1-8-6- تعریف عمیاتی قلدری   …………………………………………………………………………………     8

1-8-6-1- شاخص­های رفتار قلدری   …………………………………………………………………………     8

فصل دوم: ادبیات پژوهش

2-1- پیش درآمد    …………………………………………………………………………………………………….    9

2-2- مفهوم قلدری    …………………………………………………………………………………………………    9

2-3- تفاوتهای جنسیتی در قلدری    ……………………………………………………………………………    11

2-4- تفاوتهای سنی در قلدری    ………………………………………………………………………………..    11

2-5- شیوع قلدری    …………………………………………………………………………………………………    11

2-6- تاثیرات قلدری    ……………………………………………………………………………………………..    12

2-7- ویژگی های افراد درگیر در قلدری    …………………………………………………………………    13

2-7-1- ویژگی های قربانیان    …………………………………………………………………………………..    13

2-7-2- ویژگی های افراد قلدر    ……………………………………………………………………………….    14

2-7-3- ویژگی های قلدر/ قربانیان    ………………………………………………………………………….    14

2-8- علل قلدری    ………………………………………………………………………………………………….    15

2-8-1- علل ارثی    ………………………………………………………………………………………………..     15

2-8-2-علل زیستی    ………………………………………………………………………………………………     15

2-8-3-علل روانی    …………………………………………………………………………………………………    15

2-8-4-علل عاطفی    ……………………………………………………………………………………………….    15

2-8-5-علل اجتماعی    ……………………………………………………………………………………………    15

2-8-6-علل تربیتی    ………………………………………………………………………………………………..    15

2-9- مبانی نظری    ………………………………………………………………………………………………….    16

2-9-1- نظریه­ی تحول اخلاقی    ……………………………………………………………………………….    16

2-9-2- نظریه­ی پردازش اطلاعات اجتماعی    …………………………………………………………….    18

2-9-3- نظریه یادگیری اجتماعی    …………………………………………………………………………….    18

2-10- نظریه های پرخاشگری    ………………………………………………………………………………..    19

2-10-1- دیدگاه زیست شناختی و ژنتیکی    ……………………………………………………………….    19

2-10-2- دیدگاه شناختی:    ……………………………………………………………………………………..    19

2-10-3- دیدگاه فردیت زدائی زیمباردو    …………………………………………………………………..    20

2-10-4- نظریه سائق:    ……………………………………………………………………………………………   20

2-10-5- دیدگاه پرخاشگری – ناکامی    …………………………………………………………………….    20

2-10-6- دیدگاه یادگیری اجتماعی    …………………………………………………………………………    20

2-11- تعریف ادراک خود    ……………………………………………………………………………………..    21

2-12-  تعریف خود در روانشناسی    …………………………………………………………………………    21

2-12-1- تعاریفی از دیدگاههای تجربی و پژوهشی    ………………………………………………….    22

2-12-2-  تعریف خود از دیدگاههای روان تحلیل گری    ……………………………………………    22

 

2-13- تشخیص خود    …………………………………………………………………………………………….    22

2-14- خودآگاهی    ………………………………………………………………………………………………….    23

2-15- ابعاد دانش خویشتن    …………………………………………………………………………………….    23

2-15-1- طرحواره های خود    ………………………………………………………………………………….    23

2-15-2- مفهوم خویشتن فعال و جاری    …………………………………………………………………..    24

2-16- ادراک خود از دیدگاههای مختلف روانشناسی    ………………………………………………..    25

2-16-1- نظریه ویلیام جیمز    …………………………………………………………………………………..    25

2-16-2- رویکرد تحولی ادراک خود    ……………………………………………………………………….    26

2-16-3- ساختار مدل تحولی ادراک خود    …………………………………………………………………    26

2-16-3-1-جهت افقی مدل : وجوه عینی و ذهنی خود    ………………………………………………    27

2-16-3-2-جهت عمودی: سازمان یابی وجوه عینی و ذهنی خود    …………………………………   27

2-16-3-3-وجه پیشین مدل: پیشرفت در ادراک خود عینی    …………………………………………    28

2-16-3-4-وجه کناری مدل    ……………………………………………………………………………………    28

2-16-3-5-سطوح سازمان یابی ادراک خود    ………………………………………………………………    28

2-16-4-دیدگاه روان تحلیل گری    ……………………………………………………………………………    31

2-16-5-دیدگاه اجتماعی – شناختی    ………………………………………………………………………..    31

2-17- تعریف عزت نفس    ……………………………………………………………………………………….    31

2-18- پیدایش عزت نفس    ………………………………………………………………………………………    32

2-19- سطوح عزت نفس    ……………………………………………………………………………………….    32

2-20- تغییر در سطوح عزت نفس    …………………………………………………………………………..    33

2-21- ارتباط کنترل خود با عزت نفس    …………………………………………………………………….    34

2-22- چهار شرط عزت نفس    …………………………………………………………………………………    34

2-23- تفاوت خودپنداره و عزت نفس    …………………………………………………………………….    35

2-24- عزت نفس از دیدگاههای روانشناسی    …………………………………………………………….    35

2-24-1- دیدگاه مزلو    ……………………………………………………………………………………………    35

2-24-2- دیدگاه آلپورت    ……………………………………………………………………………………….    36

2-24-3- ویلیام جیمز    ……………………………………………………………………………………………    37

2-24-4- ناتانیل براندن    …………………………………………………………………………………………    37

2-24-5- دیدگاه کوپراسمیت    …………………………………………………………………………………    37

2-24-6- دیدگاه کارل راجرز     ……………………………………………………………………………….    38

2-24-7- مارتین سلیگمن    ………………………………………………………………………………………    39

2-24-8- دیدگاه اسلام در مورد عزت نفس    ……………………………………………………………..    39

2-25- مبانی تجربی    ………………………………………………………………………………………………    39

2-25-1- قلدری و ادراک خود    ………………………………………………………………………………    41

2-25-2- ادراک خود قربانی ها    ………………………………………………………………………………    41

2-25-3- ادراک خود قلدرها    ………………………………………………………………………………….    42

2-25-4- ادراک خود قلدر/ قربانی    ………………………………………………………………………….    42

2-25-5- قلدری و عزت نفس    ……………………………………………………………………………….    44

یک مطلب دیگر :

2-26- جمع بندی    …………………………………………………………………………………………………    46

فصل سوم: طرح پژوهش

3-1- پیش درآمد  ……………………………………………………………………………………………………..    47

3-2- طرح وروش پژوهش    …………………………………………………………………………………….    47

3-3- جامعه، نمونه  آماری و روش نمونه گیری   …………………………………………………………..    47

3-3-1- جامعه آماری    ……………………………………………………………………………………………..    47

3-3-2- نمونه و روش نمونه گیری    …………………………………………………………………………..    47

3-4- ابزار جمع آوری اطلاعات    ……………………………………………………………………………….    48

3-4-1- پرسشنامه­ی قلدری    ……………………………………………………………………………………..    48

3-4-2- مصاحبه ادراک خود    …………………………………………………………………………………….    49

3-4-2-1-متن سؤالات    ……………………………………………………………………………………………    50

3-4-2-3-روش اجرای مصاحبه    ………………………………………………………………………………    52

3-4-2-4- دستور و مقررات کد گذاری محتوای مصاحبه ها     ……………………………………….    53

3-4-3- پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت    ………………………………………………………………..    54

3-5- روش اجرا    ……………………………………………………………………………………………………..    55

3-6- روش تحلیل داده­ها    …………………………………………………………………………………………    56

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- پیش درآمد    …………………………………………………………………………………………………….    58

4-2- توصیف آماری متغیرهای پژوهش    ……………………………………………………………………..    58

4-3- یافته های استنباطی پژوهش    ………………………………………………………………………………    63

4-3-1- فرضیه اول پژوهش    ………………………………………………………………………………………    63

4-3-2- فرضیه دوم پژوهش    ………………………………………………………………………………………    66

4-3-3- سوال اول پژوهش    …………………………………………………………………………………………    67

4-3-4- سوال دوم پژوهش    ………………………………………………………………………………………..    70

4-3-5- سوال سوم پژوهش    ………………………………………………………………………………………..    73

4-3-6-سوال چهارم پژوهش    ………………………………………………………………………………………    76

4-3-7- سوال پنجم پژوهش    ……………………………………………………………………………………….    76

4-3-8- سوالات ششم پژوهش    …………………………………………………………………………………..    77

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- پیش درآمد     ……………………………………………………………………………………………………….   79

5-2- بحث و نتیجه گیری    ……………………………………………………………………………………………    79

5-2-1- فرضیه اول پژوهش    …………………………………………………………………………………………    79

5-2-2- فرضیه دوم پژوهش    …………………………………………………………………………………………    82

5-2-3- سوال اول پژوهش    …………………………………………………………………………………………..    84

5-2-4- سوال دوم پژوهش    …………………………………………………………………………………………..    85

5-2-5- سوال سوم پژوهش    ………………………………………………………………………………………….    87

5-2-6- سوال چهارم پژوهش    ………………………………………………………………………………………    88

5-2-7- سوال پنجم پژوهش    ………………………………………………………………………………………..    88

5-2-8- سوال ششم پژوهش    ………………………………………………………………………………………..    89

5-3- محدودیت های پژوهش    ………………………………………………………………………………………    90

5-4- پیشنهادهای پژوهش    …………………………………………………………………………………………….    90

5-4-1- پیشنهادهای نظری    ……………………………………………………………………………………………    90

5-4-2- پیشنهاهای کاربردی    …………………………………………………………………………………………    90

منابع فارسی    ………………………………………………………………………………………………………………..    92

منابع انگلیسی    ……………………………………………………………………………………………………………..    96

پیوست    ……………………………………………………………………………………………………………………     103

• مقدمه

مدرسه محلی است که کودکان نیازهای دانشی و اطلاعاتی خود را از افرادی مجرب و صاحب دانش می‌آموزند و در کنار آن به ایجاد ارتباط با همکلاسی‌های خود پرداخته و از این طریق به مهارت‌های اجتماعی دست پیدا می کنند. مدرسه مکانی است که کودک آن را خانه دوم خود دانسته و مایل است که در آن از آرامش برخوردار باشد تا بتواند از توانایی‌ها و استعدادهای خود استفاده مناسب ببرد. این جامعه کوچک نیز مانند سایر جوامع انسانی دچار مشکلات و تنشهایی خواهد شد. یکی از این مسائل که تمام مدارس با آن مواجه می­باشند مشکلات رفتاری دانش آموزان است که از این مشکلات عاطفی رفتاری میتوان به افسردگی، اضطراب، بیش فعالی و پرخاشگری اشاره کرد. از میان این مشکلات، مسئله­ی پرخاشگری دانش آموزان و اعمال خشونت آنها به نسبت یکدیگر و اعضای مدرسه و خانواده از مسائل بسیار دامن گیر و عمده­ی والدین و اولیای مدارس است. جهان در طول دهه گذشته شاهد افزایش رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز نوجوانان و جوانان بوده است که این رفتارها بصورت آزار و اذیت دیگران و پرخاشگری فیزیکی و کلامی در موقعیت های اجتماعی، مدرسه و خانواده خود را نشان می دهند وقایعی از این قبیل این اعتقاد را که دانش آموزان در مدارس از امنیت برخوردارند مورد چالش قرار داده است. رفتارهای خشونت آمیز در مدرسه بر فرآیند آموزش و پرورش تاثیر می گذارد و عواقب ناگواری دارد. در مدارس همواره دانش آموزانی هستند که بنابر دلایل متفاوت مانند قدرت طلبی، خشونت و پرخاشگری، عدم همدلی و مهارت نداشتن در درک احساس دیگران با رفتار نامطلوب خود دانش آموزان ضعیف تر از نظر جسمانی یا ویژگی های شخصیتی را تحت سلطه خود در می آورند و با رفتارهایی مانند تحقیر کردن، هول دادن، کتک زدن و دعوا کردن آنان را وادار به پیروی از خواسته های خود می کنند.

• بیان مسئله

وجود خشونت در مدارس کشورمان با آنکه مورد اظهار معلمان و اولیای مدرسه است، اما تحقیقات در این  زمینه نادر است. بازرگان و گودرزی (1378) با پژوهش درباره وضعیت خشونت نتیجه گرفتند که در مدارس راهنمایی خشونت دانش آموزان نسبت به یکدیگر، فراوانی و درصد بالایی دارد و خشونت در مدرسه مانع اهداف آموزش و پرورش است (بازرگان و گودرزی، 1378).

رفتار قلدری[1]، به عنوان زیر مجموعه ای از ساختار بزرگتر رفتار ضد اجتماعی پرخاشگری  یک پدیده ی منحصر به فرد است که به طور مشخصی تعریف شده است. در اواخر این دهه این پدیده به طور فزاینده ای به صورت وخیم تر ظاهر شده و باعث بروز مشکلات برای اعضای خانواده و محیط های آموزشی شده است (مرل و ایساوا[2]، 2008).

رفتار قلدری، شکل افراطی از پرخاشگری است که در آن یک یا چند دانش آموز مکررا و از روی عمد به یک یا چند همسال آسیب پذیر آسیب می رسانند و تهدید می کنند.