18

 

عنوان

صفحه

3-6-4-3کسب معرفت………………………………. 18

بخش سوم:تربیت اخلاقی از دیدگاه غزالی…………….. 19

3-6-5تربیت در نظر غزالی……………………….. 19

3-6-6اخلاق در اندیشه غزالی……………………… 19

3-7تربیت اخلاقی……………………………….. 20

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

3-7-1اهمیت و ضرورت تربیت اخلاقی…………………. 20

3-7-2اهداف تربیت اخلاقی………………………… 21

3-7-3مبانی تربیت اخلاقی در اندیشه غزالی………….. 21

3-7-4اصول تربیت اخلاقی ………………………… 25

3-7-5روشهای تربیت اخلاقی……………………….. 32

3-8خلاصه فصل………………………………….. 41

 

فصل چهارم تربیت اخلاقی از دیدگاه ملاصدرا

4-1مقدمه…………………………………….. 43

بخش اول:حیات و آثار ملاصدرا…………………….. 43

4-2دوران زندگی (حیات)…………………………. 43

4-3آثار و تالیفات…………………………….. 44

بخش دوم:مبانی فلسفی ملاصدرا…………………….. 45

4-4حکمت متعالیه ……………………………… 45

4-4-1انسان در حکمت متعالیه ……………………. 45

4-5هویت انسان………………………………… 45

4-6نفس………………………………………. 46

4-6-1مراتب و مراحل نفس انسانی …………………. 46

4-6-2حالات نفس انسانی………………………….. 47

یک مطلب دیگر :

4-6-3باقی یا فانی بودن نفس…………………….. 47

4-7عقل در حکمت متعالیه………………………… 48

4-7-1عقل به مثابه قوه اى از قواى نفس……………. 48

4-7-1-1عقل نظرى………………………………. 48

4-7-1-2عقل عملى………………………………. 48

4-7-2 عقل به عنوان تمام هویت انسان نه صرفاً قوه‏اى از نفس    49

4-8معرفت شناسی ………………………………. 49

 

عنوان

صفحه

4-9برهان کشفی در حکمت متعالیه …………………. 50

4-10آموزه های دینی در حکمت متعالیه……………… 50

4-11نظریات فلسفی حکمت متعالیه………………….. 50

بخش سوم:تربیت اخلاقی از نگاه ملاصدرا……………… 52

4-12مبانی تربیت اخلاقی…………………………. 52

4-13اخلاق متعالیه……………………………… 56

4-13-1هدف تربیت اخلاقی  در حکمت متعالیه …………. 58

4-14اصول تربیت اخلاقی از دیدگاه ملاصدرا…………… 58

4-15روشهای تربیت اخلاقی ……………………….. 65

4-16خلاصه فصل…………………………………. 68

 

فصل پنجم مقایسه و نتیجه گیری

5-1مقدمه ……………………………………. 70

5-2مقایسه مبانی تربیت اخلاقی……………………. 70

5-2-1تفاوتهای مبانی تربیت اخلاقی ……………….. 70

5-2-2شباهت­های مبانی تربیت اخلاقی………………… 72

5-3مقایسه اصول تربیت اخلاقی…………………….. 73

5-3-1تفاوت­های اصول تربیت اخلاقی…………………. 73

5-3-2 شباهت­های اصول تربیت اخلاقی………………… 74

5-4مقایسه روشها………………………………. 76

5-4-1تفاوتهای روش­های تربیت اخلاقی……………….. 77

5-4-2شباهت­های روش­های تربیت اخلاقی……………….. 77

5-5نتیجه‌گیری…………………………………. 79

5-6پیشنهادات پژوهشی…………………………… 80

5-7پیشنهادات کاربردی………………………….. 80

5-8محدودیت­های تحقیق…………………………… 81

منابع……………………………………….. 83

 1-1مقدمه

انسان گل سر سبد جهان آفرینش ،خداوند متعال است که در نیکوترین صورت(وجه)آفریده شده است «لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم»(سوره تین،آیه 4).او دارای ابعاد وجودی متنوع است که برای شکوفا شدن و متعالی شدن این ابعاد و استعدادها ،احتیاج به تربیت دارد و در این میان پرورش فضایل اخلاقی یکی از مهمترین و در عین حال مشکل­ترین کارهاست تا انسان را در مسیر کمال که علت غایی آفرینش است قرار دهند.چنانکه رسول گرامی اسلام فرمودند:فلسفه بعثت ایشان هم تکمیل مکارم اخلاقی بوده است و قران کریم راز بعثت تمام پیامبران را تعلیم و تربیت و تزکیه بشر عنوان کرده است (سوره جمعه،آیه2). اخلاق و تربیت اخلاقی به دلیل نقش مهمی که در سرنوشت انسان و جامعه دارد از دیرباز مورد توجه‌اندیشمندان بشری و پیشوایان دینی بوده است. قسمت اعظم آموزه‌های دینی اسلام، مسیحیت، یهود و دیگر ادیان را اخلاقیات و قسمت بیشتر فعالیت‌های اولیای دین‌های مختلف را تربیت اخلاقی تشکیل می‌دهد.بعد از انبیا و اوصیا الهی فلاسفه و اندیشمندان مختلف اعم از پیروان ومکاتب الهی و پیروان مکاتب مادی هر یک با بینش و اهداف خاص خود از تربیت و اخلاق سخن گفته­اند و اصول و روشهایی را برای آن ارائه داده­اند.

از دیدگاه اسلام پرورش فضایل اخلاقی یکی از مهمترین اهداف رسالت پیامبر خدا بوده است تا انسان در مسیر کمال که علت غایی آفرینش است قرار بگیرد. تجربه بشری نشان داده است که انسان خواه متدین به دین آسمانی باشد یا نباشد، هیچ گاه حتی در دوران مدرن و پسا مدرن هم بی‌نیاز از تربیت و اخلاق نیست.

نیاز جهان معاصر به اخلاق حیاتی و درجه اولی است و واضح است که جز در سایه جدی گرفتن تریبت اخلاقی نمی‌توان به این هدف والا دست یافت. توجه به تربیت به ویژه تربیت اخلاقی توجه به حیاتی ترین مقوله انسانی است، زیرا بیشتر نابسامانی‌های جهان و انواع گرفتاریهای بشری ناشی از غفلت انسان از امر تربیت و سازندگی روحی و اخلاقی خویش است (شریفی و پناهی، 1388). یکی از ارکان اساسی سعادت بشر در زندگی مادی و معنوی اخلاق و فضایل اخلاقی می‌باشد. محاسن اخلاقی و خلقیات ستوده موجبات تحکیم روابط انسانی را فراهم می‌آورد. برخوردهای درست که براساس یک سلسله کارهای اخلاقی صورت می‌گیرد، شور و نشاط به کالبد زندگی می‌دهد و زندگی فردی و اجتماعی را در مسیر تعالی و تکامل به کام انسان گوارا می‌سازد (صادقی اردستانی، 1388). پس روابط اخلاقی نیک و مثبت همانطور که موجب تهذیب نفس، تربیت انسانی و رشد معنوی می‌شود در تکامل هویت اجتماعی، توسعه، ترقی و تعالی فردی و اجتماعی نقش تعین کننده‌ای دارد و امتی را به سربلندی و عزت می‌رساند، چنان که فقدان آن موجب عقب ماندگی، ذلت و گاهی موجبات سقوط یک جامعه را فراهم می‌نماید.

تربیت اخلاقی به عنوان یکی از مهمترین ابعاد تربیت به شمار می‌رود که می‌تواند به طور مستقل در کنار جنبه‌های دیگر تربیت نظیر تربیت عقلانی، دینی، اجتماعی و عاطفی مورد برسی قرار گیرد. اگر بشر در تمام ابعاد تربیت موفق، ولی در زمینه تربیت اخلاقی دچار ضعف و سستی باشد مشکلات بی‌شماری گریبانش را خواهد گرفت و حتی شاید اثرات مثبت جنبه‌های دیگر تربیت نیز از بین برود.

ما در این فصل ابتدا به طرح مسئله پژوهش خواهیم پرداخت و در ادامه برمبنای مسئله مورد بحث به بیان اهداف و ضرورت تحقیق و همچنین روش تحقیق  می­پردازیم و در پایان نیز تعریفی از اصطلاحات ارائه خواهیم داد.

1-2بیان مسئله

2-2 تاریخچه بیماری ام اس 10

2-3 شیوع ام ‌اس 11

2-4 انواع بیماری ام ‌اس 12

2-5 فیزیولوژی و علتشناسی بیماری ام ‌اس 15

2-6 مدل زیستی- روانی- اجتماعی ام ‌اس 16

2-7 مؤلفههای شناختی در بیماری ام ‌اس 17

2-8 عوامل تأثیرگذار احتمالی در اختلال شناختی بیماران ام ‌اس 24

2-8-1 نوع ام ‌اس 24

2-8-2 خستگی 25

2-8-3 مدت بیماری 26

2-8-4 ناتواناییهای فیزیکی 26

2-8-5 جنسیت 27

2-8-6 اختلالات روان‌شناختی 27

2-8-7 تأثیر داروها 27

2-8-8 نوروپلاستیسیتی 28

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

2-8-9 ذخیره شناختی 29

2-8-10 گرما 29

2-9 سنجش و غربالگری مشکلات شناختی بیماران ام ‌اس 30

2-10 مداخلات شناختی در بیماران ام ‌اس 31

2-11 توان‌بخشی شناختی 32

2-12 اصول توان‌بخشی شناختی 35

2-13 توان‌بخشی شناختی در افراد مبتلا به ام ‌اس 36

2-14 مؤلفههای روان‌شناختی در بیماری ام‌ اس 46

2-14-1 افسردگی 46

2-14-2 اختلالات اضطرابی 48

یک مطلب دیگر :

2-14-3 اختلال وسواسی – اجباری 51

2-14-4 اختلالات جنسی 51

2-15 مداخلات روان‌شناختی در بیماری ام ‌اس 52

2-16 مؤلفهها و مداخلات اجتماعی در بیماری ام ‌اس 56

2-16-1 حمایت اجتماعی 57

2-16-3 موقعیت شغلی و اقتصادی 61

2-16-4 مشکلات خانوادگی 65

2-16-5 مشکلات زناشویی 68

2-16-6 کیفیت زندگی 68

فصل سوم: روش پژوهش

3-1 نوع مطالعه و جامعه آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه: 72

3-2 ابزار پژوهش 73

3-3 مراحل اجرایی پژوهش 74

3-4 مشخصات نرم افزار ATLAS.ti 6 76

3-5 تحلیل محتوای کیفی 76

فصل چهارم: یافته­های پژوهش

4-1 یافته های اصلی پژوهش 81

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1 بحث 102

5-2 نتیجه گیری 110

5-3 پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..110

فهرست جداول

جدول1. خلاصه مراحل انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………80

جدول2. نتایج حاصل از مطالعات میدانی و مطالعات کتابخانه­ای……………………………………………………………………………………………………82

جدول3. عناوین کدها و تعداد کدهای تعیین­شده (به ترتیب اولویت) در مصاحبه با بیماران………………………………………………………..84

جدول4. درصد کل مؤلفه­ها از نظر بیماران……………………………………………………………………………………………………………………………………..92

جدول5. عناوین کدها و تعداد کدهای تعیین­شده (به ترتیب اولویت) در مصاحبه با متخصصین……………………………………………….. 94

جدول6. درصد کل مؤلفه­ها از نظر متخصصین………………………………………………………………………………………………………………………………..96

جدول7. درصدکلی مؤلفه­ها از نظر بیماران و متخصصین……………………………………………………………………………………………………………….97

جدول8. کدهای استخراج شده از مصاحبه­ها به تفکیک هر کدام از شرکت­کنندگان………………………………………………………………….100

فهرست نمودارها

نمودار شماره 1. درصد مشکلات روانشناختی از نظر بیماران………………………………………………………………………………………………………….85

 

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-2 بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3 دلایل توجیهی و ضرورت انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..6 1-4 اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6 1-4-1 هدف کلی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6

1-4-2 اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-5 فرضیه­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-6 متغیر­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………..  7

1-7 تعریف مفهومی متغیر­ها ………………………………………………………………………………………………………………………………….  7

1-8 تعریف عملیاتی متغیر­ها ………………………………………………………………………………………………………………………………….  8

                                                فصل دوم: عنوان فصل دوم

2-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

2-2 مبانی نظری بلوغ و بلوغ عاطفی…………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-2-1 تعاریف مختلف بلوغ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-2-2 نظریه­های مختلف در مورد نوجوانی………………………………………………………………………………………………………….. 11

2-2-3 اهمیت بلوغ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

2-2-4 انواع بلوغ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 13

2-2-5 سنین بلوغ در ایران…………………………………………………………………………………………………………………………………. 14     2-2-6 عوامل مؤثر در بلوغ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-2-7 معیار­های بلوغ ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-2-8 علت­های بلوغ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 15

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

2-2-9 تغییرات هورمونی مربوط به بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………15

2-2-­10 رشد بدن……………………………………………………………………………………………………………………………………………….6 1

2-2-11 رشد حرکتی و فعالیت بدن……………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-2-12 رشد عقلی و پیشرفت­های درسی در دوران بلوغ………………………………………………………………………………………… 17

2-2-13 رسش جنسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..17

2-2-14 تفاوت­های فردی در رشد مربوط به بلوغ…………………………………………………………………………………………………. 19

2-2-15 رشد مغز در دوران بلوغ……………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-2-16 تغییر حالت­های برانگیختگی در دوران بلوغ……………………………………………………………………………………………… 20

2-2-17 واکنش به تغییرات مربوط به بلوغ……………………………………………………………………………………………………………..20

2-2-18 تأثیر بلوغ بر حالت­های هیجانی و رفتار اجتماعی………………………………………………………………………………………. 21

2-2-19 زود­رسی و دیر­رسی بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………………. 22

2-2-20 زمان­­بندی بلوغ …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-2-21 خصایص بلوغ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 24

2-2-22 منشأ نگرانی­های دوره بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………….. 25

2-2-23 خطر­های روان­شناختی بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………….. 26

2-2-24 خصوصیات افراد دارای بلوغ عاطفی ………………………………………………………………………………………………………… 27

2-2-25 معیار­های رفتار­های عاطفی بالغ………………………………………………………………………………………………………………. 27

2-2-26 فرآیند شکل گیری عواطف……………………………………………………………………………………………………………………….28

2-2-27 نگرش­ها و علائق در دوران بلوغ …………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-2-28 روابط با دوستان و همسالان در دوران بلوغ……………………………………………………………………………………………….. 29

یک مطلب دیگر :

2-2-29 هیجانات در دوران بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………………… 29

2-2-30 سازگار شدن با تغییرات دوران بلوغ…………………………………………………………………………………………………………… 29

2-3 مبانی نظری خود­شناسی ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 30

2-3-1 تعاریف مختلف خود­شناسی …………………………………………………………………………………………………………………………30

2-3-2 نظام خود……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

2-3-3 نظریه­های مختلف در مورد خود و مراحل مختلف آن ………………………………………………………………………………….. 38

2-3-4 جنبه­­های مختلف خود……………………………………………………………………………………………………………………………….. 42

2-3-5 حیطه­های مختلف خود …………………………………………………………………………………………………………………………….. 44

2-3-6 مفهوم خود و دیدگاه­های مختلف درمورد آن……………………………………………………………………………………………….. 45

2-3-7 روان­شناسی و رابطه­ی آن با خود­شناسی …………………………………………………………………………………………………….. 46

2-3-8 خود­شناسی در قرآن کریم ………………………………………………………………………………………………………………………… 46

2-3-9 پیدایی شناخت خود در چه سنی است ………………………………………………………………………………………………………… 47

2-3-10 خود­شناسی و ارتباط آن با حافظه …………………………………………………………………………………………………………….. 47

2-3-11 اهمیت خود­شناسی ………………………………………………………………………………………………………………………………… 47

2-3-12 اهمیت خود­شناسی در رفتار اخلاقی با خود ……………………………………………………………………………………………….. 47

2-3-13 آثار خود­شناسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 48

2-3-14 راه­های دست­یابی به خود­شناسی …………………………………………………………………………………………………………….. 49

2-3-15 مشکلات مربوط به توسعه خود­آگاهی ………………………………………………………………………………………………………. 50

2-3-16 ویژگی­های افراد دارای خود­شناسی ………………………………………………………………………………………………………….. 52

2-3-17 رابطه خود­شناسی با هوش­هیجانی و دیدگاه­پذیری ……………………………………………………………………………………. 52

2-3-18 نقش ادراک­ از خود در رشد آسیب­شناسی­روانی …………………………………………………………………………………………. 52

2-3-19 نقش ادراک از خود در رشد اختلال اضطراب اجتماعی ……………………………………………………………………………… 53

2-4 پیشینه­ پژوهشی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

                                                  فصل سوم: عنوان فصل سوم

3-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 64

3-2 روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 64

3-3 جامعه، حجم نمونه و روش نمونه­گیری …………………………………………………………………………………………………………… 64

3-4 ابزار­های اندازه­گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………………….65

3-4-1 پرسشنامه بلوغ عاطفی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-4-2 پرسشنامه خود­شناسی ………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

3-4-3 پرسشنامه محقق ساخته …………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-5 روش جمع­آوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-6 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………………… 66

 

فصل چهارم: عنوان فصل چهارم

4-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 68

4-2 یافته­های جمعیت­شناختی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 68

4-3 یافته­های توصیفی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70

4-4 یافته­های استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 71

4-5 جمع­بندی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 83

فصل پنجم: نتیجه­گیری و بحث

5-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

5-2 یافته­های مربوط به همبستگی بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی ……………………………………………………………………………85

5-3 یافته­های مربوط به تفاوت بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش­آموزان ……………………………………………………………….. 87

5-4 یافته­های مربوط به پیش­بینی خود­شناسی از طریق بلوغ عاطفی ……………………………………………………………………….. 89

5-5 نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..90

5-6 محدودیت­­های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

5-7 پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………91

منابع

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 93

1-6 تعریف واژگان…………………………………………………………………………………………………………………………..13

1-6-1 تعریف مفهومی……………………………………………………………………………………………………………..13

1-6-2 تعریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………………..14

فصل دوم: پیشینه پژوهشی

2-1 گفتار اول: صرع……………………………………………………………………………………………………………………….15

2-1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….15

2-1-2تاریخچه………………………………………………………………………………………………………………………………..17

2-1-3 پاتوفیزیولوژی………………………………………………………………………………………………………………………19

2-1-4 واژه های تخصصی کلیدی در توصیف انواع حمله های صرعی………………………………………….20

2-1-5 تظاهرات بالینی و انواع صرع……………………………………………………………………………………………….22

2-1-6 همه گیر شناسی…………………………………………………………………………………………………………………28

2-1-7 علت شناسی صرع……………………………………………………………………………………………………………….29

2-1-8 تشخیص های افتراقی صرع……………………………………………………………………………………………….31

2-1-9 درمان صرع…………………………………………………………………………………………………………………………31

2-1-10 عوارض دارویی………………………………………………………………………………………………………………….33

2-1-11 مسائل روانشناختی…………………………………………………………………………………………………………..35

2-2 گفتار دوم: کیفیت زندگی……………………………………………………………………………………………………….46

2-2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….46

2-2-2 مولفه های کیفیت زندگی…………………………………………………………………………………………………..48

2-2-3 کیفیت زندگی مرتبط با سلامت…………………………………………………………………………………………49

2-2-4 کیفیت زندگی در صرع……………………………………………………………………………………………………….50

2-3 گفتار سوم: ارتباط با همسر……………………………………………………………………………………………………..74

برای دیدن جزییات بیشتر و دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

 

2-3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….74

2-3-2 الگوهای نظری روابط زناشویی……………………………………………………………………………………………75

2-3-3 رضایت زناشویی…………………………………………………………………………………………………………………..76

2-3-4 عوامل موثر بر رضایت زناشویی…………………………………………………………………………………………..77

2-3-5 کیفیت رابطه زناشویی………………………………………………………………………………………………………..80

2-3-6 عوامل موثر بر کیفیت رابطه زناشویی…………………………………………………………………………………81

2-3-7 عواطف و احساسات همسران………………………………………………………………………………………………83

2-3-8 نارضایتی در ارتباط زناشویی………………………………………………………………………………………………90

2-3-9 مسائل جنسی میان همسران……………………………………………………………………………………………..91

2-3-10 روابط با همسر در مصروعین……………………………………………………………………………………………92

2-3-11 اختلال جنسی در مصروعین……………………………………………………………………………………………99

2-4 گفتار چهارم: روابط والد- فرزند……………………………………………………………………………………………101

2-4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….101

2-4-2 فرزندپروری………………………………………………………………………………………………………………………103

2-4-3 تعامل والد-فرزند………………………………………………………………………………………………………………108

2-4-4 نظریات مربوط به رابطه والد-فرزند………………………………………………………………………………….110

2-4-5 عوامل موثر بر روابط والد-فرزند و آسیب های موجود در رابطه……………………………………..112

2-4-6 تربیت کودکان مصروع……………………………………………………………………………………………………..115

2-4-7 فرزند پروری در والدین مصروع……………………………………………………………………………………….119

2-5 پیشینه پژوهشی مربوط به صرع…………………………………………………………………………………………..121

یک مطلب دیگر :

2-5-1 پژوهش های خارجی………………………………………………………………………………………………………..121

2-5-2 پژوهش های داخلی………………………………………………………………………………………………………….132

فصل سوم: روش پژوهش

3-1 روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………139

3-2 جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………….139

3-3 نمونه و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………..139

3-4 روش جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………….140

3-5 شیوه اجرای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..142

3-6 تجزیه و تحلیل داده­ها…………………………………………………………………………………………………………..142

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………….143

4-2 بررسی توصیفی داده ها…………………………………………………………………………………………………………143

4-3 بررسی استنباطی داده ها……………………………………………………………………………………………………..145

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1 بحث در یافته های پژوهش…………………………………………………………………………………………………..152

5-2 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………..169

5-3 محدودیت های پژوهش………………………………………………………………………………………………………..170

5-4 پیشنهادات پژوهشی………………………………………………………………………………………………………………170

5-4-1 پیشنهادات پژوهشی…………………………………………………………………………………………………..170

5-4-2 پیشنهادات کابردی…………………………………………………………………………………………………….171

پیوست ها

پیوست الف: فرم جمعیت شناختی……………………………………………………………………………………………….173

پیوست ب: پرسشنامه کیفیت زندگی در مصروعین……………………………………………………………………..174

پیوست ج: پرسشنامه احساسات مثبت نسبت به همسر………………………………………………………………179

پیوست د: پرسشنامه رابطه والد-فرزند………………………………………………………………………………………….181

منابع

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………..183

منابع لاتین…………………………………………………………………………………………………………………………………….197

 1-1 مقدمه

صرع[1] یکی از فراوان ترین اختلالات عصب روانشناختی[2] است که بررسی های جمعیت شناختی منزل به منزل شیوع آن را 2/2- 41 نفر در هر هزار نفر برآورد کرده است (بنرجی[3]، فیلیپی[4] و هاسر[5]، 2009 ). اصطلاح صرع از یک واژه یونانی به معنای «تسخیر شده توسط نیروی بیرونی» گرفته شده و تاریخچه آن در برگیرنده 4000 سال غفلت، موهوم پرستی و برچسب[6] های ننگ آمیز است. تخلیه پیش بینی ناپذیر یاخته های مغز، در بسیاری از موارد، جلوه بالینی بسیار ناخوشایندی را در بیمار پدید می آورد که اغلب زمینه ساز برداشت های عامیانه و تفکرات غلط در زمینه علل زمینه ساز این بیماری بوده و بیمار را در معرض ناراحت کننده ترین برچسب های خودکار و یا روانی است که از تخلیه ناگهانی و بیش از حد بار الکتریکی سلول های عصبی مغز ناشی می شود. در این اختلال بخشی از مغز یا تمامی آن درگیر می باشد (مشتاق، ١٣٨٨). این بیماری از شیوع بالایی در همه سنین و در تمامی کشورها برخوردار است. البته اگرچه صرع می تواند در هر سنی رخ دهد، بیماری به احتمال بیشتر در کودکی یا سنین بالاتر میانسالی رخ می دهد (هرتز[7] و همکاران، 2007).

مبتلایان به صرع ممکن است دوره های خوش خیم یا سخت داشته باشند اما بهرحال به خاطر داشتن یک بیماری مزمن، با مسائل مربوط به سبک زندگی شان چالش می کنند (شیگاگ[8]، 2013). در واقع صرع به عنوان یک بیماری مزمن می تواند باعث بروز مشکلاتی شود که بسیار فراتر از اختلال تشنجی[9] است (مانتیوفل[10]، 2005) ؛ اختلالات رفتاری همراه[11] در صرع خیلی فراوان هستند (کانر[12]، 2009) و بر کیفیت زندگی[13] بیماران عمیقاً تأثیر می گذارند. بعضی از اختلالات همراه می تواند نشأت گرفته از فعالیت های صرعی در حین تشنج[14] و یا ناشی از تشنج های راجعه و طولانی[15] باشد. حدود 80 درصد از بیماران مبتلا به صرع کانونی[16] از اختلالات شناختی رنج می برند و طبق مطالعات بیش از نیمی از مصروعین مشکلات رفتاری دارند (هلمستادتر[17]، 2011) که منجر به ابعاد روانشناختی ضعیف در زندگی بزرگسالی می شود (هلمستادتر، 2014). در حالی که افسردگی، شایع ترین اختلال روانیِ همراه است (سوئینکلز[18]، 2005)، اختلال اضطرابی، وسواس، ترس مرضی (نوحی، 1387)، سایکوز (صاحب الزمانی، 1387)، مشکل در حافظه و کندی روانی- حرکتی (هلمستادتر، 2012) نیز در این گروه بطور مکرر مشاهده شده است. در کودکان و در مبتلایان به صرع با شروع زودرس، موانع تحولی بیشتر رواج دارد و مشکلات رفتاری اساسی به وجود می آید؛ از جمله اختلال اتیسم، بیش فعالی، نقص توجه (تیلور[19]، 2013). با توجه به آنچه گفته شد، بررسی تأثیر صرع بر کیفیت زندگی بیمار موضوع بالینی مهمی است که توجه پژوهشی روزافزونی را به خود جلب کرده است. صرع بر طیف گسترده ای از کارایی های روانشناختی و فردی اثر میگذارد. بررسی کیفیت زندگی بیمار شیوه ای مهم برای ارزیابی این تأثیرها است (به نقل از ابراهیمی و همکاران، 1390). کیفیت زندگی مفاهیم عمده ای را که موجب رضایت کلی از زندگی می شود در بر می گیرد. این مفاهیم شامل سلامتی، مسکن مناسب، اشتغال، امنیت شخصی و خانوادگی، آموزش و اوقات فراغت می باشد (نشاط دوست و همکاران، 1388). در واقع کیفیت زندگی به عنوان قضاوت شناختی آگاهانه راجع به رضایت فرد از زندگی تعریف می شود، به همین دلیل وقتی که فردی دچار بیماری مزمن می شود علایم فیزیولوژیکی، پیش آگهی درمان، رژیم درمانی و موضوعات مربوطه می توانند اثرات شدیدی بر درک کلی رضایت از زندگی بگذارند (جواهری،1389).