چکیده
پایداری شیب در برنامه ریزی طراحی و هزینه های معدن کاری نقش مؤثری دارد، به عنوان مثال افزایش
شیب باعث کاهش باطلهبرداری یا افزایش برداشت ماده معدنی و در نتیجه سود بیشتر و بازگشت
سرمایه کمتر خواهد شد. شیب زیاد در عین حال باعث کاهش ضریب ایمنی و افزایش هزینه شکست
میگردد. از عوامل موثر در شکست شامل سطوح ناپیوستگی، گسلها، سطوح لایهبندی یا زونضعیف،
جریان آب و خواص تودهسنگ شامل مقاومتفشاری، کششی، چسبندگی و زاویه اصطکاك مدول
الاستیسیته سنگ، تودهسنگ یا خاك میباشد. شکست در سنگها در سطوح ناپیوستگی شامل
درزهها و گسلها و صفحات لایهبندی بصورت صفحهای، گوهای، ورقهای، واژگونی و دوبلوکی رخ
میدهد و شکستهای قاشقی، دایرهای و سنگریزهای در شیبهای خاکی و یا در سنگهای به شدت
هوازده اتفاق میافتد. جهت تحلیل پایداری شیب، ضریب ایمنی آن به کمک روشهای مختلف مورد
بررسی قرار میگیرد. در این سمینار روشهای عمده تحلیل پایداری شیب معرفی شدهاند. روشهای
تحلیل پایداری شامل روش تجربی SMR، روش تعادل حدی و روش آنالیز عددی میباشد. روش

یک مطلب دیگر :

تجربی SMR با امتیازدهی به تودهسنگ و با در نظر گرفتن شیب شیروانی ضمن تحلیل مقدماتی
شرایط شیب از لحاظ پایداری، تحکیمات موقت لازم را به ما پیشنهاد میکند. روشهای تعادل حدی
با در نظر گرفتن نیروهای مقاوم و نیروهای شکست، ضریب ایمنی شیروانی را تعیین میکنند.
روشهای آنالیز عددی به دلیل ارائه رفتار واقعی تر شیبها، کاربرد فراوانی پیدا کرده است، با این
روشها میتوان توزیع تنش یا کرنش و جابجاییهای سازه را تعیین نمود. در مجموع میتوان گفت
این سمینار با معرفی عوامل شکست، انواع ریزش و روش های تحلیل، روند تحلیل پایداری شیب را
ارائه کرده است.
مقدمه
پایداری شیب یکی از مباحث مهم معادن روباز می باشد که از مراحل مقدماتی مطالعات آماده سازی

معادن سطحی میباشد. اصولاً به منظور کاهش تنشها و فشارهای وارده از سوی دیواره پله، پلـههـا را
بصورت شیبدار طراحی میکنند، زیرا سنگ یا خـاك در حالـت شـیب دار فشـار و نیـرو را بهتـر تحمـل
میکند. از طرفی کاهش و افزایش شیب از مقدار واقعی، بعضاً هزینههای زیادی را در برخواهـد داشـت
به همین منظور برای جلوگیری از این هزینه ها در مرحله طراحی، بایستی شیب بهینه پلـه هـا و شـیب
نهایی معدن تعیین شود. این سمینار در سه فصل ذیل موارد مهم و لازم جهت طراحی شـیب را بیـان
میکند: 1- شیب در معادن سطحی؛ 2- علل و انواع شکست؛ 3- تحلیل پایداری شیب
در فصل اول با معرفـی هندسـه شـیب، بـه کلیـات و راهنماییهـای مهندسـی لازم جهـت مواجهـه بـا
شیروانیها در معادن سطحی پرداخته شده است. فصل دوم به معرفی علل و انواع شکست مـیپـردازد
که در بخش اول عوامل مهم تاثیر گذار بر شکست پرداخته و در بخش دوم بـه ذکـر انـواع شکسـت از
قبیل صفحهای، گوهای، ورقهای، واژگونی و … پرداخته شده است.
فصل سوم دربرگیرنده روشهای تحلیل پایداری شـیب شـامل روش تجربـی، تعـادل حـدی، آنـالیز
عددی و آنالیز احتمالی پایداری شـیب مـیباشـد. روش تجربـی SMR بـا امتیـازدهی بـه خصوصـیات
تودهسنگ دربرگیرنده شیب، کلاس پایداری آن را مشخص کرده و تحکیمات لازم را معرفـی مـیکنـد.
در ادامه اصول و انواع روشهای تعادل حدی در تعیین ضریب ایمنی شیب بیان گردیده است. از دیگـر
روشهای دقیق تحلیل شیب، روشهای آنالیز عددی میباشند. روشهـای عـددی بـا اسـتفاده از نـرم
افزارهای مربوطه رفتار تنش و کرنش شیب را تعیین میکنند که در ادامه به بیان کاربرد و تفاوت ایـن
روشها میپردازد. در نهایت روشهای آنالیز احتمالی پایداری شـیب معرفـی گردیـدهانـد کـه فـاکتور
ایمنی را براساس مقدار میانگین و واریانس بیان میکنند و از آنالیز اعتماد به منظـور بـرآورد و تعیـین
نــامعینی و خطاهــا در ضــریب اطمینــان و بدســت آوردن احتمــال شکســت اســتفاده مــیشــود.
کلیات -1-1
مقدمه -1-1-1
پایداری شیب یکی از مباحث مهم معادن روباز میباشد که در زیر مجموعه مباحث ژئومکانیکی کـه
خود نیز یکی از مراحل مقدماتی مرحله آماده سازی معادن میباشد. تعریف و بررسی میگردد.