2-8-7- تعرفه و مالیات بالا……………… 37
2-9- تعریف کالاهای با برند لوکس یا معتبر… 38
2-9-1- مصرف کالاها با برند لوکس…………. 39
2-9-2- کالاهای مبتنی بر برند لوکس و تقلبی… 40
2-9-3- تأثیر برندهای لوکس تقلبی بر برندهای لوکس اصلی و مصرف کنندگان……………………………….. 41
2-9-4- عامل اولیه شکل دهنده نگرش یا نیّات مصرف کنندگان 42
2-10- نگرش مصرف کنندگان نسبت به تقلب……. 43
2-11- قصد خرید……………………….. 45
2-12- تصویر برند……………………… 46
2-12-1- مؤلفه‌های تصویر ذهنی برند……….. 47
2-13- شخصیت برند……………………… 49
2-13-1- چگونگی ساخت شخصیت برند…………. 51
2-14- ویژگی‌های ادراک شده محصول…………. 52
2-15- مزایای ادراک شده………………… 52
2-16- درگیری محصول……………………. 53
2-16-1- آگاهی از رده محصول…………….. 53
2-16-2- تمایز میان برندهای موجود در یک رده از محصول   53
2-17- دانش محصول……………………… 54
2-18- ریسک ادراک شده………………….. 55
2-19- پیشینه تحقیق‌های انجام شده………… 56
2-19-1- تحقیقات داخلی…………………. 56
2-19-2- تحقیقات خارجی…………………. 57
2-19-2-1- تحقیقات موتینهو……………… 57
2-19-2-2- تحقیقات شاهین……………….. 58
2-19-2-3- سایر تحقیقات………………… 60
2-20- مدل مفهومی تحقیق………………… 66
3- فصل سوم…………………….. 67
3-1- مقدمه………………………….. 68
3-2- روش شناسی تحقیق…………………. 68
3-3- افق زمانی پژوهش…………………. 69
3-4- جامعه آماری…………………….. 69
3-5- حجم نمونه و روش نمونه برداری……… 70
3-6- منابع و روش های جمع آوری اطلاعات…… 72
3-7- متغیرهای تحقیق………………….. 73
3-7-1- متغیرهای مستقل…………………. 73
3-7-2- متغیر وابسته…………………… 77
3-8- طراحی ابزار اندازه گیری………….. 77
3-9- روایی پرسشنامه………………….. 79
3-10- پایایی پرسشنامه…………………. 79
3-11- روش آماری………………………. 81
3-11-1- آزمون همبستگی پیرسون…………… 81

4- فصل چهارم…………………… 83
4-1- مقدمه………………………….. 84
4-2- آمار توصیفی…………………….. 85
4-2-1- توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان  86
4-2-2- توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان 87
4-2-3- توزیع فراوانی مربوط به میزان تحصیلات پاسخ دهندگان   88
4-2-4- توزیع فروانی مربوط به درآمد پاسخ دهندگان   89
4-3- آمار استنباطی…………………… 91
4-4- آزمون همبستگی پیرسون…………….. 91
4-4-1- بررسی رابطه فرضیه اول…………… 92
4-4-2- بررسی رابطه فرضیه دوم…………… 93
4-4-3- بررسی رابطه فرضیه سوم…………… 94
4-4-4- بررسی رابطه فرضیه چهارم…………. 95
4-4-5- بررسی رابطه فرضیه پنجم………….. 96
4-4-6- بررسی رابطه فرضیه ششم…………… 97
4-5- خلاصه ای از آزمون همبستگی فرضیه ها…. 98
4-6- اولویت سنجی فرضیه ها بر اساس شدت ارتباط آن‌ها 98
4-7- یافته‌های جانبی تحقیق…………….. 99
4-7-1- آزمون t با دو نمونه مستقل……….. 99
4-7-2- تحلیل واریانس یک طرفه………….. 100
5- فصل پنجم…………………… 103
5-1- مقدمه………………………….. 104
5-2- نتایج حاصل از اطلاعات جمعیت شناختی…. 105
5-3- تفسیر و نتیجه گیری از فرضیه های پژوهش 106
5-4- پیشنهادها………………………. 109
5-4-1- پیشنهاد های اجرایی…………….. 109
5-4-2- پیشنهاد به پژوهشگران آتی……….. 111
5-5- محدودیت های پژوهش……………….. 112
فهرست منابع………………………… 113

یک مطلب دیگر :

پیوست 1: پرسشنامه پژوهش……………… 119
پیوست 2: خروجی های نرم افزار SPSS……… 122
چکیده لاتین…………………………. 132
[1]. Maldonado and Hume

– مقدّمه

در گذشته عواملی که باعث ایجاد ارزش برای سازمان ها می شدند، بیشتر کالاهای اقتصادی فیزیکی و یا به عبارتی دارایی های ملموس بودند. ولی امروزه بسیاری از سازمان ها به این باور رسیده اند که یکی از با ارزشترین دارایی هایشان برندهای محصولات و خدمات آن ها است. به عبارت دیگر، جایگاه برند به عنوان یکی از ارزشمندترین دارایی های ناملموس یک شرکت مورد توجه می باشد. چرا که درک و فهم اثرات ناشی از پیوندهای مشتری و برند، خصوصاً در بازارهایی که به طور فزاینده ای غیر قابل پیش بینی شده، تمایزات میان محصولات کم رنگ شده و فشارهای رقابتی فزونی یافته، از اهمیّت فوق العاده ای برخوردار گردیده است (فرنیر و یاو[1]، 1997). بر این اساس توانمندسازی برندها در ساده سازی تصمیم گیری مشتریان، کاهش ریسک و تعریف انتظارات آن ها بسیار ارزشمند است. نام و نشان تجاری به خلق ارزش برای مشتری و سازمان می پردازد و چرایی پرداخت بیشتر مشتری برای نام تجاری برتر را نشان می دهد. به بیان دیگر، مفهوم برند نقش مهمی را در ایجاد منافع بلند مدت برای شرکت ایفا می کند، چرا که نیاز چندانی به تلاش های ترفیعی گسترده برای مشتریان وفادار نیست و آن ها با کمال میل حاضرند مبلغ بیشتری را برای کسب ویژگی ها و مزایای برند برتر خود بپردازند. به همین دلیل است که نام و نشان تجاری مانند سرمایه، فناوری و مواد اولیه در ایجاد ارزش افزوده برای یک سازمان نقش به سزایی دارد.
زمانی که مشتری کالایی را خریداری می کند، در واقع ارزش های نمادین آن را نیز خریداری کرده است. این موضوع در مورد کالاهایی که تبدیل به برند معتبر شده اند بیشتر هم هست، چرا که برای مشتریان ارزش بالایی در مقابل مبلغ پرداختی دارند. زمانی که یک نام یا نشان تجاری به عنوان یک برند معتبر معرفی می شود، می توان تا حدودی به سعی و تلاش مدیران آن سازمان و همچنین سرمایه و زمانی که برای دست یابی به این مهم گذاشته اند پی برد. زمانی که یک کالا یا خدمت تبدیل به برند می شود، یعنی توانسته است با توجه به رفتارهای محصول در ذهن مشتریان مکانی یابد و از این طریق در اذهان افراد هویّت و تصویری از خود بسازد. از طرف دیگر هم شرکت هایی وجود دارند که به اعتبار و ارزش آن برند پی برده و کالاهای تقلّبی را با همان شکل و بعضاً بسیار شبیه به آن نام و لوگو به بازار عرضه می کنند. در نتیجه هدف از پژوهش حاضر تلاشی در جهت بررسی هر چه بهتر عوامل اثرگذار بر خرید عینک های آفتابی تقلبی (به صورت آگاهانه) از برندهای معتبر می باشد. در فصل حاضر پس از بیان مسئله و ذکر اهمیّت موضوع، در مورد اهداف و فرضیات تحقیق بحث خواهد شد و همچنین روش تحقیق و قلمرو، جامعه آماری و چارچوب نظری تحقیق توضیح داده خواهد شد و در نهایت با تعریف اصطلاحات این فصل پایان خواهد یافت.
1-2- بیان مسئله
مطالعه در مورد برند و ویژگی های آن، توجه بسیاری از جوامع علمی را در طی دو دهۀ اخیر به خود معطوف داشته است و مفهوم آن به عنوان یکی از رایج ترین مفاهیم بازاریابی در دهۀ 1980 مطرح گردیده است (کلر[2]،2003) و در حال حاضر شاهد تحولات شگرفی در چگونگی درک تأثیر برندها می باشیم. علت عمده این تحولات ناشی از آن بود که بسیاری از سرمایه گذاران دریافته بودند که بسیاری از شرکت ها یک دارایی ارزشمندی داشته که در ترازنامه آن ها منعکس نمی گردد. دارایی مذکور که توان بالقوۀ زیادی برای ایجاد سود و در نتیجه پتانسیل بالایی برای خلق ارزش برای سهامداران دادر، برند شرکت می باشد. در واقع برترین دارایی نامشهود شرکت ها برندهای آن هاست (کاپفرر[3]، 2004).
امروزه مدیران بسیاری از شرکت ها دریافته اند که برند آن ها، مفهومی مطلق و خشک نیست. بلکه یک دارایی و ثروتی ارزشمند برای شرکت به حساب می آید. به عبارت دیگر مدیران به این نتیجه رسیده اند که، ارزش واقعی یک شرکت جایی خارج از کارخانه و تجهیزات و دارایی های ملموس، و در اذهان خریداران قرار دارد (آکر[4]، 1992).
از طرف دیگر گروه ها و افرادی هستند که ارزش این دارایی ناملموس را به خوبی درک کرده و در جهت جعل و تقلّب آن بر می آیند. تقلّبی سازی از گذشته ها وجود داشته است، ولی از دهه 1970  به بعد برای تولید کنندگانی که صاحب مارک تجاری ثبت شده هستند تبدیل به دغدغه مهّمی شده است ( هاروی و رانکنین[5]، 1985). این طور برآورد شده که ارزش کالاهای تقلّبی در بازار جهانی طی سال های 1984 تا 1994 به میزان 1100 درصد رشد داشته است (بلات[6]، 1993؛ کارتی[7]، 1994). اتاق بازرگانی بین المللی بیان کرده است که کالاهای تقلّبی معادل 8% از تجارت جهانی را تشکیل می دهد (فریدمن[8]، 1999). در سطح جهانی فروش کالاهای تقلّبی در حدود 300 میلیارد دلار برآورد شده است(جنتری و همکاران[9]، 2006). علیرغم اینکه فروش و ساخت کالاهای تقلّبی در بعضی از کشورها مانند بریتانیا و ایالات متّحده جرم محسوب می شود (بوش و همکاران[10]،1989؛ هاپکینز و همکاران[11]، 2003). تحقیقات پیشین نشان می دهد که نزدیک به یک سوم از مصرف کنندگان، با علم به تقلّبی بودن محصول، آن را خریداری می کنند، بدون توجه به پیامدهای ناشی از مصرف کالاهای تقلّبی. از آنجا که تقاضا به عنوان یکی از محرکه های اصلی بازارها است، تعدادی از پژوهش ها بر تقاضای مصرف کننده برای کالاهای تقلّبی به عنوان یکی از دلایل اصلی وجود و رشد فزاینده پدیده جعلی سازی بحث می کنند (بیان و ولوتسو[12]، 2007؛ جنتری و همکاران، 2001).
پژوهش های زیادی رابطه میان رفتار مصرف کننده و کالاهای تقلّبی را بررسی کرده اند. مطالعات آکادمیک بیشتر بر بعد عرضه این موضوع تمرکز کرده اند در حالی که در بعد تقاضا (اینکه چرا مصرف کنندگان آگاهانه کالای تقلّبی می خرند) کمتر کاری انجام شده است (پنز و استاتینگر[13]، 2005). در این پژوهش برآنیم که عوامل مؤثر بر خرید کالاهای تقلّبی را از بعد تقاضای آن بررسی کنیم.
1-3- اهمیّت و ضرورت تحقیق
برند به عنوان یک دارایی نا مشهود[14] می تواند ارزش بالایی را برای شرکت خلق کند. به طوری که برای کسب مزیّت رقابتی در دنیای کنونی کسب و کار، ایجاد یک برند قوی و معتبر باید به عنوان یکی از اهداف راهبردی شرکت در نظر گرفته شود. چرا که محصولات تولیدی عرضه شده، بسته بندی، طرّاحی، فن آوری و غیره در طی زمان تغییر نموده، ولی برند آن ثابت بوده و بواسطه شهرت آن می تواند محصولات جدیدی را وارد بازار نماید و با موفقیت آن را به فروش برساند. بنابراین در عصر نوین بازاریابی، ایجاد، ارزیابی و مدیریت کارکردهای برند از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در واقع تا قبل از عصر حاضر، بنگاه ها با نام گذاری بر روی خود و یا محصولشان کار را خاتمه یافته می دانستند، امّا رقابت های سهمگین برای گسترش و تسخیر بازارها منجر به شکل گیری فلسفه جدیدی در حوزه بازاریابی شد که حاصل یکصد سال تجربه آزاد بود. این فلسفه که در نهاد خود به شکل غیر قابل تصوری پیچیده و پر رمز و راز بود، چیزی نبود جز مفهوم برند که عامل اصلی ترویج و پیشرفت یک کالا و یا خدمات در بازار ملّی و یا جهانی می گردد. شناخت زوایای این مفاهیم جدید در عرصۀ بازاریابی به کوشش همه جانبه ای نیاز دارد که حتّی نیازمند حمایت سایر علوم از جمله روانشناسی و جامعه شناسی باشد.
امروزه در بازار کشور ایران شاهد انواع کالاهای تقلّبی هستیم که مصرف کنندگان آگاهانه یا نا آگاهانه آن کالاها را خریداری می کنند. به عنوان مثال می توان به ساعت، لوازم آرایش، گوشی موبایل، عینک و مواردی از این قبیل اشاره کرد. از طرفی هم کالاهای تقلّبی ویژگی و استاندارد کالاهای اصلی را نداشته و ممکن است در بلند مدت اثرات سوء بر مصرف کنندگان آن کالاها وارد کنند، در ضمن اینکه منابع ارزی کشور صرف واردات بی رویه کالاها و بعضاً غیر ضروری می شود. البته دلایلی مختلفی را می توان برای استفاده از کالاهای تقلّبی بیان کرد. مواردی چون واردات کالاهای تقلّبی چینی، وجود تحریم های شدید از جانب برخی کشورهایی که دارای برندهای برتر هستند، فرآیند پیچیده ثبت سفارش و واردات برخی کالاها از طریق کانال های غیر قانونی و کاهش شدید ارزش ریال در برابر سایر ارز ها در چند وقت گذشته را می توان از دلایل استفاده از کالاهای تقلّبی برشمرد. البته حوزه فعالیّت این پژوهش به بررسی تقاضای کالاهای تقلّبی به صورت آگاهانه  محدود می شود و متغیّرهایی که تبیین کننده رفتار مصرف کننده باشند در نظر گرفته شده اند. به هر حال امروزه بازار ایران از کالاهای تقلّبی اشباع شده است و از آنجایی که تا به حال پژوهشی در این زمینه در داخل کشور انجام نشده است،  ضرورت انجام تحقیقی در بعد تقاضا و رفتار مصرف کننده احساس می شود.

1-4- اهداف تحقیق
هدف اساسی این تحقیق بررسی عوامل رفتاری مصرف کننده در قصد خرید کالاهای تقلّبی به صورت آگاهانه از برندهای معتبر است به گونه ای که به صورت علمی و کاربردی در کاهش خرید کالاهای تقلّبی تأثیر داشته باشد.
1-5- سؤال تحقیق
پژوهش حاضر سعی در پاسخگویی به سؤال زیر به عنوان سؤال اصلی تحقیق دارد

• چه عواملی بر قصد خرید آگاهانۀ کالاهای تقلّبی از برندهای معتبر تأثیر می گذارند؟

1-6- فرضیه های تحقیق
فرضیه، پاسخی منطقی است که احتمال می دهیم که تحقیق برای مسئله ارائه کند (حافظ نیا، 1383). با توجه به این توضیح، انتظار منطقی و علمی محقّق برای پاسخگویی به سؤال اصلی تحقیق در قالب فرضیات زیر قابل طرح می باشد:
      فرضیه1–  میزان درگیری محصول رابطه مستقیمی با قصد خرید کالای تقلّبی دارد.
    فرضیه 2– میزان دانش محصول رابطه غیر مستقیمی با قصد خرید کالای تقلّبی دارد.
 فرضیه 3-  میزان ریسک ادراک شدۀ مصرف کننده رابطه غیر مستقیمی با قصد خرید کالای تقلّبی دارد.
فرضیه 4–  میزان شخصیت برند کالاهای تقلّبی رابطه مستقیمی با قصد خرید کالای تقلّبی دارد.
فرضیه 5– ویژگی های ادراک شدۀ محصول رابطه مستقیمی با قصد خرید کالای تقلّبی دارد.
فرضیه 6– مزایای ادراک شده رابطه مستقیمی با قصد خرید کالای تقلّبی دارد.

1-7- روش تحقیق

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق… 83
3-1- مقدمه. 84
3-2- نوع تحقیق… 84
3-3- نقشه پژوهشی تحقیق… 89
3-4-روش تحقیق… 90
3-4-1- گراندد تئوری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….90
3-5- مراحل روش شناسی نظریه بنیادی.. 92
3-5-1- طرح تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..93
3-5-2- جمع آوری و مرتب کردن داده‌ها………………………………………………………………………………………………………………….95
3-5-3-‌تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………………………………………………………………………………………………………………….96
3-5-4- ارائه‌ نظریه و مقایسه ‌با‌ ادبیات………………………………………………………………………………………………………………………98
3-5-5- اعتبارسنجی ‌نظریه………………………………………………………………………………………………………………………………………..99
3-6- روش نمونه گیری و حجم نمونه. 100
3-7-روایی تحقیق… 104
3-7-1- روایی‌داخلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………105
3-۷-2- تعمیم پذیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………105
3-7-3-تصدیق و اعتماد……………………………………………………………………………………………………………………………………………106
3-7-3-1-تصدیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..106
3-7-3-2-اعتماد……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….106
فصل چهارم:  تجزیه‌ و تحلیل یافته‌های تحقیق… 111
4-1- مقدمه. 112
4-2- نحوه گردآوری اطلاعات… 112
4-3- فراگرد انجام گراندد تئوری.. 112
4-3-1-مرحله کدگذاری باز. 113
4-3-2-مرحله کدگذاری محوری.. 117
4-3-3- مرحله کدگذاری انتخابی… 130
فصل پنجم:  نتیجه‌گیری و پیشنهادات… 133
5-1- مقدمه. 134
5-2- اهداف تحقیق… 134
5-3- سوالات تحقیق… 135
5-4- تشریح راهبردهای مدل.. 140
5-5-بحث و نتیجه گیری.. 142
5-6-نو آوری های تحقیق… 145
5-7- محدودیت های تحقیق… 146
    5-8- پیشنهادهایی برای مدیران˓ سازمان ها و نهادها………………………………………………………………………………………………146
   5-9- پیشنهادات برای تحقیقات آتی…………………………………………………………………………………………………………………………..148
منابع.. 149

پیوست ها 159
 
– تشریح و بیان مسئله تحقیق
بی شک تصویر دنیای امروز بدون وجود سازمان‌ها دشوار و غیر ممکن است. محیط ناپایدار، پرچالش، پویا ورقابتی، شرایط نوینی را بر سازمان‌ها تحمیل کرده است. پیشرفت‌های سریع تکنولوژی‌ها و فناوری‌ها، منجر به تغییر ویژگی‌ها و رفتار سازمان‌ها و مؤسسات تولیدی و خدماتی گردیده است. سازمان‌ها و رهبران آن‌ها به طور مستمر می‌کوشند تا با بکارگیری هوشمندانه‌ترین و پیشرفته‌ترین فناوری‌ها، پویایی خود را در محیط متغیر کنونی حفظ کنند. نیروی انسانی به عنوان عامل هوشیاری در قبال فرصت‌های جدید تکنولوژی و بکارگیری مؤثر آن امروزه به مزیت رقابتی تمام سازمان‌ها تبدیل گردیده است. لذا خلق و بکارگیری تکنولوژی‌ها و نوآوری‌های مناسب در این حوزه برای سازمان‌ها از اولویت بالایی برخوردار است. از آنجا که تکنولوژی فقط منحصر به سخت افزار نبوده و بخشی از آن درحوزه نرم افزاری به منظور شناخت دانش فنی˓ دانش چرایی و دانش چگونگی و نیز در حوزه مهارت‌های انسانی قرار می‌گیرد˓ هر ساله شاهد فهرست بلندی از فناوری‌هایی هستیم که در حوزه منابع انسانی در سازمان‌های برتر بکارگرفته می‌شود. این فناوری‌ها کمک می‌کنند تا سازمان‌ها بتوانند بهترین نیروهای انسانی را جذب کرده˓ آن‌ها را به مناسب‌ترین شیوه پرورش و توسعه داده˓ انگیزه آنان را پایش کرده و با بکارگیری ابزارهای مناسب جهت ارزیابی دقیق عملکرد از فعالیت مرزبانان تکنولوژی و کارآفرینان حمایت کنند[1].
در جهان پر شتاب و رو به توسعه‌ی امروز سازمان‌ها و بنگاه‌های موفق برای بقا و تداوم فعالیت خود و ورود به عرصه رقابت جهانی، از تحول سازمانی و مدیریتی استقبال می‌کنند. بی تردید پذیرش این تحول، نیاز به ابزار مربوط به خود را دارد و یکی از این ابزارها بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته، برای جذب استعدادها و پرورش مدیران آینده با رویکرد شایسته‌گزینی و نخبه‌پروری است. در راهبرد سازمان الگوی شایسته سالاری به عنوان آرمان، باید به صورت فرآیند علمی تعریف شود. سازوکارهای آن با واژگان روشن و ساده و قابل اندازه‌گیری تعیین گردد و جدول زمانی اجرای آن طراحی و در این رابطه از کارشناسان مدیریت و مشاوران منابع انسانی و رفتار سازمانی کمک گرفته شود[۲].
نتایج تحقیقات نشان از کمبود نیروهای مدیریتی و افزایش نیاز سازمان‌ها به مدیران به مراتب توانمندتر، مستعد‌تر‌، ماهرتر و شایسته‌تر از مدیران امروزی‌، در سال‌های آینده دارد و حقیقت این است که شناسایی بهره‌گیری از مدیران شایسته‌، یکی از اساسی‌ترین چالش‌های پیش‌روی سازمان‌ها برای عبور از شرایط دشوار فردا است. به همین منظور، بسیاری از سازمان‌های آینده‌نگر˓ به دنبال طراحی برنامه‌های جدی و منظم جانشین‌پروری برای برآورد و تأمین نیازمندی‌های آینده خود در این زمینه هستند. بدیهی است اجرای این برنامه‌ها مستلزم استفاده از فنون ارزیابی قابل اعتمادی است که بتوانند به ارزیابی درست قابلیت‌های مورد نظر بپردازند. برای این منظور مراکز ارزیابی از جمله فرایندهایی است که از اعتبار و مقبولیت بالایی برخوردار شده است[۳].
کانون ارزیابی با عمر پنجاه ساله‌ی خود[۴] یک روش ارزیابی است[۵]، در حالی که گاهی نحوه‌ی نام‌گذاری آن در ذهن افرادی که با آن آشنا نیستند˓ تصور مکان را ایجاد می‌کند. این روش در چند دهه اخیر در بخش‌های دولتی و خصوصی کاربرد زیادی یافته است[۶؛ ۷] و به سنجش دانش ، مهارت، توانایی‌ها و ویژگی‌های گروهی از شرکت‌کنندگان[۸؛۹]توسط تیم ارزیابان با استفاده از طیف گسترده‌ای از تمرین‌های شبیه‌سازی دلالت دارد[۱۰].
این فرایند نخست در جنگ جهانی اول و دوم، و بعد از آن به سرعت در شرکت‌های مختلفی نظیر: تلفن و تلگراف امریکا، آی بی ام، جنرال الکتریک و… مورد استفاده قرار گرفت. در ایران نیز، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و سازمان مدیریت صنعتی در طراحی و اجرای مراکز ارزیابی پیشگام هستند .شرکت‌های سایپا ، تیزرو، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، ریخته‌گری ایران‌خودرو، تراکتورسازی ایران و … از جمله سازمان‌های ایرانی هستند که از این روش استفاده کرده‌اند .مراکز ارزیابی، روشی جامع برای ارزیابی قابلیت‌ها و توانایی‌های افراد است. از این ارزیابی‌ها می‌توان برای سنجش آمادگی‌ها و توانایی‌های فعلی افراد و یا استعدادهای بالقوه آنها استفاده کرد. مراکز ارزیابی، به ارزیابی گروهی از شرکت‌کنندگان(داوطلبان) توسط تیم ارزیابی با استفاده از تمرین‌ها و آزمون‌های ارزیابی با استفاده از تمرین‌ها و آزمون‌ها افراد واجد شرایط برای تصدی مناصب به طورعمده مدیریتی استفاده می‌شود .دراین مراکز برحسب هدفی که دنبال می‌شود، دو نوع مرکز(کانون) ارزیابی وجود دارد: کانون هایی که برای تصمیم در مورد استخدام طراحی می‌شوند و کانون‌هایی که برای شناخت نقاط قوت و قابل توسعه افراد، برای ارتقاء تشکیل می‌شوند. اولی کانون ارزیابی و دومی کانون توسعه‌ای نامیده می‌شود. استخدام و ارتقاء، تشخیص نیازهای آموزشی، توسعه و بهبود قابلیت‌ها سه کارکرد اصلی مراکز ارزیابی هستند[۱۱؛۳].
پیاده‌سازی کانون‌های ارزیابی و توسعه همانند تمامی ابزارها و تکنیک‌های مدیریتی و روش‌های بهبود، مستلزم وجود برخی آمادگی‌ها و پیش‌زمینه‌ها در سازمان ذیربط می‌باشد. بسیاری از این فعالیت‌ها به دلیل متناسب نبودن با نیازهای سازمان، عدم مطالعه کافی، فقدان بسترهای سازمانی لازم، تقلید محض از سازمان‌های مشابه و نیز بهره‌برداری تشریفاتی از آن، شکست خورده و یا به نتایج و دستاوردهای مورد انتظار نائل نمی‌شوند[۱۲].
در این تحقیق فناوری کانون ارزیابی و توسعه به عنوان یک الگوی جامع در انتخاب، ارتقاء و توسعه کارکنان مورد مطالعه قرار گرفته و عوامل کلیدی و مؤثر بر موفقیت

یک مطلب دیگر :

چرا ما ایرانی ها نمی‌خندیم؟!

 استقرار این مراکز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۱-۲- ضرورت انجام تحقیق

یکی از سرمایه‌های مهم هر سازمان، منابع انسانی است که در جهت دستیابی به اهداف سازمانی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. بی تردید نقش منابع ‌انسانی با حرکت از سطوح ابتدایی سازمان(مشاغل ساده‌تر)، به سمت رأس هرم سازمان (مشاغل پیچیده‌تر) پررنگ‌تر می‌شود. پیچیدگی شغل˓ یعنی چالش برانگیز بودن شغل[۱۳] از جمله ویژگی‌های شغل است که با عملکرد شغلی افراد ارتباط دارد[۱۴]. بنابراین، اگر در رأس هرم سازمان‌ها که مشاغل پیچیده‌تر وجود دارند مدیرانی قرار گیرند که علاوه بر ویژگی‌های عمومی برای احراز شغل، از توانایی‌ها و شایستگی‌های خاصی نیز برخوردار باشند، موفقیت سازمان در رسیدن به اهداف سازمانی نیز تضمین خواهد شد[۱۰].
در ایران نیز ضرورت توجه به موضوع شایستگی مدیران در سال‌های اخیر بیش از پیش احساس می‌شود، به نحوی که براساس فصل هشتم قانون خدمات کشوری مصوب 1386 مجلس شورای اسلامی، انتصاب و ارتقای شغلی کارمندان باید پس از احراز شایستگی و عملکرد موفق آنان در مشاغل قبلی صورت گیرد[۱۵]. اما شایستگی واژه‌ای با تعاریف متعدد است[۱۶] که گاهی به معنای شایسته بودن یعنی انجام آن جنبه مورد انتظار در شغل است و گاهی به قابلیت‌های درونی فرد اشاره دارد که برای انجام کار درست لازم است[۵؛۱۷]. در جامع‌ترین تعریف می‌توان گفت شایستگی، عامل کلیدی در بقای سازمان‌ها به مجموعه دانش، مهارت‌ها، خصوصیات شخصیتی، علایق، تجارب و توانمندی‌های مرتبط با شغل اطلاق می‌شود که فرد را در عملکرد شغلی خود موفق می‌کند [۱۰؛۱۸].
موضوع مهمی که در مورد شایستگی‌ها اهمیت دارد، وجود ابزاری برای سنجش این شایستگی‌ها است[۱۹؛۲۰]. یکی از روش‌هایی که در کشورهای توسعه یافته‌[۲۱] و طی ده سال اخیر در کشور ایران[۲۲] مانند شرکت بهسو، سازمان گسترش و نوسازی و ایران‌خودرو برای سنجش شایستگی کارکنان و بالاخص مدیران مورد استفاده قرار می‌گیرد کانون ارزیابی است[۱۰].
اشنایدر و اسمیت[1](1992) اطمینان از شایستگی افراد در پست‌های کلیدی فعلی سازمان، ایجاد شرایط جذب و ادامه خدمت مدیران مستعد، بستری برای برنامه‌ریزی جانشینی با شناخت پتانسیل‌های موجود، ایجاد فضای رشد و یادگیری در سازمان، ایجاد تحرک، رقابت سالم و مبارزه با روزمرگی و یکنواختی در داخل سازمان را به عنوان مزایای استفاده از آن نام می‌برند[۲۳]. به طور کلی کانون‌های ارزیابی فرصتی را در اختیار کاندیدا قرار می‌دهد تا قابلیت‌ها و توانمندی‌های مرتبط  با پست و جایگاه سازمانی خود را نشان دهند. نتایج حاصله از این فرآیند، نشان دهنده توان آینده کاندیدا در اداره بهینه پست مورد نظر می‌باشد. در واقع کانون ارزیابی از طریق شبیه‌سازی آینده فرد را مورد سنجش قرار می‌دهد[۲۴]. مراکز ارزیابی در مقایسه با سایر روش‌های ارزیابی متداول، فرآیند سنجش و انتخاب را منصفانه‌تر و با روایی بالاتری انجام می‌دهد. این رویکرد به میزان بسیار کمتری تحت تأثیر خطاهای رایج ارزیابی نظیر اثرهاله‌ای، تأثیرپذیری از نزدیکترین رفتار، گرایش به حدوسط و…قرار می‌گیرد. در نتیجه این فرآیند از عینیت (نزدیکی به واقعیت) بالاتری برخوردار خواهد شد[۲۵؛۲۶].
امروزه اهمیت استفاده از کانون‌های ارزیابی به دلیل تغییرات سریع و حرفه‌ای شدن امور واضح و روشن است. با توجه به نقش و کارکردهای مثبت کانون ارزیابی، این فرایند می‌تواند در توسعه و پیشرفت مدیران و سازمان‌های ایرانی تأثیر بسزایی داشته باشد. در ایران سازمان‌هایی از این فناوری استفاده کرده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به ایران‌خودرو، سایپا، گروه بهمن، شرکت نفت، فولاد مبارکه و شرکت مپنا اشاره کرد. بانک پارسیان، بانک تجارت و قرارگاه خاتم نیز در حال استقرار کانون می‌باشند.
با توجه به تجربیات شخصی محقق، می‌توان به چند مورد از ضرورت‌های سازمان‌های ایرانی برای استفاده از فرایند کانون ارزیابی و توسعه اشاره کرد. موارد زیر بیانات مدیران منابع انسانی چند سازمان بزرگ می‌باشد:
– ما در مجموعه‌ی راه آهن با اینکه کارایی بالایی داشتیم، ولی اثربخشی بسیار پایین بود. به دنبال علت بودیم. بعد از انجام بررسی‌هایی به این نتیجه رسیدیم که عدم تناسب شغل و شاغل در مجموعه‌ی ما بسیار بالاست. به ناکارآمدی سیستم جذب پی بردیم و به دنبال سیستمی برای جذب افراد باصلاحیت بودیم. سیستمی که نظام شایسته‌سالاری را در سازمان پیاده کند. با توجه به نیاز سازمان، کانون ارزیابی و توسعه را در سازمان اجرا کردیم.
– برای هر پست سازمانی متقاضیان زیادی وجود دارد، و در روش‌های سنتی افراد همیشه معترض هستند که چرا انتخاب نشده‌اند. ولی وقتی از یک روش علمی و استاندارد استفاده می‌کنیم، افراد قانع می‌شوند وقبول می‌کنند که افرادی که انتخاب شده‌اند از آن‌ها قوی‌تر بوده‌اند.
–  مدیر سازمان گسترش احساس کرد که روش‌های سنتی جواب نمی‌دهد و ما باید یک مدل خاص برای سازمان داشته باشیم و بر مبنای آن جذب و ارتقاء داشته باشیم تا خطاها کم شود. زیرا در روش‌های سنتی، ما شرکت را به فردی می‌سپردیم و او شرکت را با چند میلیارد ضرر به ما تحویل می‌داد. با اینکه خیلی فرد اخلاقی و مسئولیت‌پذیری بود ولی شایستگی‌های کسب و کار را نداشت.
– امروزه سازمان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که آنچه باعث اعتلای یک سازمان می‌شود نیروی انسانی سازمان است. آنچه که باعث شده مپنا اولین شرکت موفق در ساخت نیروگاه در خاورمیانه باشد، نیروی انسانی ما بود. برای اینکه این موفقیت‌ها تداوم داشته باشد ما کانون برگزار کردیم. این کانون از دل نیاز مپنا به این‌که به‌روز باشد و در منطقه بی‌رقیب باشد و پروژه‌های خوب بگیرد، بوجود آمده است.
به طور خلاصه می‌توان به این موارد نیز اشاره کرد: نیاز به مدیران کارآفرین و مستعد برای آینده‌ی سازمان، جانشین‌پروری، شناسایی استعدادها در سازمان و تقویت حلقه‌ی مدیریت استعداد، برنامه‌های توسعه‌ای مناسب، نیازسنجی آموزشی صحیح و آموزش مناسب، برقراری نظام شایسته‌ سالاری و جذب و ارتقاء شایسته‌ترین نیروها.
با شرایط˓ موجود شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی لازم و ضروری است و نتایج حاصل از این تحقیق به سازمان‌ها برای استقرار موفق یک مرکز سنجش شایستگی کمک می‌کند. همان‌طور که بررسی پیشینه تحقیقات نشان می‌دهد، در این زمینه پژوهشی انجام نشده است و این مسئله نیاز به انجام این پژوهش را نشان می‌دهد.

۱-۳- اهداف تحقیق

۱-۳-۱- هدف اصلی تحقیق:

– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی و ارائه مدلی برای آن
1-3-2-  اهداف فرعی تحقیق:
– شناسایی علل استفاده از کانون‌های ارزیابی و توسعه
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی قبل از اجرای کانون
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی حین اجرای کانون
– شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی بعد از اجرای کانون
– شناسایی پیامد‌های اجرای کانون ارزیابی و توسعه موفق

1-4- روش تحقیق

تحقیق حاضر از حیث هدف، یک تحقیق اکتشافی بوده و از نظر نتیجه، تحقیق بنیادی محسوب می‌شود و از داده‌های کیفی استفاده خواهد نمود. این تحقیق، بر اساس تحقیق کیفی انجام خواهد شد و  استراتژی تحقیق، تحقیق مبنایی با هدف تئوری­پردازی است، و سؤالی که در این­جا مطرح می­باشد، این است که عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی چیست؟
1-5- سوالات تحقیق
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی کدامند و مدل آن چگونه است؟
– علل استفاده از کانون‌های ارزیابی و توسعه چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی قبل از اجرای کانون چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی حین اجرای کانون چیست؟
– عوامل مؤثر بر موفقیت استقرار مراکز سنجش شایستگی بعد از اجرای کانون چیست؟
– پیامدهای اجرای کانون ارزیابی و توسعه موفق کدامند؟
1-6- فرضیه‌های تحقیق
این تحقیق از نوع فرضیه‌ای نمی‌باشد.
 

3-2 استراتژی.. 30
2-3-2 مفهوم استراتژی و تاریخچه آن. 31
3-3-2 استراتژی چیست؟. 32
4-3-2 سه الگوی استراتژی سازی.. 34
1-4-3-2 الگوی کارسالارانه. 34
2-4-3-2 الگوی انطباقی.. 34
3-4-3-2 الگوی برنامه ریزی.. 35
5-3-2 تکنیکهای تدوین و تنظیم استراتژی.. 36
1-5-3-2 مدل BCG.. 36
2-5-3-2 ماتریس تعیین جهت سیاستگذاری‏ها (DPM ) 39
3-5-3-2 مدل SWOT.. 41
4-5-3-2 مدل تجزیه و تحلیل هوفر. 43
5-5-3-2 مدل ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک  (SPACE) 43
6-5-3-2 مدل ADL. 45
6-3-2 ابعاد مفهوم استراتژی.. 47
4-2 تعریف رقابت و رقابت پذیری.. 48
5-2 تعریف و مفهوم مزیت رقابتی.. 49
1-5-2 تعاریف مزیت رقابتی.. 52
6-2 انواع تئوری مزیت رقابتی.. 53
1-6-2 تئوری سازمان صنعتی.. 54
1-1-2-6 چارچوب استراتژی پورتر. 57
2-6-2 تئوری منبع مدار 60
1-1-6-2 ابعاد مزیت رقابتی.. 67
2-1-6-2 ضعفهای اساسی دیدگاه منبع مدار 67
3-6-2 تئوری شومپترین.. 68
4-6-2منابع ایجاد مزیت قابتی.. 69
7-2 عوامل حیاتی موفقیت (CSF) 70
1-7-2 دیدگاههای موجود درباره عوامل حیاتی موفقیت.. 71
2-7-2 تعاریف عوامل حیاتی موفقیت.. 73
3-7-2 راه­های تشخیص عوامل حیاتی موفقیت.. 74
4-7-2 عوامل حیاتی موفقیت و شایستگی­های کلیدی.. 75
5-7-2 گامهای اساسی روش عوامل حیاتی موفقیت.. 75
6-7-2 کاربرد عوامل موفقیت در مدیریت استراتژیک.. 77
7-7-2 ویژگی­های عوامل حیاتی موفقیت.. 78
8-7-2 منشاء عوامل حیاتی موفقیت سازمان. 78
8-2 روانکارها و تعاریف آن. 84
9-2 تصمیم­گیری چند معیاره و فرایند تحلیل شبکه­ای.. 84
1-9-2 تصمیم­گیری چند معیاره 85
1-1-9-2 انواع تصمیم­گیری چند شاخصه. 86
2-9-2 روش فرایند تحلیل شبکه­ای (ANP) 87

3-9-2 تفاوت میان AHP  وANP. 89
4-9-2 مراحل روش فرایند تحلیل شبکه­ای( ANP ) 90
5-9-2 خصوصیات فرآیند تحلیل شبکه ای.. 93
فصل سوم: روش تحقیق
1-3 مقدمه. 96
2-3 مدل مفهومی پژوهش… 97
3-3 مراحل انجام پژوهش… 97
4-3 روش شناسی پژوهش… 99
5-3 جامعه آماری.. 103
6-3 نمونه آماری.. 103
7-3 روش گردآوری اطلاعات.. 103
1-7-3 روش­های کتابخانه ای.. 104
2-7-3 مصاحبه. 105
3-7-3 پرسشنامه. 106
8-3 روایی(اعتبار) و پایایی.. 108
1-8-3 روایی.. 108
2-8-3 پایایی.. 109
9-8 روش تجزیه و تحلیل داده­های آماری.. 111

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
1-4- مقدمه. 113
بخش اول. 114
2-4 تحلیل جمعیت شناختی.. 114
1-2-4 فراوانی سنی پاسخ دهندگان. 114
2-2-4 فراوانی سطح تحصیلات.. 115
3-2-4 سابقه خدمت پاسخ دهندگان. 117
4-2-4 فراوانی سابقه خدمت در صنعت روانکارها 118
بخش دوم 118
3-4 شناسایی و اولویت بندی عوامل حیاتی موفقیت با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه­ای   119

یک مطلب دیگر :

1-3-4 مرحله اول: ساخت مدل و سازماندهی مسئله به یک ساختار شبکه­ای.. 119
2-3-4 مرحله دوم: تشکیل ماتریسهای مقایسه زوجی و بردارهای اولویت.. 121
1-2-3-4  مرحله اول: مقایسه زوجی معیارهای اصلی.. 122
2-2-3-4 مرحله دوم: مقایسه زوجی وابستگی های دورنی میان معیارهای اصلی.. 123
3-2-3-4 مرحله سوم: مقایسه زوجی زیرمعیارهای هریک از معیارهای اصلی.. 124
4-2-3-4 مرحله چهارم: مقایسه زوجی وابستگی های درونی زیرمعیارها 126
3-3-4 تشکیل ماتریس تصمیم (سوپر ماتریس) 127
4-4 بررسی سؤالات پژوهش… 133
فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه. 137
2-5 خلاصه و نتیجه­گیری.. 137
3-5 پیشنهادات.. 139
1-3-5 پیشنهادات بر اساس یافته­های پژوهش… 140
3-3-5 پیشنهادات برای پژوهش­های آتی.. 143
4-5- محدودیت­های پژوهش… 144
منابع فارسی.. 145
منابع لاتین.. 150
پیوست ها
پرسشنامه شماره 1 162
پرسشنامه شماره 2 167
پرسشنامه شماره 3 170
مقدمه
در دنیای امروز شاهد تغییرات و تحولات شگرف در زمینه‌های مختلف هستیم. از این حیث جهانی شدن بازارها، دانش اقتصاد، تجارت الکترونیک و معرفی فناوری­های جدید چالش­های متعددی برای سازمان­ها صرف نظر از اندازه­ی آن­ها درجهت پایداری در محیط رقابتی ایجاد کرده است. سازمان­ها برای رقابت مؤثر در بازارهای جهانی نیازمند انعطاف و پاسخگویی سریع به تمایلات مشتریان هستند و این مهم صورت نمی­پذیرد مگر سازمان محیط خود را شناخته و برای رسیدن به اهداف خود برنامه­ریزی انجام دهد. این برنامه­ریزی باید برای عواملی صورت پذیرد که برای صنعت حیاتی بوده و می­توانند جهت پایداری و رقابت سازمان­ها در بازار مزیت رقابتی ایجاد نمایند.
در این فصل پژوهشگر ابتدا باتوجه به موضوع پژوهش به بیان مسئله اصلی پژوهش، ضرورت و اهمیت آن، اهداف و سؤالات، روش پژوهش، جامع آماری می­پردازد و در پایان اصطلاحات و واژگان تخصصی مطرح شده و مورد بررسی قرارمی­گیرد.
2-1 بیان مسئله پژوهش
وجود فضای رقابتی میان سازمان­ها، آن­هارا به این امر وا داشته که بر نقاط قوتی تأکید کنند که برای آن­ها مزیت رقابتی کسب خواهد کرد. ممکن است سازمان­ها از این نقاط به عنوان ظرفیت­ها ­یا موقعیت­هایی برای تقویت رقابت با سایر سازمان­هااستفاده نمایند، زیرا در بلند مدت موفقیت سازمان­هاو صنایع مستلزم کسب مزیت رقابتی پایدار و مستمر می­باشد.
در این پژوهش از دیدگاه کسانی استفاده شده که معتقدند همواره در صنایع، بخش­ها و نواحی ای وجود دارد که مدیران صنعت می­بایست جهت کسب مزیت رقابتی و بهبود جایگاه بنگاه خود نسبت به سایر رقبا، به آن­ها توجه ویژه کرده و عملکرد خوبی را در آن بخش­ها نسبت به رقبا کسب نمایند. این صاحب نظران از این عوامل و بخش­ها تحت عنوان “عوامل حیاتی موفقیت”­یاد می­کنند. عوامل حیاتی موفقیت، عوامل محدود و مشخصی هستند که وجودشان حرکت موفقیت آمیز مدیر­ یا ­یک سازمان را تضمین می­کند. (بنتون[1] و همکاران، 1984) این عوامل بخش اصلی مزیت رقابتی برای صنایع به شمار می­آیند. و شناسایی این عوامل به سازمان­ها امکان تصمیم­گیری درباره اینکه “آیا توانایی ساخت شرایط لازم برای پاسخگویی به عوامل حیاتی موفقیت را دارند؟” می­دهد و همچنین به آن­ها و کارکنان در جهت درک نواحی حیاتی برای تخصیص منابع و زمان کمک می­کند.
از عوامل حیاتی موفقیت تعاریف متعددی به عمل آمده و استفاده از این واژه به سال 1961 بر میگرد، اولین بار رونالد دانیل[2] مک کینزی آن را ایجاد کرد.(دانیل،1961) این فرایند توسط جان. اف روکارت[3] در سال  1981 دوباره تعریف شد.(روکارت، 1981) و در سال 1995 جیمز جانسون[4] و میشل فریزن[5] آن را  برای تنظیمات بسیار بخش­ها بکار بردند.(جانسون و فریزن، 1995)
یکی از مهمترین تعاریف را روکارت در سال 1979ارائه کرده است : (روکارت، 1379)
“عوامل حیاتی موفقیت اشاره به حوزه­های محدودی در هر پروژه­یا کسب و کار دارد که چنانچه به نتایج مطلوب منجر شوند، مزیت و کارایی رقابتی مناسبی را برای سازمان تضمین خواهند نمود” وهمچنین از این عوامل به عنوان اصطلاحاتی جهت عنصری که برای سازمان­هایا پروژه­ها ضروری است، تا از طریق آن به ماموریتشان دست پیدا کنند نام برده است.
همانطور که می­دانید، کشور ایران از منابع طبیعی غنی برخوردارد است که مهم ترین آن­ها نفت می­باشد که به طلای سیاه نیز معروف است. وجود این نعمت خدادادی بستری را در جهت تولید محصولات و فراورده­های نفتی ایجاد کرده است. از جمله صنایع تولیدی فراورده­های نفتی صنعت روانکارها می­باشد. وجود چنین صنعتی می­تواند کمک ارزنده ای بر چرخه اقتصاد داشته باشد و به اشتغال زایی کشور کمک کند. همچنین صادرات این محصولات به ذخایر ارزی کشور کمک می­کند. لذا موفقیت این صنعت برای کشور امری حیاتی است.
این مطالعه سعی دارد با استفاده از مدل تامپسون و استریکلند به شناسایی عوامل حیاتی موفقیت  برای این صنعت بپردازد.
3-1 اهمیت و ضرورت پژوهش
سرعت تغییرات و شدت رقابت میان سازمان­ها در صنایع مختلف آن­ها را با محدودیت منابع مواجه ساخته است و پایداری و بقا سازمان­ها در گرو دستیابی آن­ها به مزیت رقابتی در هزینه، کیفیت، نوآوری و تحویل به طورهمزمان می­باشد و از طرفی بدست آوردن مزیت رقابتی درکشف نواحی و بخش­هایی است که درآن برتری دارند. زیرا صاحب نظران معتقند که همواره در صنایع، نواحی و بخش­هایی تحت عنوان عوامل حیاتی موفقیت وجود دارد که برای سازمان­ها ایجاد مزیت رقابتی می­کنند. همانطور که روکارت در کتاب خود از این عوامل تحت حوزه­های محدود ­یاد می­کند که اگر به نتایج مطلوب منجر شوند، مزیت و کارایی رقابتی مناسبی برای سازمان­ها تضمین می­کنند و مدیران برای بهبود جایگاه فعلی سازمان خود نسبت به سایر رقبا باید نگاه ویژه ای نسبت به این عوامل داشته باشند، از طرفی، جستجو و کشف این عوامل به افزایش بازگشت سرمایه کمک می­کند و عملکرد بهترسازمان را در اقدامات مختلف در مقایسه با رقبا در پی خواهد داشت. از طرف دیگر، سازمان­هاو مؤسسه‌ها با در نظر داشتن این عوامل می‌توانند در آینده وضعیت خود را با سازمان­های مشابه در سطح ملی و بین‌المللی به درستی و با دقت مورد مقایسه قرار داده و به طور مستمر به بهبود آن بپردازند. به عقیده بسیاری از صاحبنظران، برخورداری یک سازمان از موقعیت متمایز نسبت به سایر رقبا در یک یا چند مورد از عوامل حیاتی موفقیت صنعت مربوطه، فرصت طلایی و استثنایی را جهت کسب مزیت رقابتی برای آن سازمان ایجاد   می­نماید. هنگامی­که عوامل حیاتی شناسایی می­شوند به تبع حوزه­هایی که نیازمند سرمایه گذاری می­باشند، شناسایی می­گردند و از آن­هام ی­توان به عنوان معیاری برای تخصیص بهینه منابع در جهت افزایش بازدهی استفاده کرد.. ازطرفی وقتی سازمان­ها به عواملی که برای موفقیت سازمان حیاتی هستند پی میبرند و سرمایه گذاری می­کنند می­توانند به بهبود کیفیت در محصولاتشان دست­یابند؛ افزایش کیفیت به سازمان­ها در جهت دستیابی به بازارهای جهانی کمک می­کند. و همچنین در کاهش آلودگی­ها و مصرف بنزین اثر گذار است. در نهایت اولویت بندی عوامل حیاتی موفقیت می­تواند به دست اندرکاران جهت درک اهمیت نسبی آن­ها و توسعه برنامه­های بهبود در مواردی که فاقد منابع کافی هستند، کمک کند. اگر سازمان­ها به این عوامل توجه نداشته باشند اثر بسزایی در شکست آن­ها خواهند داشت. از این رو شناخت این عوامل­ در تدوین استراتژی سازمانی ضروری می­باشد.
4-1 پیشینه پژوهش
همانطور که از عنوان “عوامل حیاتی موفقیت” پیداست، سازمان­ها و صنایع مختلف برای موفقیت خود باید به شناسایی این عوامل بپردازند و این موضوع برای آن­ها امر حیاتی محسوب می­شود.
در راستای شناسایی و اولویت بندی این عوامل با استفاده از رویکردهای متفاوت مقالات بسیاری وجود دارد. اما در حال حاضر با جستجوهایی که توسط پژوهشگر انجام شده، در خصوص شناسایی عوامل حیاتی موفقیت در صنعت روانکارها هیچ گونه پژوهش سیستماتیکی انجام نشده است.

• اهداف فرعی

1. شناسایی نیازهای صنعت روانکارهای ایران جهت موفقیت
2. کمک به مدیران صنعت برای تخصیص بهینه منابع
3. تشریح روابط دو­یا چند جانبه میان عوامل حیاتی
4. اولویت بندی عوامل حیاتی موفقیت در صنعت روانکارهای ایران

1-9-3-سهم بازار. 12
1-9-4-مدیریت نقدینگی.. 12
1-9-5-کاهش هزینه ها 12
1-10-تعریف مفهومی زیر معیارها 13
1-10-1-کیفیت… 13
1-10-2-صرفه جویی در مقیاس… 13
1-10-3-اعتبارات تجاری.. 13
1-10-4-مدیریت موجودی کالا.. 13
1-10-5-عملیات پیشبردی.. 13
1-10-6-هزینه های عملیاتی.. 14
1-11-تعاریف عملیاتی.. 14
1-12-خلاصه فصل.. 15
ﻓﺼﻞ دوم: ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮی و ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ
2-1-بخش اول : مبانی نظری.. 17
2-1-1-مقدمه. 17
2-1-2-رکود اقتصادی.. 18
2-1-2-1-تعریف…. 18
2-1-2-2-تاریخچه رکود اقتصادی.. 20
2-1-2-2-1-تاریخچه رکود اقتصادی در جهان. 20
2-1-2-2-2-رکود اقتصادی سال های (91-92) در ایران. 24
2-1-2-3-تاثیر رکود اقتصادی بر عملکرد شرکت ها 26
2-1-2-4-تاثیر رکود بر رفتار مصرف کنندگان. 26
2-1-2-5-تأثیر رکود بر استراتژی های بازاریابی.. 27
2-1-2-5-1-بازاریابی در دروان رکود اقتصادی.. 27
2-1-2-5-2-واکنش های بازاریابی در برابر رکود. 28

2-1-2-5-3-تبلیغات در رکود. 29
2-1-2-5-4-توزیع در رکود. 29
2-1-2-5-5-حفظ سهم بازار در رکود اقتصادی.. 30
2-1-2-5-6-مباحث عملیاتی پیش روی واحد فروش در رکود. 32
2-1-2-6-کاهش هزینه ها در رکود اقتصادی.. 33
2-1-2-6-1-کاهش هزینه های بازاریابی، نام تجاری و توسعه محصول جدید. 34
2-1-2-6-2-کاهش هزینه های آموزش و توسعه در بحران اقتصادی.. 34
2-1-2-7- قیمت گذاری  و تخفیف در رکود اقتصادی.. 34
2-1-2-8-وفاداری مشتریان در رکود اقتصادی.. 35
2-1-2-9-مدیریت ارتباط با مشتری در رکود. 37
2-1-2-10- مدیریت نقدینگی در رکود اقتصادی.. 38
2-1-2-10-1-نقدینگی در رکود اقتصادی.. 38
2-1-2-11-مدیریت موجودی کالا.. 39
2-1-2-11-1-میزان موجودی کالا.. 39
2-1-2-12-عملیات پیشبردی.. 40
2-1-3-نظریه و مدل های مربوط به رکود اقتصادی.. 40
2-1-3-1-نظریه بقا محور. 40
2-1-3-2-مدل هافر. 42
2-1-3-3-مدل همبریک و شکتر. 44
2-1-3-4-مدل پیرس و رابینز. 45
2-1-3-5-مدل تان وسی.. 46
2-1-3-6-مدل بوین.. 46
2-1-4-استراتژی بازاریابی.. 47
2-1-4-1-استراتژی های بازاریابی در رکود اقتصادی.. 48
2-1-4-1-1-استراتژی تمرکز مجدد بر محصول بازار. 49
2-1-4-1-1-1-استراتژی تغییر در عرضۀ محصول. 50
2-1-4-1-1-2-استراتژی تغییر در بازار. 50
2-1-4-1-2-استراتژی رهبری هزینه. 52
2-1-4-1-3-استراتژی کاهش…. 54

یک مطلب دیگر :

2-1-4-1-3-1-استراتژی تغییر جهت… 55
2-1-4-1-3-2-استراتژی اسارت… 55
2-2-مفاهیم کلی تصمیم گیری چند معیاره 56
2-2-1- فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP) فازی.. 58
2-2-1-1-محاسبه‌ی سازگاری ماتریس‌های مقایسات زوجی فازی.. 62
2-3-پیشینه پژوهش…. 64
2-3-1-پژوهش‏های خارجی.. 64
2-3-2-پژوهش‏های داخلی.. 74
2-4-خلاصه فصل.. 85
ﻓﺼﻞ ﺳﻮم: روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﭘﮋوﻫﺶ
3-1-مقدمه. 87
3-2-نوع تحقیق.. 87
3-2-1-بخش توصیفی و اکتشافی.. 87
3-3-روش تحقیق.. 87
3-3-1- تعیین مدل ارزیابی.. 88
3-3-2-تعریف معیارهای زبانی فازی جهت ارزیابی.. 89
3-3-4-محاسبه درجه اهمّیت عناصر مدل با استفاده از روش ANP فازی.. 89
3-4-انتخاب خبره و گردآوری نظرات… 90
3-5- ﺟﺎﻣﻌﻪ و نمونه آﻣﺎری.. 90
3-5-1-جامعه آماری.. 90
3-5-2-نمونه آماری.. 91
3-6-ابزار و روش جمع آوری داده ها 91
3-6-1-مصاحبه اکتشافی.. 91
3-6-2-پرسشنامه مقایسات زوجی.. 92
3-6-3-روایی و پایایی پرسشنامه خبره 93
3-6-3-1-روایی.. 93
3-6-3-2-پایایی.. 93
3-7-روش وابزارهای تجزیه و تحلیل داده و اطلاعات… 93
3-8-خلاصه فصل.. 93
ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم:ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎی آﻣﺎری
4-1-مقدمه. 95
4-2-مشخصات عمومی خبره ها 95
4-3-شناسایی شاخص‌های نهایی.. 95
4-4-طراحی مدل ANP-FUZZY. 96
4-5-پیاده سازی روش… 97
4-5-1-محاسبه‌ی نرخ سازگاری ماتریس‌های مقایسه‌ی زوجی فازی.. 97
4-5-2-تعیین اولویت معیارهای اصلی براساس هدف… 97
4-5-2-1-محاسبه بردارهای وزن ماتریس های مقایسات زوجی در هر یک از سطوح.. 98
4-5-3-شناسایی روابط معیارهای اصلی (W₂₂). 100
4-5-4-مقایسه و تعیین اولویت زیرمعیارها 104
4-5-4-1-تعیین اولویت زیرمعیارهای مدیریت نقدینگی.. 104
4-5-4-2-تعیین اولویت زیرمعیارهای کاهش هزینه ها 105
4-5-4-3-تعیین اولویت زیرمعیارهای بهبود قابلیت های قیمت گذاری.. 105
4-5-4-4-تعیین اولویت زیرمعیارهای قابلیت افزایش سهم بازار و فروش… 106
4-5-4-5-تعیین اولویت زیرمعیارهای حفظ مشتریان وفادار و بهبود روابط با مشتریان. 106
4-5-5-مقایسه زوجی گزینه‌ها براساس معیارها و زیر معیارها 107
4-5-6-تعیین وزن نهائی عناصر با تکنیک ANP.. 108
4-5-6-1-محاسبه سوپرماتریس ناموزون، سوپر‌ماتریس موزون و سوپرماتریس حد. 108
ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ: ﺑﺤﺚ، ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ
5-1-مقدمه. 113
5-2-مرور مختصر تحقیق.. 113
5-3-یافته ها 113
5-4-بحث و نتیجه گیری.. 114
5-5-پیشنهادهای پژوهش…. 116
5-5-1-پیشنهاد های برخاسته از پژوهش…. 116
5-5-2-پیشنهادات جانبی.. 117
5-5-3-پیشنهاد به پژوهشگران آتی.. 118
5-6-محدودیت های پژوهش…. 118
منبع و مأخذ. 120

منابع فیزیکی.. 28
منابع فنی و علمی: 29
منابع سرمایه ای: 29
زیرساخت ها: 29
شرایط تقاضا 31
ترکیب تقاضای داخلی.. 31
اندازه و الگوی رشد بازار داخلی.. 32
مکانیزم هدایت تقاضای داخلی به خارج از کشور 33
صنایع وابسته و پشتیبانی کننده 33
شانس…. 35
نظرات ویلیام جی استنتون در خصوص اقتصادهای نفتی.. 37
بخش دوم- صادرات تون ماهی.. 39
مقدمه. 39
محصول تون ماهی.. 40
طبقه بندی محصول.. 41
بررسی بازار و قیمت فروش… 44
بررسی روند مصرف.. 44
بررسی قیمت فروش… 45
وضعیت عرضه در دو سال گذشته و پیش بینی عرضه آن برای پنج سال آینده : 46
نوع کالا. 46
تون ماهیان.. 46
تون ماهیان.. 46
تون ماهیان.. 46
واحد اعداد تن می باشد. 46
میزان واردات کنسرو ماهی به کشور : 47
برآورد (پیش بینی) صید ماهی برای پنج سال آینده : 47
وضعیت تقاضا در پنج سال گذشته و پیش بینی تقاضای داخلی : 47
میزان صادرات کالا : 48
برآورد (پیش بینی) تقاضا برای پنج  سال آینده : 48
تجزیه و تحلیل موازنه عرضه و تقاضا در بازار برای پنج  سال آینده : 48
پیش بینی (برآورد) قیمت فروش محصول در بازار برای پنج سال آینده : 49
تجزیه و تحلیل عوامل تاثیر گذار بر تقاضای کالا در بازار : 50
تجزیه و تحلیل بازار کالا از نظر رقابتی یا انحصاری بودن : 50
فصل سوم.
روش شناسی تحقیق.. 55
مقدمه. 56
روش تحقیق.. 56
1-تحقیق کاربردی.. 56
2-تحقیق توصیفی 57

فرضیات تحقیق.. 58
روش گردآوری داده‌ها 60
روش کتابخانه‌ای.. 60
روش میدانی.. 61
پایائی و روائی پرسشنامه. 62
پایائی.. 62
روایی.. 63
جامعه ونمونه آماری.. 64
قلمرو مکانی تحقیق.. 64
قلمرو زمانی تحقیق.. 64
جامعه آماری.. 64
نمونه آماری.. 66
تعیین حجم نمونه. 67
روش‌های نمونه گیری.. 68
تجزیه و تحلیل داده‌ها 68
تحلیل واریانس فریدمن.. 69
آزمون میانگین یک جامعه آماری.. 70
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل     داده ها 73
بخش اول – آمار توصیفی مربوط به پاسخ دهندگان.. 76
آزمون فرضیات.. 84
فصل پنجم. 105
نتیجه گیری و پیشنهادات.. 105
مقدمه. 106
آمار توصیفی.. 107
نتیجه گیری.. 107
پیشنهادات 116
پیوست ………………………………….119

یک مطلب دیگر :

فهرست منابع ……………………………………………..123

مقدمه:

فصل اول این تحقیق، به بیان چارچوب و محدوده تحقیق اختصاص دارد. در این فصل محقق با بیان دلایل ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق، فلسفه و هدف انجام چنین تحقیقی را بازگو می کند و فرضیاتی را که در ذهن می پروراند ارائه می نماید. بدین ترتیب سعی می کند تا خواننده را به ضرورت انجام چنین تحقیقی واقف سازد و با بیان کلیاتی از مدل به کارگرفته شده در تحقیق، مکان و زمانی که صرف تحقیق شده و … خواننده را در جریان کار و چگونگی انجام تحقیق برای رسیدن به یک نتیجه معین، قرار دهد. این تحقیق با هدف بررسی موانع توسعه صادرات محصول تون ماهی ایران با توجه به سواحل دریایی متعددی که ایران دارد انجام شده است.در این فصل به کلیات تحقیق پرداخته خواهد شد.

مبانی نظری موضوع

پایان پذیر بودن منابع طبیعی و از جمله نفت از عواملی است که نقش صادرات غیر نفتی را پر رنگ تر می کند.  ( (Barker, A.T. and Kaynak, E. 1992   در اجرای استراتژی توسعه صادرات بخشهای مختلف اقتصادی شامل صنعت، معدن، خدمات، بهداشت، کشاورزی، مواد غذایی، و غیره…. مورد توجه قرار می گیرد.   (Garelli, Stephane. 2003)
کشور ما بدلیل داشتن سه ساحل دریایی از موقعیت قابل توجهی برای تولید و صید ماهی و فرآورده های دریایی برخوردار است . در کشور ما، ماهی به طور عمده از دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان درجنوب صید میشود. از جمله فرآورده های ماهی که نقش پر رنگی در زندگی مدرن امروزی دارد تون یا کنسرو ماهی است.  مصرف انواع ماهی به عنوان یکی از اقلام سبد غذایی خانوارها در کشورهای جهان متداول است. لیکن به دلیل عدم سهولت دسترسی و عادات مصرفی جوامع، کنسرو ماهی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. با بررسى هاى انجام شده در صنعت کنسرو، مى توان مشاهده نمودکه کشور ما استعداد صادراتى خوبى دارد.زیرا با وجود خلیج فارس، ماده اولیه عمده این محصول که ماهى تن مى باشد،  به مقدار زیاد صید مى گردد . کشورهایی از قبیل تایلند ، ویتنام و استرالیا با در دست داشتن سهم عمده بازار جهانی کنسرو ماهی در این صنعت به مزیت رقابتی رسیده اند. این کشورها با داشتن سواحل دریایی فراوان و تکنولوژی بروز برای صید، پخت و بسته بندی تون ماهی توانسته اند محصولی با کیفیت و ارزان را به بازارهای جهانی عرضه کنند. متأسفانه شاهد هستیم که تون ماهی ایران علیرغم کیفیت نسبتا برابر از قیمت بسیار بالایی نسبت به تون های این کشورها برخوردار است. مسایل و مشکلات فراوانی پیش روی صادرات محصول تون ماهی قرار دارد و شناسایی این موانع می تواند به ارائه راهکار برای برطرف کردن این موانع و افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی منجر شود.
متاسفانه به نظر می رسد سهم ایران  در بازار منطقه اندک بوده  و از آن گذشته اخیرا در حال کوچکتر شدن سهم ایران در بازار کنسرو منطقه هستیم .
با عنایت به مسائل فوق، این تحقیق در نظر دارد موانعی که در راستای توسعه صادرات کنسرو ماهی کشورمان وجود دارد را شناسایی و برای بهبود وضعیت موجود راهکارهایی پیشنهاد نماید.
در این تحقیق ضمن بررسی سابقه تحقیقات در حیطه موانع صادراتی وحضور رقابتی پایدار، با نظر سنجی از کارشناسان و صاحبنظران این عرصه،  مجموعه موانع توسعه صادرات تون ماهی  درچهار قالب کلی زیر خلاصه  شد:
1 – شرایط تولید تون ماهی (برای بررسی عملیاتی این عامل در تحقیق متغیرهای زیر مورد بررسی قرار می گیرند:

• کیفیت مواد اولیه
• قیمت مواد اولیه
• تکنولوژی پیشرفته و ماشین آلات
• تسهیلات ارزان بانکی
• دسترسی به نیروی انسانی ارزان)

2- سیاستهای دولت در خصوص تون ماهی (متغیرهای مورد بررسی دراین خصوص  عبارتند از:

• خصوصی سازی صنعت تون ماهی
• سیاستهای تشویقی صادرات
• سیاست های دولت درتوسعه تجارت الکترونیک
• برگزاری نمایشگاههای تخصصی)

3- عوامل مدیریتی صنعت تون ماهی (متغیرهای مورد بررسی در این قسمت عبارتند از:

• تمایل مدیران به حضور در بازارهای جهانی
• توجه به واحدهای تحقیق و توسعه
• کیفیت روابط شرکتهای مرتبط در صنعت
• توجه به فعالیتهای بازاریابی بین المللی)

4 – شرایط توزیع تون ماهی (متغیرهای مورد بررسی دراین خصوص  عبارتند از:

• کیفیت ناوگان حمل و نقل دریایی و زمینی
• هزینه حمل و نقل
• بسته بندی
• تبلیغات)

اهداف تحقیق

هدف اصلی تحقیق:
شناسایی مشکلات اصلی در توسعه صادرات کنسروتون ماهی
اهداف فرعی شامل :
رتبه بندی موانع شناسایی شده
ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت موجود   صنعت تون ماهی
ارائه راهکارهایی برای افزایش در آمد غیر نفتی از طریق توسعه صادرات غیر نفتی

سوال ها و فرضیه های تحقیق

با بررسی های انجام گرفته و استفاده  ازنظرات  کارشناسان  بویژه صاحبنظران حوزه کنسروتون ماهی موانع توسعه صادرات کنسروتون ماهی  در چهار قالب  کلی شناسایی شد و فرضیات نیز بر این مبنا شکل گرفت :
فرضیه اصلی 1: عوامل داخلی شرکت از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.

• فرضیه فرعی 1. وضعیت عوامل تولید در صنعت کنسروتون ماهی ایران از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل از موانع توسعه صادرات آن می باشد.
• فرضیه فرعی2: وضعیت عوامل مدیریتی صنعت کنسروتون ماهی کشور از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل موانع توسعه صادرات آن می باشد.

فرضیه اصلی 2: عوامل خارجی شرکت از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.